|
2-laboratoriya ishi. Multimedia texnologiyalari bilan ishlash. Ishning maqsadi
|
| bet | 1/2 | | Sana | 23.01.2024 | | Hajmi | 19.74 Kb. | | #144004 |
Bog'liq 2.Multimedia texnologiyalari bilan ishlash. Информаика укитишнинг асосий дидактик тамойиллар, 2-Mustaqil ish topshiriqlari, Простой Python просто с нуля (2019), Elektron talim muhitida videokontentlarn (1), butun haqiqiy tur, misol11a1, 9, 4. Ташков Восстанавливаем данные на 100%, CMS tizimlari fan dasturi, 1, 2., 2, 10, 3- amaliy mashg‘uloti Mavzu , Avaliy mashgulot
2-laboratoriya ishi. Multimedia texnologiyalari bilan ishlash.
Ishning maqsadi: Talabalarni ma’ruzalarda olgan bilimlarini mustahkamlash. Multimedia texnologiyalari haqida ko’nikmaga ega bo’ladilar.
Kuzatilyotgan natija: Multimedia texnologiyalari haqida bilimga ega bo’ladilar. MS Access dasturida ishlash bo’yicha bilimga ega bo’ladilar.
Laboratoriya jihozlari: Kompyuter, elektron doska, proektor, MS Access dasturi, Internet tarmog’i.
Nazariy ma’lumotlar: Multimedia texnologiyalari bitta raqamli platformada matn, audio, tasvir, video va animatsiya kabi turli xil media turlaridan foydalanishni anglatadi. Multimedia texnologiyasining asosiy maqsadi ma'lumotni yanada qiziqarli va interaktiv usulda etkazish, foydalanuvchilarga yanada boy va chuqurroq tajribani taqdim etishdir.
Multimedia texnologiyasi ta'lim, o'yin-kulgi, reklama va aloqa kabi turli sohalarda qo'llaniladi. Ta'lim sohasida multimedia texnologiyasi o'quvchilarga murakkab mavzularni interaktiv va qiziqarli tarzda tushunishga yordam beradigan raqamli ta'lim mazmunini yaratish uchun keng qo'llaniladi. Multimedia texnologiyasi o'quvchilarga chuqur o'rganish tajribasini taqdim etadigan o'quv o'yinlari, simulyatsiyalar va virtual muhitlarni yaratish uchun ham qo'llaniladi.
Ko'ngilochar sanoatda multimedia texnologiyasi filmlar, teleko'rsatuvlar, video o'yinlar va boshqa raqamli media kontentini yaratish uchun ishlatiladi. Turli xil media turlarini birlashtirgan holda, multimedia texnologiyasi foydalanuvchilarga yanada jozibador va interaktiv tajribani taqdim etadi va o'yin-kulgini yanada chuqurroq va yoqimli qiladi.
Multimedia texnologiyasi yanada qiziqarli va interaktiv reklamalarni yaratish uchun reklama va marketingda ham qo'llaniladi. Multimedia texnologiyasidan foydalangan holda, reklama beruvchilar ko'proq ko'rinishga ega bo'lgan reklamalarni yaratishi va ma'lumotni esda qolarli tarzda etkazishi mumkin, bu esa o'z xabarining potentsial mijozlar tomonidan eslab qolish imkoniyatini oshiradi.
Bundan tashqari, multimedia texnologiyasi odamlarga turli xil ommaviy axborot vositalarining kombinatsiyasidan foydalangan holda bir-biri bilan muloqot qilish imkonini berib, aloqani inqilob qildi. Masalan, videokonferensaloqa odamlarga bir joyda bo'lmaganlarida ham yuzma-yuz muloqot qilish imkonini beradi. Facebook va Instagram kabi ijtimoiy media platformalari odamlarga matn, tasvir va videolarni oʻz doʻstlari va izdoshlari bilan baham koʻrish imkonini beradi, bu esa yanada qiziqarli va interaktiv tajriba yaratadi.
