Bloklar bilan ishlash. Nusxa ko’chirish usullari. Ko’pincha yozilgan matnni bir qismini, biron so’zni,
boshqa matnda yozilgan qismni Siz yozayotgan matningizga qo’yishingizga to’g’ri keladi. Buning uchun kerakli
joy belgilanadi, buferga olinadi, kursor kerakli joyga olib kelinadi va buferdagi ko’chirilgan nusxa kerakli joyga
qo’yiladi. Bu ishni amalga oshirish bir necha usullarda amalga oshirilishi mumkin.
Klaviatura yordamida kursorni Siz ko’chirmoqchi bo’lgan matn boshiga yoki oxiriga olib boring.
SHIFT
klavishshasini bosib qo’yib yubormagan xolda navigatsiya klavishshalari ()
yordamida matnni
belgilang. Matnni belgilab bo’lgach
SHIFT klavishshasini qo’yib yuboring. Agar Siz matnni ko’p qismini
belgilamoqchi bo’langiz kursorni kerakli joyga olib borib
F8 klavishshasini bosing va navigatsiya klavishshalari
yordamida kerakli joyni belgilang. Kerakli matnni belgilab bo’lgach
CTRLQINS klavishshalar kombinatsiyasi
yordamida(
CTRL klavishshasi bosilib qo’yib yubormasdan turib
INS klavishshasi bosiladi) belgilangan matnni
buferga olasiz. Bulardan tashkari
SHIFTQHOME, SHIFTQEND klavishshalari
kombinatsiyalari xam matnni
kursor turgan joyidan kator boshigacha va ikkinchi xolda kator oxirigacha belgilash imkonini beradi.
Matnni ko’yish kerak bo’lgan joyga kursorni olib borib
SHIFTQINS klavishshilar kombinatsiyasini bosing.
Siz belgilagan matnni nusxasi ko’chirilganini ko’rasiz. Endi xoxlagan joyingizga borib ushbu nusxa ko’chirilgan
qismni bir necha marta qo’yishingiz mumkin. Yodingizda bo’lsin buferda oxirgi marta ko’chirilgan nusxa aktiv
xolda turadi.
Ba’zan to’g’ri burchakli qismni ko’chirish kerak bo’lib qoladi(masalan: jadval ichidagi bir bo’lakni).
Bunday belgilashni amalga oshirish uchun
CtrlQShiftQF8 klavishshalar kombinatsiyasi ishlatiladi. Kursor
belgilanish kerak bo’lgan joyning past yoki teppa
burchak qismiga olib kelinadi CtrlQShiftQF8 klavishshalar
kombinatsiyasi bosiladi, navigatsiya klavishshalari yordamida kerakli joy belgilanadi. Belgilashni bekor qilish
Esc klavishshasi yordamida amalga oshiriladi.
Sichqoncha yordamida matnni belgilash va ko’chirish kuyidagicha amalga oshiriladi:
Sichqoncha
ko’rsatkichini ko’chirish kerak bo’lgan matn boshiga yoki oxiriga olib borib chap tugmasi bosiladi va qo’yib
yubormasdan kerakli matn ustidan yuritiladi. Kerakli joy belgilanib bo’lgach ko’yib yuboriladi. Instrumentlar
panelidan
(
kopirovat) piktogrammasi olinadi. Bunda belgilangan matn buferga olinadi. Matn quyilishi kerak
bo’lgan joyga borilib, sichqoncha chap tugmasi bir marta bosib qo’yib yuboriladi va
(
vstavit) piktogrammasi
olinadi. Klaviaturada ishlanilgandagi kabi buferdagi matn xoxlagancha marta qo’yilishi mumkin.
Sichqoncha yordamida belgilashda yana bir qancha imkoniyatlardan foydalanish mumkin.
A) sichqoncha ko’rsatikichini matn chap tomoniga olib chiqing. Sichqoncha ko’rsatkichi strelka ko’rinishiga
o’tganini ko’rasiz. Sichqoncha chap tugmasini bosing. Bunda matnning butun bir qatori belgilanganligini
ko’rasiz. Agar o’sha xolatda (chap tugmani qo’yib yubormasdan) sichqoncha ko’rsatkichini tepaga yoki pastga
tortib ko’rsangiz bir necha qatorni belgilanganini ko’rasiz.
B) Sichqoncha ko’rsatkichini matndagi biron bir so’z ustiga olib borib ikki marta chap tugmasini
bosing
o’sha so’zni belgilanganini ko’rasiz.
V) Sichqoncha ko’rsatkichini matndagi biron bir so’z ustiga olib borib uch marta chap tugmasini bosing
butun abzatsni belgilanganini ko’rasiz.
G)
Ctrl klavishshasini bosib turgan xolda gapning ixtiyoriy so’zi ustida bir marta chap tugmasini bosing.
Bunda o’sha so’z joylashgan butun gapning belgilanganini ko’rasiz.
D) Kursorni belgilanishi kerak bo’lgan joyning boshi yoki oxiriga olib boring.
Shift klavishshasini bosib
turgan xolda matnni kerakli joyiga sichqoncha ko’rsatkichini olib boring va chap tugmasini bosing. Matnni
belgilanganini ko’rasiz.
E) To’g’ri burchakli fragmentni belgilash uchun sichqoncha ko’rsatkichini belgilash kerak bo’lgan joyning
biron burchagiga olib boring.
ALT klavishshasini bosib turgan xolda sichqoncha chap tugmasini bosib turgan
xolda kerakli joyni belgilang.
Belgilashni bekor qilish ESC klavishshasi yordamida amalga oshiriladi.
Yuqoridagi amallar matndan nusxa ko’chirish va uni boshka joyga qo’yish imkoniyatini beradi. Ba’zan matn
ichidagi biron so’zni (bir necha so’zni) bir joydan ikkinchi joyga ko’chirishga to’g’ri keladi. Bu vazifani bajarish
uchun quyidagilarni amallarni bajarishimiz kerak.
Ko’chirish kerak bo’lgan fragment belgilanadi
Pravka
Vo’rezat (yoki
(
Vo’rezat)) menyusi olinadi
Kursorni fragmentni qaerga qo’yish kerak bo’lsa o’sha joyga olib boring.
Pravka
Vstavit (yoki
(
Vstavit)) menyusini oling.
Sichqoncha yordamida bir joydan ikkinchi joyga ko’chirish uchun ko’chirish kerak bo’lgan
fragment
belgilanadi, sichqoncha ko’rsatkichini belgilangan matnning ixtiyoriy joyiga olib borilib chap tugmasi bosiladi
va qo’yib yubormasdan matn qo’yilishi kerak bo’lgan joyga sichqoncha ko’rsatkichi olib borib qo’yib yuboriladi.
