|
11-ma’ruza. Sirt yuzasiga yuzalik, issiqlik/sovuq va kimyoviy ishlov berish reja
|
| bet | 16/21 | | Sana | 19.01.2024 | | Hajmi | 1,88 Mb. | | #140910 |
Bog'liq UZB MA\'RUZA 11Izotermik yumshatish. Bu usul to‘la yumshatishdagi kabi maqsadlarda qo‘llaniladi. Masalan, evtektoidgacha bo‘lgan po‘lat buyum AS3 kritik temperaturadan, evtektoiddan keyingi po‘latlar esa AS1 kritik nuqtadan 30-50°S yuqori temperaturagacha qizdirilib, shu temperaturada ma’lum vaqt saqlangach, zaruriyatga ko‘ra masalan, 600-700°S temperaturali muhitga o‘tkazilib, shu muhitda austenit ferrit bilan sementitga batamom parchalanguncha tutib turiladi, keyin havoda sovitiladi. Bu usul to‘la yumshatishga qaraganda 3-4 marta unumlirokdir. Masalan, legirlangan po‘latlarni to‘la yumshatish uchun odatda, 15 - 18 soat vaqt sarflansa, izotermik yumshatishda 3-4 soat kifoyadir. Bu ishlov ikkita pechda yoki ikki zonali pechlarda olib boriladi.
Donador perlit olish uchun yumshatish. Evtektoid va undan keyingi, shuningdek, legirlangai po‘lat buyumlarning plastinka tarzidagi sementit donalarini mayda donador strukturaga aylantirish maqsadida yumshatiladi. Buning uchun evtektoiddan keyingi po‘latlar AS1 kritik temperaturadan bir oz yuqoriroq temperaturagacha (750-760°S) qizdirilib, shu temperaturada ma’lum vaqt tutib turilgach, asta-sekin (soatiga 25-300 tezlikda) 600°S gacha sovitiladi.
PO‘LATNI NORMALLASH. NORMALLASHNING PO‘LATNING XOSSALARIGA TA’SIRI.
Normallash. Bu usul po‘latlarning yirik donali strukturasini maydalash bilan o‘rtacha uglerodli yumshatilgan po‘latlarga qaraganda puxtaligini birmuncha ko‘tarish maqsadida, kam uglerodli po‘latlarni kesib ishlashda qo‘llaniladi.
Masalan, evtektoidgacha bo‘lgan po‘lat buyumlarni AS1 kritik temperaturadan, evtektoiddan keyingi po‘latlarni esa AST kritik temperaturadan 30—50°S yuqori temperaturagacha qizdirib, shu temperaturada ma’lum vaqt tutib turilgach, xavoda sovitiladi. Bunga normallash deyiladi.
Shuni qayd etish lozimki, normallangan kam uglerodli po‘latlarning strukturasi ferrit bilan perlitdan iborat bo‘lib, xossalari esa yumshatilgan po‘latlarnikidan bir oz farq qiladi. Shu sababli, amalda vaqtning tejalishi xisobiga ish unumdorligini oshirish uchun bunday po‘latlar yumshatilmay normallanadi.
Normallangan va yumshatilgan o‘rtacha uglerodli po‘latlarning (S = 0,3 - 0,5%) xossalari bir-biridan farq qilishi sababli normallash yumshatish o‘rnini bosa olmaydi.
|
| |
