2- ma’ruza elektr yoy yordamida qizdirish. Reja

Download 0.69 Mb. Pdf ko'rish
bet	3/17
Sana	16.06.2022
Hajmi	0.69 Mb.
	#23847

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 17

Bog'liq
2 (5)
2 (6), 2 5217981610728628342, 2 5217776972716843836, Metrologiya 3, METROLOGIYA, KURS ISHI UKTAMOV X, Elektr tarmoqlari va tizimlari.2014

4.2. Elektr yoyining asosiy xarakteristikalari

4.1-rasm. Elektr yoyi - ballast qarshilik - elektr manbasi tizimining voltamper
xarakteristikasi (V.A.X.)
belgilanib to yoy V.A.X.si manbaning tashqi xarakteristikasi bilan kesishmaguncha rtib borishi
mumkin yoki boshqacha aytganda yoy toki cheksizga qarab intiladi.
YOy tokining qiymatini cheklash maqsadida, yoy zanjiriga, unga ketma-ket qilib
qarshilik ulanadi (3.1-rasm). Bunda, cheklangan qiymatdagi quvvatga ega manbaning
kuchlanishi quyidagi tenglama bilan aniqlanadi.

d
dI
L
R
I
U
U
Д
Д
UCT




д
[V]
(4.1)
bu erda:
U
d
- yoydagi kuchlanishi, V;
I
d
- yoy toki, A;
R - qarshilik, Om;
L - induktivlik, Gn.
(U
ist
-I
d

R) to‘g‘ri chizig‘i V.A.X. ni A va V nuqtalarda kesib o‘tadi. Ushbu kuqtalardagi
toklar qiymati I
a
va I
b
larga to‘g‘ri keladi. V.A.X. ning A nuqtadan chap tomoni yoyni batamom
o‘chirish zonasi, xarakteristikaning A va V nuqtalari o‘rtasidagi qismi - yoyning yonish zonasi
va V nuqtadan o‘ngdagi qismi- yoy tokini cheklash zonasi ‘isoblanadi. YOy, tokning I
b
qiymatidagina barqaror yonishi mumkin, A nuqtada tokning kichik qiymatga ega ekanligi
sababli yoy beqaror yonadi, I
k
- zanjirning qisqa tutashuvi xolatidagi tokini ko‘rsatadi.
4.2. Elektr yoyining asosiy xarakteristikalari
Elektr yoyining quvvatini bir necha usul bilan boshqarish mumkin. Quyidagi rasmda yoy
quvvatini manba kuchlanishini o‘zgartirish orqali (a) va ballast qarshilikni o‘zgartirish orqali (b)
boshqarish oqibatida olingan V.A.X. lar keltirilgan (4.2-rasm)
4.2 – rasm
1. YOy quvvatini manba kuchlanishi orqali boshqarishda ( bunda ballast qarshilik
o‘zgarmas qiymatga ega) boshqarish I
1
, I
2
,I
3
toklar va ularga mos U
1
, U
2
, U
3
kuchlanishni

o‘zgartirish orqali amalga oshiriladi. Bunda manba kuchlanishini, masalan, transformator
cho‘lg‘amidagi o‘ramlar sonini o‘zgartirish yoki generator qo‘zg‘atish cho‘lg‘ami zanjiridagi
qarshilikni o‘zgartirish orqali boshqarish mumkin ( 4.2 -rasm,a ).
2. Manba kuchlanishini o‘zgartirmagan holda ballast qarshilikni o‘zgartirish orqali
boshqarishda zanjirga bosqichma-bosqich o‘zgartiriluvchan qarshilik ulash maqsadga muvofiq
(4.2 -rasm,b).
3. Manba kuchlanishi va ballast qarshiligining o‘zgarmas qiymatlarida yoyga ta’sir
etuvchi boshqa faktorlarni o‘zgartirish orqali yoy quvvatini boshqarish mumkin, bunga yoy
yonayotgan muhit bosimini o‘zgartirish orqali yoki yoy uzunligini o‘zgartirish orqali boshqarish
usullarini misol qilish mumkin.

Download 0.69 Mb.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 17

Download 0.69 Mb.

Pdf ko'rish