• Iyerarxik model.
  • Tarmoqli model.
  • 1 O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligi buxoro davlat universiteti




    Download 3,02 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet6/48
    Sana15.07.2024
    Hajmi3,02 Mb.
    #267685
    1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   48
    Bog'liq
    46379 1 53E52CF73F6EF3CFFBD207633E263E7E9A7B7F79

    Ma‟lumotlar modellari 
    Ma‟lumotlarning modeli
    - bu ma‘lumotlar o‘zaro bog‘langan tuzilishlari va 
    ular ustida bajariladigan operatsiyalar to‘plamidir.
    Ma‘lumotlar modeli kuyidagi tarkibiy kismlarni o‘z ichiga oladi: 
    1.Ma‘lumotlar tuzilmasi. 
    2.Ma‘lumotlar tuzilishida bajarilish mumkin bo‘lgan operatsiyalar. 
    3.YAxlitlikni nazorat qilish uchun cheklashlar. 
    MBni tuzishda ma‘lumotlar modeli bir yoki bir necha turidagi obektlarni o‘z 
    ichiga olish va ular o‘rtasida aloqalar o‘rnatish imkonini yaratadi. 
    Mashina muhitidagi ma‘lumotlarning murakkabroq modellari (fayl 
    modeliga nisbatan) 
    tarmoqli
     va 
    iyerarxik
    modellar bo‘lib hisoblanadi. Bu modellar 
    ularning o‘zlariga xos turdagi ma‘lumotlar bazasini boshqarish tizimida ishlatiladi. 
    MBBTda ma‘lumotlarni mantiqiy tashkil etish usuli ma‘lumotlarning tarmoqli 
    yoki iyerarxik modeliga mos holda ko‘rsatiladi. Bunday model o‘zaro bog‘lik 
    ob‘ektlarning majmui bo‘lib ikki ob‘ektning aloqasini va ularning bir-biriga 
    qaramligini aks ettiradi. 
    Iyerarxik model. 
    Ikki xildagi ob‘ektlar o‘rtasidagi aloqalar, ularning 
    nusxalari o‘rtasidagi qat‘iy iyerarxik munosabatlar bilan aniqlanib, ular asosiy va 
    tobe yozuvlar to‘plamidan iboratdir. 
    Daraxt turiga misol: 



    Bunda yozuv turlari orasida bog‘lanish mavjud. Bunday sxemadagi ma‘lumotlar 
    bazasi quyidagi ko‘rinishda tasvirlanadi (daraxtning bitta nusxasi):
    Tarmoqli model. 
    Turli predmet sohalari uchun ma‘lumotlarning tarmoqli 
    modeli iyerarxik modeliga nisbatan mashinaning ish muhitida axborot 
    tuzilmalarini aks ettiruvchi umumiy vosita hisoblanadi. Ko‘plab predmet 
    sohalarining malumotlari o‘rtasidagi aloqalar tarmoqli ko‘rinishga ega bo‘ladi. 
    Tarmoqi modellar, ma‘lumotlarning iyerarxik aloqasini ham aks ettirishga imkon 
    beradi.
    Tarmoqli MBda yozuvlar va ular orasidagi bog‘lanishlar tashkil topgan, 
    ya‘ni yanada aniqrog‘i MB strukturasining har bir tipidagi nusxalar to‘plamidagi 
    yozuvlar turi to‘plami va berilgan aloqa turlari to‘plamidagi har bir turdagi 
    nusxalar to‘plamuni tashkil qiladi. MB tarmoqli sxemasiga oddiy misol:


    10 

    Download 3,02 Mb.
    1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   48




    Download 3,02 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    1 O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligi buxoro davlat universiteti

    Download 3,02 Mb.
    Pdf ko'rish