Multimedia texnologiyasi virtual haqiqat (VR) va kengaytirilgan haqiqat (AR) ilovalarini ishlab chiqishga ham imkon berdi. VR va AR ilovalari foydalanuvchilarga raqamli kontent bilan yanada chuqurroq va real tarzda muloqot qilish imkonini beradi. Misol uchun, VR ilovalari ta'lim, o'yin-kulgi va mashg'ulotlar uchun virtual muhitlarni yaratish uchun ishlatilishi mumkin. AR ilovalari raqamli kontentni real ob'ektlarga joylashtirish uchun ishlatilishi mumkin, bu esa yanada interaktiv va qiziqarli tajriba yaratishi mumkin.
Multimedia texnologiyasi axborotni uzatish usulini o'zgartirib, foydalanuvchilarga yanada qiziqarli va interaktiv tajribani taqdim etdi. Multimedia texnologiyasidan ta'lim, o'yin-kulgi, reklama, aloqa va virtual reallik ilovalarida foydalanish tez sur'atlar bilan o'sib bormoqda va bu raqamli ommaviy axborot vositalarining kelajagida muhim rol o'ynashda davom etishi mumkin.
Multimedia texnologiyasining tarixi hisoblash texnikasining dastlabki kunlariga borib taqaladi, ya’ni kompyuterlar ma’lumotlarni qayta ishlash va saqlash uchun yaratilgan. 1960-1970-yillarda tadqiqotchilar kompyuter dasturlarida turli xil ommaviy axborot vositalarini birlashtirish bo'yicha tajriba o'tkaza boshladilar va bu birinchi multimedia ilovalarini keltirib chiqardi.
Multimedia texnologiyasining dastlabki namunalaridan biri matn, grafik va audioni birlashtirgan kompyuterga asoslangan oʻqitish (CBT) dasturlarini ishlab chiqish boʻlib, ular yanada interaktiv va qiziqarli oʻrganish tajribasini taʼminlaydi. CBT dasturlari dastlab harbiy tayyorgarlik uchun ishlatilgan, ammo ulardan foydalanish tez orada ta'lim va biznes kabi boshqa sohalarga tarqaldi.
1980-yillarda shaxsiy kompyuterlarning rivojlanishi va arzon multimediyali apparat va dasturiy taʼminotlarning mavjudligi jismoniy shaxslar va tashkilotlarga oʻzlarining multimedia kontentini yaratish imkonini berdi. Bu foydalanuvchilarga turli xil ommaviy axborot vositalarini yagona raqamli platformada birlashtirish imkonini beradigan birinchi multimedia mualliflik vositalarini ishlab chiqishga olib keldi.
1980-yillarning oxirida CD-ROMlarning joriy etilishi multimedia texnologiyasi imkoniyatlarini yanada kengaytirib, video, audio va tasvirlar kabi katta hajmdagi multimedia kontentini saqlash va tarqatish imkonini berdi. CD-ROMlar ta'lim va ko'ngilochar maqsadlarda tezda mashhur bo'ldi, chunki ular foydalanuvchilarga an'anaviy bosma materiallarga qaraganda ko'proq qiziqarli va interaktiv tajriba taqdim etdi.
1990-yillarda World Wide Web paydo bo'ldi va veb-brauzerlar rivojlandi, bu esa internet orqali multimedia kontentini tarqatish imkonini berdi. Bu birinchi multimedia veb-saytlarining rivojlanishiga olib keldi, ular matn, tasvir, audio va videoni birlashtirib, foydalanuvchilarga yanada chuqurroq onlayn tajriba taqdim etdi.
2000-yillarning boshlarida keng polosali internetning rivojlanishi va raqamli kameralar va videokameralarning keng tarqalishi foydalanuvchi tomonidan yaratilgan kontentning portlashiga olib keldi. Bu ijtimoiy media platformalarining rivojlanishiga olib keldi, bu foydalanuvchilarga matn, tasvir va videolarni bir-birlari bilan almashish imkonini berdi, yanada interaktiv va qiziqarli onlayn tajriba yaratdi.
