Dedline-4
10-amaliy mashg`ulot.
Ta’lim jarayonida ijtimoiy tarmoqlardan foydalanish.
Davr ruhini ifodalab, kun sayin barcha sohalar amaliyotiga jadal kirib borayotgan
axborot texnologiyalarini umumta’lim maktablari ta’lim jarayoniga ham tatbiq etish
dolzarb masalalardan biridir. Butun jahon miqyosidagi axborot tarmog‘i har qanday
sohada axborotning hajmi va tezligidan qat’iy nazar,
uni istagan miqdorda qabul
qilish uchun taqdim eta oladi. Multimediya va Internet texnologiyalarining paydo
bo‘lishi axborot texnologiyalarining umumiy ta’lim maktablari ta’lim va tarbiya,
muloqot jarayonlarida samarali vosita sifatida foydalanishga keng yo‘l ochib berdi.
Axborot texnologiyalarining barkamol shaxsni rivojlantirish, uning mustaqil kasb
tanlashi va kasbiy jihatdan o‘z-o‘zini shakllantirish, kasbiy mahoratini o‘stirishda
tutayotgan o‘rni va ta’siri ortib borayotganligini inkor etib bo‘lmaydi. Umumiy
ta’lim maktablaridagi ta’lim jarayonida axborot
texnologiyalari vositasida
o‘qituvchi va o‘quvchilar oldida quyidagi imkoniyatlar ochiladi
Kompyuter va axborot texnologiyalaridan foydalanib, ta’lim sohasida, o‘quv
faoliyatida va o‘quvchilar ijodiy tafakkurini rivojlantirishda yangi imkoniyatlar
yaratiladi. Axborot texnologiyalari ta’limni amalga oshish
jarayonida hayot bilan
uyg‘unlashtirishga imkon beradi. O‘qitishni kelajakdagi kasbiy faoliyat bilan
chambarchas bog‘lash imkoniyati paydo bo‘ladi. Axborot texnologiyalarini
qo‘llashda o‘quvchi shaxsining butun imkoniyatlarini amalga oshirishga: kompyuter
vositalari orqali bolaning bilishga oid, axloqiy, ijodiy, muloqot qilish va estetikaviy
imkoniyatlarini, qobiliyatlarini ro‘yobga chiqarishga intilish lozim. Kompyuter va
axborot texnologiyalarini o‘quvchi shaxsini rivojlantirishning to‘laqonli vositasiga
aylantirish uchun o‘qituvchining o‘zi axborot texnologiyalari sohasida bilimdon
(salohiyatli) bo‘lishi kerak. Axborot texnologiyalarining asbob-uskuna va dasturiy
vositalarining juda jadallik
bilan rivojlanib borishi, masalan, yangi avlod
kompyuterlarining, yangi dasturlarining chiqishi, turli ta’limiy vazifalarni hal etish
qulay texnikafiy imkoniyatlar ochib beradi. Biroq ilmiy izlanishlar o‘quv maqsadida
foydalaniladigan axborot tizimlari o‘z didaktik sifatlariga ko‘ra hali ham qoniqarsiz
darajada ekanligini ko‘rsatadi. Buning sababi shundaki, axborot texnologiyalarini
o‘qitish maqsadlarida foydalanishning metodik (pedagogik)
vositalari
axborotlashtirishning texnikaviy vositalari rivojlanishidan ancha orqada qolib
ketyapti. Kompyuterning imkoniyatlari juda katta, biroq pedagogik maqsadlarda u
yetarli darajada foydalanilmayapti. O‘qitish maqsadidagi axborot uni
loyihalashtirish bosqichida kiritiladi. Xususan, axborot — avtomatlashtirilgan
o‘qitish tizimlarining ma’lumotlar bazasini yaratishda, elektron darsliklarni tuzish
uchun o‘quv
materialini tayyorlashda, modellashtiriuvchi turdagi kompyuter
tizimlari bilan o‘quv ishlarining ssenariylarini, masalalar va mashqlar, test
topshiriqlari tuzishda kiritiladi. Axborot texnologiyalari bir yo‘la
bir necha fan
sohalariga informatika, matematika, kibernetika,
psixologiya, pedagogika kabi
fanlarga oid ma’lumotlarni birlashtiradi. Biroq bu uyg‘unlikda psixologikpedagogik
asos yetakchi o‘rin tutadi. Axborot texnologiyalarini ishlab chiqish va o‘qitish
jarayoniga joriy qilish muhim o‘rin egallaydi. Yangi axborot texnologiyalari o‘quv
jarayoni va ilmiy-tadqiqot ishlari uchun katta ahamiyatga ega. Odatdagi ta’limiy
texnologiyalardan farqli ravishda, axborot texnologiyalarida mehnat predmeti va
uning
natijasi sifatida axborot, mehnat quroli bo‘lib esa axborotlashtirishning
texnikaviy vositalari xizmat qiladi.
