|
Oksidalanish-qaytarish usuli bo‘yicha ionlar aralashmasini potensiometrik titrlash
|
| bet | 4/5 | | Sana | 15.01.2024 | | Hajmi | 169,79 Kb. | | #138047 |
Bog'liq 1-maruza Oksidalanish-qaytarish usuli bo‘yicha ionlar aralashmasini potensiometrik titrlash.
Ko‘p tarkibiy qismli tizimlarni oksidlanish-qaytarilish usullari bo‘yicha tabaqalashtirib titrlashni amalga oshirish uchun ikkita shartga amal qilish zarur:
Titrlanadigan tarkibiy qismlar qaytar redoks tizimlarga tegishli bo‘ladi;
Redoks tizimlarning standart, to‘g‘rirog‘i real potensiallari unga tegishli bo‘lgan ketma-ket titrlanadigan tarkibiy qismlar yetarli darajada bir-biridan farq qilishi lozim.
Berilgan sharoitlarda bir komponentli tizimlarni titrlash imkoniyatlari to‘g‘risidagi chiqarilgan sharoitlardan kelib chiqqan holda Ox1, Ox2, Ox3;
… Oxn aralashmalarni Red2 qaytaruvchi bilan tabaqalashtirib titrlash zarurligi quyidagilardan kelib chiqadi(±0,1% va m=n=1 titrlanganlik darajasida):
- =∆E01,2> - = ∆E02,3> …
> - =∆E0(n-1),n> - = ∆En,z>0,36 V
Bu shartni quyidagi tarzda ifodalash mumkin: oksidlovchilar aralashmasini ma’lum ketma-ketlikda titrlash mumkin, qachonki ancha kuchsiz oksidlovchining qaytarilgan shakli miqdoriy jihatdan kuchliroq oksidlovchi bilan ta’sirlashsa aralashmani ketma-ket titrlashda esa qaytaruvchilar zarur, chunki ancha kuchsiz qaytaruvchining oksidlangan shakli miqdoriy jihatdan ancha kuchli qaytaruvchini oksidlashi zarur bo‘ladi. Shunday qilib, aralashma (oksidlovchilar yoki qaytaruvchilar)
tarkibiy qismlarini titrlash ketma-ketligi kuchliroq oksidlovchini (qaytaruvchini) qaytarilgan (oksidlangan) kuchsizroq oksidlovchi (qaytaruvchi) shakli bilan titrlash imkoniyatiga bog‘liq. Bu holatning haqqoniyligi quyidagi amaliy mulohazalardan kelib chiqadi: masalan, agar oksidlovchilar aralashmasiga titrant kiritilganda qisman qaytarilish hamda kuchsizroq oksidlovchi (gomogen muhitga, ayniqsa, T.O.N. yakunida ionlarning to‘qnashishi oqibatida bundan qochib bo‘lmaydi) qo‘shilganda esa uning reaksiya mahsuloti-qaytaruvchi tez va stexiometrik ravishda hali titrlanib ulgurmagan oksidlovchi bilan ta’sirlashadi. Demak, birinchi
T.O.N. da amaliy jihatdan quyidagi tenglama bilan ifodalangan kimyoviy reaksiya tugaydi:
Ox1+Red2↔Red1+Ox2 indikator elektrodi potensiali esa ekvivalentlik nuqtasida ushbu formula bilan bo‘yicha hisoblanishi mumkin:
EE.N.I= (48)
ammo
EE.N.I= bilan emas bu xuddi oksidlovchi mavjud emasdek bo‘lib qolar edi.
Oksidlovchilar va qaytaruvchilar aralashasini tabaqalashtirib
potensiometrik titrlash analitik kimyoda almashtirib bo‘lmaydigan usullardan biridir.
|
| |