2010-yillarda virtual haqiqat (VR) va kengaytirilgan haqiqat (AR) texnologiyalari paydo bo'ldi, bu foydalanuvchilarga raqamli kontent bilan yanada chuqurroq va real tarzda o'zaro aloqa qilish imkonini berdi. VR va AR texnologiyalari ta'lim, o'yin-kulgi va trening kabi turli sohalarda qo'llanilib, foydalanuvchilarga yanada jozibador va interaktiv tajriba taqdim etadi.
Multimedia texnologiyalari tarixi turli xil ommaviy axborot vositalarini yagona raqamli platformada birlashtirish imkonini beruvchi texnologiyalarning uzluksiz rivojlanishi va takomillashtirilishi bilan tavsiflanadi. Multimedia texnologiyasining evolyutsiyasi ma'lumotlarni uzatish va iste'mol qilish usullarini o'zgartirib, foydalanuvchilarga yanada qiziqarli, interaktiv va immersiv tajribani taqdim etdi. Multimedia texnologiyasining kelajagi VR va AR texnologiyalarining uzluksiz rivojlanishi, shuningdek, sun'iy intellekt va mashinani o'rganish sohasidagi yutuqlar bilan shakllantirilishi mumkin, bu esa yanada qiziqarli va interaktiv multimedia kontentini yaratish imkonini beradi.
Multimedia texnologiyasi deganda matn, grafik, audio, video va animatsiya kabi ommaviy axborot vositalarining turli shakllarini yagona raqamli platformada birlashtirish tushuniladi. Multimedia texnologiyalari yillar davomida rivojlanib bordi, kompyuterda o'qitish bo'yicha dastlabki tajribalardan virtual haqiqat va to'ldirilgan reallik taqdim etuvchi immersiv tajribalargacha. Quyida multimedia texnologiyalariga misollar keltirilgan:
Veb-brauzerlar va veb-saytlar: Veb-brauzerlar foydalanuvchilarga internetdagi veb-saytlarga kirish va ularni ko'rish imkonini beruvchi dasturiy ilovalardir. Veb-saytlar foydalanuvchilarga boy va qiziqarli tajribani taqdim etish uchun ko'pincha matn, tasvir, audio va videoni birlashtiradi. Veb-saytlar o'yinlar, viktorinalar va so'rovlar kabi interaktiv xususiyatlarni ham o'z ichiga olishi mumkin.
Raqamli kameralar va videokameralar: Raqamli kameralar va videokameralar foydalanuvchilarga raqamli formatda tasvir va videolarni suratga olish va yozib olish imkonini beradi. Bu multimedia kontentini onlayn tarzda tahrirlash va almashishni osonlashtiradi.
Video tahrirlash dasturi: Video tahrirlash dasturi foydalanuvchilarga video tasvirlarni tahrirlash va boshqarish, maxsus effektlar va o'tishlarni qo'shish va sayqallangan yakuniy mahsulotni yaratish imkonini beradi. Mashhur video tahrirlash dasturlariga Adobe Premiere, Final Cut Pro va iMovie kiradi.
Ovozni tahrirlash dasturi: Ovozni tahrirlash dasturi foydalanuvchilarga audio yozuvlarni tahrirlash va manipulyatsiya qilish, maxsus effektlar va filtrlar qo'shish va sayqallangan yakuniy mahsulotni yaratish imkonini beradi. Ovozni tahrirlash uchun mashhur dastur Audacity, Adobe Audition va Pro Tools-ni o'z ichiga oladi.
Multimedia mualliflik vositalari: Multimedia mualliflik vositalari foydalanuvchilarga dasturlash ko'nikmalarini talab qilmasdan interaktiv multimedia kontentini yaratish imkonini beradi. Ushbu vositalar ko'pincha shablonlarni, sudrab olib tashlash interfeyslarini va tasvirlar, audio va videolar kabi oldindan yaratilgan aktivlarni o'z ichiga oladi.
