10
Turli mamlakatlarda raqamli iqtisodiyot rivojlanish darajasi
Mirodilova Dilnoza Mirpo’lat qizi
TDIU, 3-bosqich talabasi
dmirodilova2@gmail.com
Annotatsiya
. Raqamli iqtisodiyot juda muhim o'sishni ta'minlovchi muhim
tarmoqdir. Bundan tashqari, raqamli iqtisodiyotning ta'siri axborot tovarlari va
xizmatlaridan tashqari iqtisodiyotning boshqa tarmoqlariga, umuman, turmush tarziga ham
kiradi. Ayniqsa, mobil qurilmalarning rivojlanishi jamiyatda internet qamrovini ancha
kengaytirdi. Binobarin, raqamli iqtisodiyotda yuzaga keladigan raqobat muammolari
raqobat masalalarida tobora muhim ahamiyat kasb etmoqda. Raqamli bozorlarda raqobat
muayyan o'ziga xos xususiyatlarga ega. Katta raqamli bozorlardagi raqobat ko'pincha
o'ziga xos shaklga ega. Ushbu maqolada mamlakatlar rivojlanishida raqamli
iqtisodiyotning o’rni, uning xususiyatlari va raqamli rivojlangan mamlakatlar darajasi
haqida kengroq yoritiladi.
Kalit so’zlar.
Raqamli iqtisodiyot, samaradorlik, Big Data, sun’iy intellekt,
neyrotexnologiyalar, kvant texnologiyalari, buyumlar interneti, robototexnika va
sensorika, raqamli elektron platformalar, bulutli va mobil texnologiyalar.
Raqamli iqtisodiyot ikki xil turli tushunchalarni ifodalash uchun ishlatiladi.
Birinchidan, raqamli iqtisodiyot – bu rivojlanishning zamonaviy bosqichi hisoblanib, u
ijodiy mehnat va axborot ne’matlarining ustuvor o‘rni bilan tavsiflanadi. Ikkinchidan,
raqamli iqtisodiyot – bu o‘ziga xos tushuncha bo‘lib, uning o‘rganish ob’ekti
axborotlashgan jamiyat hisoblanadi. Bugungi shiddat bilan rivojlanayotgan global
iqtisodiyot sharoitida raqamli iqtisodiyot o‘z rivojlanishining boshlang‘ich davrida bo‘lib,
zamonamizning raqamli axborot bosqichiga o‘tishi atiga bir necha o‘n yilni tashkil etadi.
Umuman olganda, raqamli iqtisodiyot – bu jarayonlarni tahlil qilish natijalaridan
foydalanish va katta hajmdagi ma’lumotlarni qayta ishlash asosida turli xildagi ishlab
chiqarishlar, texnologiyalar, asbob-uskunalar, tovar va xizmatlarni saqlash, sotish va
yetkazib berish samaradorligini jiddiy ravishda oshirishga imkon beradigan, raqamli
ko‘rinishdagi ma’lumotlar asosiy ishlab chiqarish omili hisoblangan faoliyatdir.
Zamonaviy taraqqiyotning keyingi istiqbolida katta hajmli ma’lumotlar bilan ishlash
texnologiyalari (Big Data), sun’iy intellekt, neyrotexnologiyalar, kvant texnologiyalari,
buyumlar interneti, robototexnika va sensorika, raqamli elektron platformalar, bulutli va
11
mobil texnologiyalar, virtual va qo‘shimcha reallik texnologiyalari, kraudsorsing,
blokcheyn texnologiyalari, kriptovalyutalar va ICO, 3D-texnologiyalari singari raqamli
texnologiyalar hal qiluvchi ahamiyat kasb etmoqda.
Raqamli iqtisodiyot - bu axborot-kommunikatsiya texnologiyalari (AKT) tomonidan
qo'llab-quvvatlanadigan iqtisodiy faoliyat, tijorat operatsiyalari va professional o'zaro
munosabatlarning butun dunyo bo'ylab tarmog'idir. Buni qisqacha raqamli iqtisodiyot deb
ta’riflash mumkin. Raqamli iqtisodiyot o'zining dastlabki kunlarida internetga ulanishga
bog'liqligi sababli ba'zan internet iqtisodiyoti, yangi iqtisodiyot yoki veb-iqtisod deb atalar
edi.
|
