|
2. Kimyoviy muvozanat. Le-Shatel’e prinsipi. Massalar ta'siri qonuni va uning amaliy qo'llanilishi. Geterogen sistemalar uchun fazalar qoidasi
|
| bet | 8/21 | | Sana | 15.05.2024 | | Hajmi | 0,82 Mb. | | #236529 |
Bog'liq 2. Kimyoviy muvozanat. Le-Shatel’e prinsipi. Massalar ta\'siri qoEritmalarning fizik nazariyasi eritish jarayonini eriydigan zarrachalarning erituvchi zarrachalari o'rtasida taqsimlanishi deb hisoblaydi, chunki bu nazariya bo’yicha ular o'rtasida hech qanday o'zaro ta'sirlashuv bo’lmaydi. Bu jarayonning yagona harakatlantiruvchi kuchi ΔS tizimining entropiyasining ortishi; eritish paytida termik yoki hajmiy effektlar (ta'sirlar) bo'lmaydi (ΔН = 0, ΔV = 0; bunday eritmalar odatda ideal deb ataladi).
Kimyoviy nazariya erish jarayonini termik effekt va tizim hajmining o'zgarishi (qisqarish) bilan kechadigan, o'zgaruvchan tarkibli, beqaror kimyoviy birikmalar aralashmasining shakllanishi deb hisoblaydi, bu ko'pincha uning xususiyatlarining keskin o'zgarishiga olib keladi, erigan (masalan, rangsiz mis sulfat CuSO4 ning suvda erishi rangli eritma hosil bo'lishiga olib keladi, undan CuSO4 ajralib chiqmaydi, balki ko'k rangli kristallgidrat CuSO4·5H2O hosil bo’ladi). Eritmalarning zamonaviy termodinamikasi ana shu ikki yondashuvning sinteziga asoslangan.
Umumiy holda, eritish paytida erituvchining ham, erigan moddaning ham xossalari o'zgaradi, bu zarrachalarning bir-biri bilan o'zaro ta'sirining har xil turlariga qarab o'zaro ta'siri natijasida yuzaga keladi: Van-der-Vaal’s (hamma hollarda), ion-dipol (qutbli erituvchilarda elektrolit eritmalarida), o'ziga xos o'zaro ta'sirlar (vodorod yoki donor-akseptorli bog’lar hosil bo'lishi). Bu o'zaro ta'sirlarning barchasini hisobga olish juda qiyin vazifa hisoblanadi
Shubhasiz, eritmaning kontsentratsiyasi qanchalik yuqori bo'lsa, zarrachalarning o'zaro ta'siri shuncha qizg'in bo'lsa, eritmaning tuzilishi shunchalik murakkab bo'ladi. Shu sababli, miqdoriy nazariya faqat gazli eritmalar va qutbsiz bo'lmagan suyuqliklarning eritmalarini o'z ichiga olgan ideal eritmalar uchun ishlab chiqilgan, bunda har xil EA-B zarrachalarining o'zaro ta'siri energiyasi bir xil EA-A va EB-B zarralari o'zaro ta'sir energiyalariga yaqin bo’ladi.
Cheksiz suyultirilgan eritmalarni ideal deb ham hisoblash mumkin, bunda erituvchi va eruvchi zarrachalarining bir -biri bilan o'zaro ta'siri e'tiborga olinmaydi. Bunday eritmalarning xossalari faqat erigan moddaning kontsentratsiyasiga bog'liq, lekin uning tabiatiga bog'liq emas.
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
2. Kimyoviy muvozanat. Le-Shatel’e prinsipi. Massalar ta'siri qonuni va uning amaliy qo'llanilishi. Geterogen sistemalar uchun fazalar qoidasi
|
