3-mavzu. Korxonaning aylanma mablag‘lari tushunchasi, tasnifi, tarkibi

1. Korxonaning aylanma mablag‘lari tushunchasi, tasnifi, tarkibi

• Aylanma mablag῾lar ishlab chiqarishning aylanma fondlari va muomala fondlarini tashkil qilishga mo‘ljallangan pul mablag῾laridan iborat. Aylanma mablag῾lar korxonaning hisob raqamida naqd pul ko‘rinishida jamg῾ariladi. Aylanma mablag῾lar ishlab chiqarish va uning uzluksizligini ta῾minlashning moddiy asosi hisoblanadi.

Aylanma ishlab chiqarish fondlari uch guruhga bo‘linadi:

Ishlab chiqarish zaxiralari - ishlab chiqarishning uzluksiz davom etishi uchun zarur bo‘lgan ishlab chiqarish vositalari xomashyo, asosiy va yordamchi materiallar, yoqilg῾i, xarid qilinuvchi yarim tayyor mahsulotlar, butlovchi qismlar, qadoqlash va o‘rov materiallari, ehtiyot qismlar, yoqilg῾i-moylash materiallaridan iborat mehnat predmetlari.

• Ishlab chiqarish zaxiralari - ishlab chiqarishning uzluksiz davom etishi uchun zarur bo‘lgan ishlab chiqarish vositalari xomashyo, asosiy va yordamchi materiallar, yoqilg῾i, xarid qilinuvchi yarim tayyor mahsulotlar, butlovchi qismlar, qadoqlash va o‘rov materiallari, ehtiyot qismlar, yoqilg῾i-moylash materiallaridan iborat mehnat predmetlari.
• Xom ashyo deb, qazib olish yoki ishlab chiqarish uchun ma῾lum darajada mehnat sarflangan va shu mehnat natijasida bir qadar o‘zgargan mehnat buyumiga aytiladi.
• Tugallanmagan ishlab chiqarish - ishlab chiqarish jarayoniga kirgan turli bosqichlarni o‘tayotgan hali to‘liq mahsulot holiga kelmagan materiallar.
• Yarim tayyor mahsulotlar - texnologiya jarayonlarining ayrim bosqichlarini o‘tgan, lekin tayyor mahsulotga aylanishi uchun keyingi bitta yoki bir nechta ishlov berish va yig῾ish bosqichlarini talab qiluvchi mehnat buyumlari.