Virtual haqiqat va kengaytirilgan haqiqat: Virtual haqiqat (VR) va kengaytirilgan haqiqat (AR) texnologiyalari foydalanuvchilarga raqamli kontentni yanada chuqurroq va interaktiv tarzda his qilish imkonini beradi. VR texnologiyasi foydalanuvchilarni simulyatsiya qilingan muhitga o'tkazadigan minigarnituralardan foydalanishni o'z ichiga oladi, AR texnologiyasi esa raqamli ma'lumotlarni real dunyoga joylashtiradi.
Interfaol doskalar: Interfaol doskalar raqamli displeylar boʻlib, foydalanuvchilarga sensorli yoki stilusli kirishlar yordamida multimedia kontenti bilan oʻzaro ishlash imkonini beradi. Ushbu qurilmalar odatda taqdimotlar va hamkorlikda ishlash uchun sinf xonalari va kengash xonalarida qo'llaniladi.
Oʻyin konsollari: PlayStation va Xbox kabi oʻyin pristavkalari grafik, ovoz va interaktiv oʻyinni birlashtirgan immersiv oʻyin tajribalarini taklif etadi. Ko'pgina zamonaviy o'yinlar, shuningdek, o'yinchilarga dunyo bo'ylab boshqalar bilan bog'lanish va raqobatlashish imkonini beruvchi onlayn multiplayer xususiyatlarini o'z ichiga oladi.
Multimedia texnologiyalari jozibador, interaktiv va immersiv raqamli kontent yaratish uchun muhim vositadir. Veb-brauzerlar va veb-saytlardan virtual haqiqat va o'yin pristavkalarigacha, bu texnologiyalar multimedia kontentini iste'mol qilish va ular bilan o'zaro munosabatimizni o'zgartirdi. Texnologiya rivojlanishda davom etar ekan, biz kelajakda yanada innovatsion multimedia texnologiyalarini ko'rishimiz mumkin.
Multimedia texnologiyalari turlari.
Audio texnologiyalar deganda tovushni yozib olish, manipulyatsiya qilish va qayta ishlab chiqarish uchun foydalaniladigan vositalar va texnikalar tushuniladi. Radioeshittirishning dastlabki kunlaridan to zamonaviy raqamli davrgacha audio texnologiyalar musiqa, og‘zaki so‘z va audio kontentning boshqa shakllarini iste’mol qilish va zavqlanishimizda muhim rol o‘ynadi. Quyida ba'zi asosiy audio texnologiyalarni batafsil ko'rib chiqamiz:
Mikrofonlar: Mikrofonlar tovush to'lqinlarini ushlash va ularni elektr signallariga aylantirish uchun ishlatiladigan qurilmalardir. Har xil turdagi mikrofonlar, jumladan dinamik, kondensator va lentali mikrofonlar mavjud bo‘lib, ularning har biri o‘ziga xos xususiyatlarga ega.
Aralash konsollari: aralashtirish pristavkalari bir nechta audio signallarning darajalari va tembrlarini boshqarish uchun ishlatiladigan qurilmalardir. Ular odatda ovoz yozish studiyalarida, jonli ovozni kuchaytirishda va eshittirish ishlab chiqarishda qo'llaniladi.
Raqamli audio ish stantsiyalari: Raqamli audio ish stantsiyalari (DAWs) raqamli audioni yozish, tahrirlash va ishlab chiqarish uchun ishlatiladigan dasturiy ilovalardir. DAW-lar ko'pincha bir qator o'rnatilgan effektlarni, virtual asboblarni va audio fayllarni boshqarish vositalarini o'z ichiga oladi.
Audio kodeklar: Audio kodeklar raqamli audio ma'lumotlarini siqish va ochish uchun ishlatiladigan algoritmlardir. Ular sifatni yo'qotmasdan audio fayllarni saqlash yoki uzatish uchun zarur bo'lgan ma'lumotlar miqdorini kamaytirish uchun ishlatiladi.
Ovoz interfeyslari: Ovoz interfeyslari mikrofonlar va mikserlar kabi analog audio jihozlarini kompyuterga yoki boshqa raqamli yozish qurilmasiga ulash uchun ishlatiladigan qurilmalardir. Ular analog signallarni raqamli signallarga aylantiradilar va aksincha.
