|
1. Yoritish tizimlarining vazifasi, tuzilishi, turlari va ishlashi
|
| bet | 1/3 | | Sana | 11.12.2023 | | Hajmi | 342,59 Kb. | | #115728 |
Bog'liq 20-mavzu
Reja:
1.Yoritish tizimlarining vazifasi, tuzilishi, turlari va ishlashi;
2.Yoritish uskunalarini qismlarga ajratish va o’rnatishni texnologik ketma-ketligi;
3.Xavfsiz ishlash usullari.
Avtomobilning yoritish va yorug’lik-daraklash uskunalari yo’lni, salonni, davlat raqami, asboblar jamlamasini (shitogini) va boshqalarni yoritish bilan birgalikda, boshqa harakat qatnashchilariga avtomobilning gabarit o’lchamlari va haydovchi bajarishni nazarda tutgan holatlar haqida (avtomobilni burish, to’xtatish va boshqalar) darak berish uchun xizmat qiladi.
Zamonaviy avtomobillarning faralarini loyihalashda, avtomobilning aerodinamik xususiyatini yaxshilashga ham katta ahamiyat berilmoqda.
1-chizma. Yaqinni yoritish farasi yoqilganida yo’l qoplamasini yoritilganligi
a)-simmetrik yoritilganlik
b)-assimetrik yoritilganlik.
Avtomobil faralari yo’lni yaxshi yoritish bilan bir vaqtda boshqa harakat ishtirokchilarini ko’zini qamashtirmasligi kerak, shu sababdan avtomobil faralari uzoq va yaqin masofani yoritishga mo’ljallangan ikki rejimda ishlaydi.
Faralarning optik tizimida yorug’lik nurlarini yo’naltirishi bo’yicha Evropa va Amerika yorug’likni taqsimlash tizimlariga bo’linadi. Bu tizimlardagi yaqinni yoritish faralari assimmetrik bo’lib, yo’lning o’ng tarafini yaxshi yoritadi va yaqinlashayotgan transport vositasi haydovchisini ko’zini qamashtirishdan saqlaydi, 1-chizma.
Yorug’likni taqsimlashni asimetrik evropa tizimli faralarida, chiroqning yoritish cho’lg’ami 2 ostiga joylashtirilgan himoyalagich (ekran) va qisman shisha yordamida yorug’lik dastasini qayta taqsimlanishi hisobiga, assimetrik, dastaning o’ng tarafi 15 yuqoriga ko’tarilgan, yorug’lik-qorong’ilik chegarasi hosil qilinadi, 2-chizma.
2-chizma. Fara tizimida yorug’lik nurlarini yo’naltirish bo’yicha evropacha
taqsimlash tizimi
a) yaqinni yoritish, b) yaqinni yoritishda yorug’lik-qorong’ilik chegarasi; v)uzoqni yoritish,
g) chiroqning himoyalagichi (ekran).
1-uzoqni yoritish cho’lg’ami; 2-yaqinni yoritish cho’lg’ami; 3-himoyalagich.
Yorug’lik taqsimlashni assimetrik evropa va amerika tizimli faralarida uzoqni yoritish cho’lg’ami 1 (2-chizma) fokusga joylashtirilganligi sababli, optik o’qga parallel bo’lgan yorug’lik nurining dastasi hosil bo’ladi, (2-chizma, v).
Yorug’likning taqsimlashning amerika tizimida yaqinni yoritish cho’lg’ami 2, uzoqni yoritish cho’lg’ami 1 ga nisbatan yuqoriroqga va fokusga nisbatan chaproqga, optik o’qga parallel qilib joylashtirilgan, 3-chizma.
3-chizma. Yorug’likni taqsimlashni amerika tizimi
A-yaqinni yoritish, b-yaqinni yoritishda yorug’lik - qorong’ilik chegarasi,
1-uzoqni yoritish cho’lg’ami; 2-yaqinni yoritish cho’lg’ami;
Yaqinni yoritish cho’lg’amining bunday joylashtirilishi, yaqinni yoritish yorug’lik dastasining pastga va yo’lning o’ng chekasini yoritishni ta’minlaydi. Lekin yorug’lik dastasi aniq yorug’lik - qorong’ilik chegarasini hosil qilmaydi, natijada yaqinlashayotgan transport haydovchisining ko’zini qamashishiga sabab bo’ladi.
Avtomobil faralarining chiroqlari ikkita cho’lg’amli-yaqinni va uzoqni yorituvchi bo’ladi. Chiroqlarning metall asosi (tsokoli) har xil bo’lib, cho’g’lanish cho’lg’amlarini yorug’lik qaytargichning fokusida joylashishini ta’minlaydi, 1-rasm.
|
| |
