|
1. xorijiy yevropa mintaqasi xo’jalik kompleksining tarmoqlar strukturasida asosiy roldagi tarmoq komplekslari
|
| bet | 8/15 | | Sana | 20.02.2024 | | Hajmi | 45,78 Kb. | | #159621 |
13. KARTA, ATLAS VA MANBALARDAN FOYDALANIB, MARKAZIY OSIYO DAVLATLARI DONLI EKINLAR, TEXNIK EKINLAR EKILADIGAN MAYDONLAR HAMDA YILLIK YETISHTIRILGAN HOSILNI TAHLIL QILISH.
Umuman olganda, Markaziy Osiyo mamlakatlari qishloq xoʻjaligi, chorvachilik va sanoat kabi turli sohalarda faoliyat yuritadi. Muayyan mamlakatning iqtisodiy tuzilishini tushunish uchun uning o'ziga xos holatini o'rganish kerak.
Markaziy Osiyoda iqtisodiy faoliyatning umumiy yo'nalishlari quyidagilarni o'z ichiga olishi mumkin:
Qishloq xo'jaligi:
Bu hududda asosan qishloq xoʻjaligiga yaroqli yerlar mavjud. Gʻalla, paxta, uzum, meva-sabzavot kabi ekinlar koʻp ekiladi.
Dehqonchilik:
Qo'y, qoramol va ot kabi hayvonlar an'anaviy ravishda O'rta Osiyo chorvachilik madaniyatining muhim qismini tashkil qiladi.
Neft va tabiiy gaz:
Markaziy Osiyoning ayrim davlatlari, xususan Qozog‘iston, Turkmaniston va O‘zbekiston kabi davlatlar energiya resurslariga boy. Bu mamlakatlar odatda neft va tabiiy gaz qazib olishda muhim rol o'ynaydi.
Toʻqimachilik va sanoat:
Paxta ishlab chiqarish toʻqimachilik va tikuvchilik sanoati uchun muhim ahamiyatga ega. Bundan tashqari, Markaziy Osiyoning ayrim mamlakatlari turli sanoat tarmoqlarida faoliyat yuritadi.
Oziq-ovqat mahsulotlarini qayta ishlash va qishloq xo'jaligi mahsulotlari:
Oziq-ovqat mahsulotlarini qayta ishlash, ayniqsa, meva va sabzavotlarni qayta ishlash Markaziy Osiyoda muhim tarmoq hisoblanadi.
Ushbu umumiy ma'lumotlar Markaziy Osiyo mamlakatlari iqtisodiy faoliyatining xilma-xilligini aks ettiradi. Biroq, ma'lum bir mamlakat yoki sektorni batafsil tahlil qilish uchun ushbu mamlakatning rasmiy statistikasi, iqtisodiy hisobotlari yoki maxsus mavzularda yozilgan adabiyotlarga murojaat qilish muhimdir.
14. MARKAZIY OSIYO DAVLATLARI URBANIZATSIYASI VA DEMOGRAFIK JARAYONLARIGA TA’RIF BERISH.
Markaziy Osiyo — jahon geografiyasidagi atama boʻlib, Markaziy Osiyo deb ham ataladigan mintaqani qamrab oladi va odatda beshta mustaqil davlatni oʻz ichiga oladi. Bu davlatlar Qozogʻiston, Oʻzbekiston, Turkmaniston, Tojikiston va Qirgʻizistondir. Quyida ushbu mintaqaning umumiy urbanizatsiya va demografik tendentsiyalari haqida ma'lumotlar keltirilgan:
1. Urbanizatsiya:
• Yirik shaharlar: Markaziy Osiyo mamlakatlarida poytaxtlar va boshqa yirik shaharlar odatda aholi zich joylashgan hududlardir. Masalan, Qozog‘istonning Olmaota, O‘zbekistonning Toshkent kabi shaharlari iqtisodiy, madaniy va ma’muriy markaz sifatida ajralib turadi.
• Sanoat va tijorat markazlari: yirik shaharlarda ko'pincha sanoat ob'ektlari, savdo markazlari va milliy ma'muriy markazlar joylashgan.
2. Demografik jarayonlar:
• Aholining o'sishi: Markaziy Osiyoda ko'plab mamlakatlarda aholi sonining o'sishi kuzatilmoqda. Bu yoshlarning katta qismini o'z ichiga oladi, bu esa iqtisodiy va ijtimoiy dinamikaga ta'sir qiladi.
• Migratsiya harakati: Ichki migratsiya va transchegaraviy migratsiya mintaqa mamlakatlaridagi demografik tuzilishga ta'sir etuvchi muhim omillardan biridir. Ayniqsa, Tojikistonda Rossiyaga mehnat migratsiyasi diqqatni tortmoqda.
3. Etnik va madaniy xilma-xillik:
• Etnik guruhlar: Markaziy Osiyoda turli etnik guruhlar yashaydi. Har bir mamlakatda turli etnik guruhlarning mavjudligi madaniy xilma-xillikni oshiradi.
• Til va din: Mintaqadagi mamlakatlarda turli tillar va dinlar mavjud. Masalan, Qozog‘istonda qozoq va rus tillari, Tojikistonda tojik, O‘zbekistonda o‘zbek tillari keng tarqalgan. Mintaqadagi asosiy din islom, ammo turli xil sekta va e'tiqodlar ham mavjud.
4. Iqtisodiy tuzilma:
• Dehqonchilik va chorvachilik: “Markaziy Osiyo”ning koʻplab hududlarida dehqonchilik va chorvachilik muhim daromad manbai hisoblanadi. Bug'doy, paxta, makkajo'xori kabi qishloq xo'jaligi mahsulotlari va qo'y va qoramol kabi chorvachilik faoliyati keng tarqalgan.
.Начало формы
|
| |