Dinamiklar: Karnaylar - bu elektr signallariga aylantirilgan tovush to'lqinlarini qayta ishlab chiqarish uchun ishlatiladigan qurilmalar. Karnaylarning har xil turlari mavjud, jumladan, studiya monitorlari, uy teatri dinamiklari va portativ dinamiklar.
Naushniklar: Naushniklar - bu ovozni bevosita tinglovchining quloqlariga qaytaradigan shaxsiy tinglash moslamalari. Ular odatda musiqa tinglash, podkastlar va o'yinlar uchun ishlatiladi.
Audio oqim texnologiyalari: Audio oqim texnologiyalari foydalanuvchilarga avval butun faylni yuklab olmasdan real vaqtda internet orqali audio kontentni tinglash imkonini beradi. Mashhur audio oqim xizmatlariga Spotify, Apple Music va Pandora kiradi.
Audio texnologiyalar biz ovozni olish, manipulyatsiya qilish va qayta ishlab chiqarish usullarini inqilob qildi. Mikrofonlar va miks konsollaridan tortib raqamli audio ish stantsiyalari va audio kodeklargacha bu texnologiyalar bizga yuqori sifatli audio kontentni osongina yaratish imkonini berdi. Texnologiya rivojlanishda davom etar ekan, biz ovozni his qilish usulini yanada yaxshilaydigan yanada ilg'or audio texnologiyalarni ko'rishni kutishimiz mumkin.
Video texnologiyasi deganda tovush bilan birga vizual tasvirlarni olish, manipulyatsiya qilish va namoyish qilish uchun foydalaniladigan vositalar va usullar tushuniladi. An'anaviy kinokameralardan tortib eng yangi raqamli video uskunalarigacha video texnologiyasi yillar davomida sezilarli o'zgarishlarga duch keldi. Video texnologiyasining ba'zi asosiy komponentlari:
Kameralar: Kameralar video texnologiyasining eng asosiy komponentidir. Klassik plyonkali kameralardan tortib zamonaviy raqamli kameralargacha bo'lgan turli xil kameralar mavjud. Ushbu kameralar vizual kontent yaratish uchun ishlatilishi mumkin bo'lgan tasvirlar va videolarni oladi.
Video tahrirlash dasturi: Video tahrirlash dasturi video yaratuvchilarga o'zlarining video tasvirlarini boshqarish, tahrirlash va yaxshilash imkonini beradi. Umumiy funktsiyalarga kesish, ranglarni ajratish, effektlar va o'tishlarni qo'shish va audio aralashtirish kiradi.
Video kodeklar: Video kodeklar - bu video ma'lumotlarni siqish va ochish uchun ishlatiladigan dasturiy ta'minot algoritmlari. Ular tasvir sifatiga putur etkazmasdan videoni oqimlash yoki kichikroq fayl hajmi bilan saqlash imkonini beradi. Mashhur video kodeklarga H.264 va HEVC kiradi.
Displey texnologiyalari: Displey texnologiyalari video mazmunini ko'rsatish uchun ishlatiladigan qurilmalarga ishora qiladi. Bular an'anaviy CRT monitorlaridan tortib zamonaviy LED va OLED displeylarigacha bo'lishi mumkin. Proyektorlar ham video kontentni ko'rsatishning mashhur variantidir.
Video tarqatish texnologiyalari: Video tarqatish texnologiyalari video kontentni keng auditoriyaga tarqatish imkonini beradi. Bunga DVD va Blu-ray kabi jismoniy formatlar, shuningdek, Netflix va YouTube kabi oqim xizmatlari kabi raqamli formatlar kiradi.
Videokonferensaloqa texnologiyalari: Videokonferensaloqa texnologiyalari odamlarga uzoq masofalarda yuzma-yuz muloqot qilish imkonini beradi. Bunga so'nggi yillarda tobora ommalashib borayotgan Zoom va Skype kabi ilovalar kiradi.
