14- Mavzu: Delphi dasturlash tilida ma’lumotlar bazasi
bilan ishlash
Delphi dasturlash tili nazariyasi
Delphi –Windows operatsion tizimida dastur yaratishga yo'naltirilgan dasturlash
muhitidir. Delphida dastur tuzish zamonaviy visual loyihalash texnologiyalariga
asoslangan bo'lib, unda dasturlashning obyektga mo'ljallangan g'oyasi
mujassamlashgan. Delphida dastur Turbo Pascal dasturlash tilining rivoji bo'lgan
Object Pascal tilida yoziladi.
Delphi –bir necha muhim ahamiyatga ega bo'lgan texnologiyalar
kombinatsiyasini
o'zida mujassam etgan:
Yuqori darajadagi mashinali kodda tuzilgan kompilyator;
Obyektga mo'ljallangan komponentalar
modullari;
Dastur ilovalarini vizual tuzish;
Ma'lumotlar bazasini tuzish uchun yuqori masshtabli vosita.
Delphi - Windows muhitida ishlaydigan dastur tuzish uchun qulay bo'lgan vosita
bo'lib, kompyuterda dastur yaratish ishlarini avtomatlashtiradi, xatoliklarni
kamaytiradi ua dastur tuzuvchi mehnatini yengillashtiradi. Delphida dastur
zamonaviy visual loyihalash texnologiyasi asosida obyektga mo'ljallangan
dasturlash nazariyasini hisoblaydi.
Delphi tizimining oynasi va uning elementlari
Delphi tizimida ishni boshlash uchun uni dasturlar menyusidan topib ishga
tushiramiz.
Pusk>Programma> Borland Delphi>
Delphi
Delphi oynasi ko'rinishi odatdagidan ancha boshqacharoq bo'lib, u o'zichiga beshta
oynani oladi:
bosh oyna - Delphi Projectl;
forma
oynasi - Form;
obyekt xossalarini tahrirlash oynasi -Object Inspector;
obyektlar ro'yxatini ko'rish oynasi - Object tree View;
dastur kodlarini tahrirlash oynasi - Unit.pas.
Bosh oyna ekranning yuqori qismida joylashgan bo`lib, uning birinshi qatorida
sarlavha ya'ni, proyektning nomi joylashgan. Ikkinchi qatorda buyruqlar menyusi
gorizontal ko'rinishda joylashgan. Keyingi qatorning chap tarafida
uskunalar paneli
va o'ng tarafida komponentalar politrasi joylashgan.
