- Dasturiy ta’minot loyihasi;
Ijtimoiy loyiha, sotsiologiya shundan:
-Ijtimoiy bashorat loiyhasi Uning maqsadi —reja oldidan ilmiy
asoslangan
boshqaruv qarorlari.[4]
Boshqa turdagi loyihalar.
Tizimli va optimal loyihalashlar.
Optimal loyihalar
Loyihalash, maqsadi bu nafaqat samarali funktsiyalar echimini izlashgina
bo’lmay, balki turli insonlarni extiyojini qondirish ,
asoslangan oxirgi qabul
qilingan holatni optimal loyihalash deb yuritiladi.
Bu 20 asrni ikkinchi yarmidan qabul qilingan nazariy tadqiqot operatsiya
echimlari hisobiga va xisoblash texnikasini keng qo’llash, mahsus uslublar bilan
bir qancha holatda va murakkab matematik masalalarni echish orqali qo’llanila
boshlandi.
Optimal loyihalashda katta ahamiyat texnik
topshiriq bosqichidagi
loyihalanayotgan ob’ektga qo’yilgan to’liq talablar ro’ihati beriladi, bu
ko’rsatkichlar o’rtasida sifat ko’rsatkichi hamda optimallashtirish mezonidir. Bu
borada yapon firmalarini tashabbusi — «Biz texnikani bunyod etmaymiz, biz
insonlarni bunyod qilamiz».
Ilmiy texnik mahsulotga namunaviy talablar:
ishonchlilik, texnologiyalilik,
standartlashtirish va unifikatsiya zararli ta’sirlarni chegaralash (ergonomiyalilik va
ekologiyalilik) estetikalilik, tejamlilik patently xuquq hisoblanadi
Tizimli loyihalash qo’yilgan fazifani kompleks echadi, aloxida ob’ektlar-
tizim va o’zaro ta’sir va o’zaro
aloqalarga, ularning o’zaro qismlari
sifatiga,shuningdek tashqi muxitga, ijtimoiy-iqtisodiy va ekologiyaga ta’sirlariga
ularni faoliyat ko’rsatishiga ahamiyat beradi.
Tizimli loyihalashning omillari.
Tizimli loyihalash, tizimli yondoshishga asoslanadi. Tizimli loyihalashning
omillariga: Amaliy foydalilik:
faoliyat maqsadga yo’naltirilgan bo’lishi kerak;
faoliyat maqsadli bo’lishi kerak;
faoliyat asosli va samarali bo’lishi kerak;
optimal variantni izlashga asoslanishi kerak;
Tarkibiy qismlar birligi:
Har qanday ob’ekt tizim sifatida ko’rilishi kerak;
soda qismlar tizim osti
sifatida ko’rilishi kerak;
Ishlangan ob’ekt odamlar uchun ko’rilishi bunyod qilinishi va ekspluatatsiya
qilinishi kerak;
Fan quydagi mutahasislik bilimlarini egallash imkonini berishi kerak:
- zamonaviy uslublarni rivojlanish mashina qurilish ishlab-chiqarishini
loiyhalash-texnologik tizim va vositalarini ta’minlash;
- mashinasozlik buyimlari ishlovi va ekspluatatsiyasidagi CAPRTL
progressiv uslublari;
- komp’yuter texnikasidan foydalangan holda TLdagi matematik modellarni
uslublarini bunyod qilish va tadqiq qilish.
