|
Rim-Yunon san’ati ta’sirining O’rta Osiyo sana’tiga ta’siri nimalarda namoyon bo’ladi?
|
| bet | 36/49 | | Sana | 21.05.2024 | | Hajmi | 288,5 Kb. | | #249220 |
Bog'liq 1. San’at tushunchasini izohlang52.Rim-Yunon san’ati ta’sirining O’rta Osiyo sana’tiga ta’siri nimalarda namoyon bo’ladi?
Rim-yunon sanʼatining Oʻrta Osiyo sanʼatiga taʼsirini Oʻrta Osiyo rassomlari tomonidan oʻzlashtirilgan va moslashtirilgan sanʼat turlari, texnikasi va naqshlari orqali koʻrish mumkin. Savdo va madaniy ayirboshlashning asosiy chorrahasi boʻlgan Oʻrta Osiyoda oʻziga xos boy badiiy anʼanalar mavjud boʻlsa-da, unga qoʻshni sivilizatsiyalar, jumladan, Gretsiya va Rim sanʼati ham taʼsir koʻrsatgan.
Iskandar Zulqarnaynning Oʻrta Osiyoni bosib olganidan keyin boshlangan ellinistik davrda yunon va mahalliy naqshlarni uygʻunlashtirgan yangi sanʼat uslubi paydo boʻldi. Bu uslub figuralarni real tasvirlash va naturalistik shakllardan foydalanish bilan ajralib turardi. Ellinistik ta'sirni mintaqadagi haykaltaroshlik va kulolchilik buyumlarida ko'rish mumkin. Misol uchun, eramizning birinchi asrlarida mintaqada gullab-yashnagan Gandhara yunon-buddaviy san'ati ellinistik san'atning kuchli ta'siri ostida bo'lgan. Bu davrdagi haykallarda Budda va boshqa buddist siymolar yunon-rim uslubida tasvirlangan.
Rim sanʼatining Oʻrta Osiyo sanʼatiga taʼsiri Rim imperiyasining mintaqaga kengayishi bilan bogʻliq. Rim san'ati o'zining realizmi, tafsilotlarga e'tibor va marmar va bronza kabi materiallardan foydalanish bilan ajralib turardi. Bu texnika va materiallarni Oʻrta Osiyo rassomlari oʻzlashtirib, ulardan haykaltaroshlik, relyef va boshqa sanʼat turlarini yaratishda foydalanganlar. Rim sanʼatining taʼsirini milodiy 1—3-asrlarda Oʻrta Osiyoda hukmronlik qilgan qudratli imperiya boʻlgan Kushon imperiyasi sanʼatida koʻrish mumkin. Kushonlar sanʼati oʻzining realizmi, detallarga eʼtiborliligi, tosh, bronza kabi materiallardan foydalanishi bilan ajralib turardi.
Xulosa qilib aytish mumkinki, Rim-yunon sanʼatining Oʻrta Osiyo sanʼatiga taʼsiri katta boʻlgan. Ellinistik davrda yunon va mahalliy naqshlarni uyg'unlashtirgan yangi uslub paydo bo'ldi, Rim imperiyasining mintaqaga kengayishi O'rta Osiyo rassomlari tomonidan qabul qilingan yangi texnika va materiallarni kiritdi. Natijada yaratilgan san'at turlari o'ziga xos va go'zal bo'lib, mintaqaning boy madaniy merosini aks ettirdi.
|
| |
