2-mavzu:Dasturiy ta’minot ishlab chiqishning hayotiy sikli modellari.
REJA:
1.Dasturiy ta'minot jarayoni ?
2.Professional dasturiy ta'minotni ishlab chiqish ?
3.Integratsiya va konfiguratsiya ?
4.Dasturiy ta'minotni loyihalash ?
Tayanch so’z va iboralar.Dasturiy,Jarayon faoliyati,Java,c++,Php,Delphi.
Dasturiy ta'minot jarayoni - bu dasturiy ta'minot tizimini ishlab chiqarishga
qaratilgan harakatlar to'plami. Avvalgi mavzuda muhokama qilganidek,
dasturiy
ta'minot tizimlarining ko'plab turlari mavjud va ularning barchasiga tegishli bo'lgan
universal dasturiy injiniring usuli mavjud emas. Bundan kelib chiqadiki, universal
qo'llaniladigan dasturiy ta'minot jarayoni ham mavjud emas. Turli kompaniyalarda
qo'llaniladigan jarayon ishlab chiqilayotgan dasturiy ta'minot turiga, dasturiy
ta'minot mijozining talablariga va dasturiy ta'minotni dastur tuzuvchilarning
ko'nikmalariga bog'liq.
Har xil dasturiy ta'minot jarayonlari mavjud bo'lsa-da, ularning barchasi qaysidir
shaklda to'rtta asosiy dasturiy injiniring faoliyatini o'z ichiga olishi kerak:
1. Dasturiy ta'minot spetsifikatsiyasi. Dasturiy ta'minotning funksionalligi va
uning ishlashidagi cheklovlar aniqlanishi kerak.
2. Dasturiy ta'minotni ishlab chiqish. Spetsifikatsiyaga javob beradigan dasturiy
ta'minot ishlab chiqarilishi kerak.
3. Dasturiy ta'minotni tekshirish. Dasturiy ta'minot mijoz talablarini bajarishini
ta'minlash uchun tekshirilishi kerak.
4. Dasturiy ta'minot evolyutsiyasi. Dasturiy ta'minot mijozlarning o'zgaruvchan
ehtiyojlarini qondirish uchun rivojlanishi kerak.
Ushbu jarayonlar murakkab jarayonlar bo'lib,
ular talablarni tekshirish,
arxitekturani loyihalashtirish va modullarni sinovdan o'tkazish kabi kichik
faoliyatlarni o'z ichiga oladi. Jarayonlar, shuningdek, ishlab
chiqarish faoliyatini
qo'llab-quvvatlaydigan dasturiy ta'minot konfiguratsiyasini boshqarish va loyihani
rejalashtirish kabi boshqa jarayonlarni ham o'z ichiga oladi.
Jarayonlarni tavsiflash va muhokama qilishda odatda ma'lumotlar modelini
ko'rsatish va foydalanuvchi interfeysini loyihalash va bu harakatlarni tartibga solish
kabi harakatlar haqida gapiriladi. Ammo jarayonlarni tavsiflashda kim ishtirok
etayotganini, nima ishlab chiqarilishini va harakatlar ketma-ketligiga ta'sir qiluvchi
shartlarni tavsiflash ham muhimdir:
1. Mahsulotlar yoki amaliy natijalar jarayon faoliyatining natijasidir. Masalan,
arxitekturani
loyihalash
faoliyatining
natijasi
dasturiy
ta'minot
arxitekturasining modeli bo'lishi mumkin.
2. Rollar jarayonda ishtirok etayotgan odamlarning mas'uliyatini aks ettiradi.
Rollarga misol sifatida loyiha menejeri, konfiguratsiya menejeri va dasturchi
kiradi.
3. Oldindan belgilangan va keyin shartlar - bu jarayon yoki mahsulot ishlab
chiqarilishidan oldin va keyin bajarilishi kerak bo'lgan shartlar. Misol uchun,
arxitektura
loyihasi boshlanishidan oldin, iste'molchi barcha talablarni
tasdiqlagan shartlari bo'lishi mumkin; Ushbu faoliyat tugagandan so'ng,
arxitekturani tavsiflovchi UML modellari ko'rib chiqilish shartlari bo'lishi
mumkin.
Dasturiy ta'minot jarayonlari murakkab bo'lib, barcha intellektual va ijodiy
jarayonlar kabi, qarorlar va mulohazalar qabul qiladigan insonlarga tayanadi. Barcha
turdagi dasturiy ta'minot uchun to'g'ri keladigan universal jarayon yo'qligi sababli,
ko'pgina dasturiy ta'minot kompaniyalari o'zlarining ishlab chiqish jarayonlarini
ishlab
chiqqanlar.
Jarayonlar
tashkilotdagi
dasturiy
ta'minotni
ishlab
chiquvchilarning
imkoniyatlari
va
ishlab
chiqilayotgan
tizimlarning
xususiyatlaridan foydalanish uchun modifikasiya qilib boriladi.
Xavfsizlik nuqtai
nazaridan tizimlar uchun muhim bo’lgan batafsil yozuvlar saqlanadigan juda
tuzilmaviy ishlab chiqish jarayoni talab qilinadi. Tez o'zgaruvchan talablarga ega
biznes tizimlari uchun yanada moslashuvchan, tezkor jarayon yaxshiroq bo'lishi
mumkin.
Professional dasturiy ta'minotni ishlab chiqish
bu boshqariladigan faoliyatdir,
shuning uchun rejalashtirish barcha jarayonlarning ajralmas qismidir. Rejaga
asoslangan jarayonlar - bu jarayonning barcha harakatlari oldindan rejalashtirilgan
va taraqqiyot ushbu rejaga muvofiq o'lchanadigan jarayonlar. Men mavzuda
muhokama qiladigan tezkor jarayonlarda, dasturiy ta'minot ishlab chiqilayotganda
rejalashtirish bosqichma-bosqich va doimiydir. Shuning uchun mijoz yoki
mahsulotning o'zgaruvchan talablarini aks ettirish uchun jarayonni o'zgartirish
osonroq. Boehm va Turner (Boehm and Turner 2004) tushuntirganidek,
har bir
yondashuv har xil turdagi dasturlarga mos keladi. Umuman olganda, katta tizimlar
uchun siz rejaga asoslangan va tezkor jarayonlar o'rtasidagi muvozanatni topishingiz
kerak.
Universal dasturiy jarayoni mavjud bo'lmasa-da, ko'plab tashkilotlarda jarayonni
yaxshilash uchun imkoniyatlar mavjud. Jarayonlarni tashkil etishda eskirgan
texnikasidan foydalanishi yoki zamonaviy dasturiy injiniringining eng yaxshi
amaliyotidan foydalanmasligi mumkin. Darhaqiqat, ko'pgina tashkilotlar hali ham
dasturiy ta'minotni ishlab chiqishda dasturiy injiniring usullaridan foydalanmaydi.