Virtual va kengaytirilgan haqiqat: Virtual va kengaytirilgan haqiqat - bu ikki qiziqarli yangi video texnologiyalar bo'lib, ular tez sur'atlar bilan mashhur bo'lib bormoqda. Ushbu texnologiyalar foydalanuvchilarga immersiv video muhitlarni boshdan kechirish va real vaqtda virtual ob'ektlar bilan o'zaro aloqa qilish imkonini beradi.
Videokameralar paydo bo'lishining dastlabki kunlaridan boshlab video texnologiyalari uzoq yo'lni bosib o'tdi. Bugungi kunda bizda kuchli raqamli kameralar, ilg'or tahrirlash dasturlari va keng ko'lamli tarqatish va displey texnologiyalari mavjud. Video texnologiyasi rivojlanishda davom etar ekan, biz video kontentni yaratish, iste'mol qilish va o'zaro aloqada bo'lish uslubimizni yaxshilaydigan yanada qiziqarli yangiliklarni ko'rishimiz mumkin.
Tasvir texnologiyalari vizual tasvirlarni olish, manipulyatsiya qilish va namoyish qilish uchun ishlatiladigan vositalar va usullarni anglatadi. An'anaviy fotografiyadan zamonaviy raqamli tasvirga qadar tasvir texnologiyasi yillar davomida sezilarli o'zgarishlarga duch keldi. Tasvir texnologiyasining asosiy qismlaridan ba'zilari:
Kameralar: Kameralar tasvir texnologiyasining eng asosiy komponentidir. An'anaviy plyonkali kameralardan tortib zamonaviy raqamli kameralargacha bo'lgan turli xil kameralar mavjud. Ushbu kameralar vizual kontent yaratish uchun ishlatilishi mumkin bo'lgan tasvirlarni oladi.
Tasvirni tahrirlash dasturi: Tasvirni tahrirlash dasturi tasvir yaratuvchilarga o'z tasvirlarini manipulyatsiya qilish, tahrirlash va yaxshilash imkonini beradi. Umumiy xususiyatlar orasida kesish, ranglarni to'g'rilash, effektlar va filtrlar qo'shish va qatlamlar mavjud.
Tasvir fayl formatlari: Tasvir fayl formatlari tasvirlarni saqlash va kodlash usulidir. Ommabop fayl formatlariga JPEG, PNG va TIFF kiradi.
Displey texnologiyalari: Displey texnologiyalari tasvirlarni namoyish qilish uchun ishlatiladigan qurilmalarga ishora qiladi. Ular an'anaviy bosma ommaviy axborot vositalaridan zamonaviy LED va OLED displeylarigacha bo'lishi mumkin. Proyektorlar ham tasvirlarni namoyish qilishning mashhur variantidir.
Tasvirlarni tarqatish texnologiyalari: Tasvirlarni tarqatish texnologiyalari tasvirlarni keng auditoriyaga tarqatish imkonini beradi. Bunga bosma nashrlar va afishalar kabi jismoniy formatlar, shuningdek, ijtimoiy media va stok tasvir veb-saytlari kabi raqamli formatlar kiradi.
Tasvirni aniqlash texnologiyalari: Tasvirni aniqlash texnologiyalari tasvirlarni avtomatik ravishda aniqlash va tasniflash uchun ishlatiladi. Bunga yuzni tanish va ob'ektni aniqlash kabi ilovalar kiradi.
3D tasvirlash texnologiyalari: 3D tasvirlash texnologiyalari tasvirlarni uch o‘lchamda yaratish va ko‘rsatish imkonini beradi. Bunga 3D bosib chiqarish va 3D modellash dasturlari kabi texnologiyalar kiradi.
Tasvir texnologiyasi fotografiyaning dastlabki kunlaridanoq uzoq yo'lni bosib o'tdi. Bugungi kunda bizda kuchli raqamli kameralar, ilg'or tahrirlash dasturlari va keng ko'lamli tarqatish va displey texnologiyalari mavjud. Tasvir texnologiyasi rivojlanishda davom etar ekan, biz vizual kontentni yaratish, iste'mol qilish va o'zaro ta'sir qilish usullarini yaxshilaydigan yanada qiziqarli yangiliklarni ko'rishni kutishimiz mumkin.
|
| |
