Geometrik modellar tizimlarini qo‘llash. Loyihalashda fizik jarayonlarini
taxlil kilish. Dinamik modellashtirish usullarini o‘rganishda CAD, CAM,
CAE tizimlarini qo‘llash, texnologik jarayonlarni loyihalash tizimini
avtomatlashtirishda amaliy dasturlardan foydalanish.
Har qanday TJALT kompleks texnik vositalar, dasturiy-uslubiy kompleks va
xizmat ko’rsatuvchi personal tashkil qiladi. Kompleks texnik vositalar tizimga
ma’lumotlarni
kiritish-chiqarishni
ta’minlashni
ko’zda
tutgan,
tizimda
ma’lumotlarni saqlash va qayta ishlash, aksettirishva ma’lumotlarni loyihalovchi
uchun
qulay holdagi shakilda berish, shuningdek loyihalashdagi ma’lumotlar
ishlov jarayonini boshqarish. TJALT texnik vositasiga xisoblash texnikasi,
pereferiya tuzlishi(asosan ma’lumotni kiritish-chiqarish uchun qo’llaniladi),
tarmoq jixozi ixtisoslashgan AIJ kiradi.
-invormatsiya- TJALTda foydalaniladigan loyiha o’lchamlarini ishlash
uchun ma’lumot- odatda xujjatlardagi;
-matematik-matematik uslublar yig’indisi, model va algoritmlar,
bevosita
loyihalash muolajalarini bajarish uchun kerak;
-ligvistik- TJLATIda foydalaniladigan loyihalash tilini muammosiga-
mo’ljallangan maxsus ma’lumoti;
-dasturiy barcha kompleks dastur va ekspluatatsion xujjatlar unga odatdagi
tekstli xujjatlar
yoki mashinali tashuvchilar;
-uslubiy- TJLATI ni umumiy yozuvlaridan iborat komplekt xujjatlar;
avtomatlashtirish vositalaridan foydalanish bo’yichama’lumotlar;
-tashkiliy- komplekt xujjatlar( yoriqnoma,shtatjadvali, qoidalar),
ALT vositalari kompleksi va komponentlarining turlari (1.1-rasm). Vositalar
kompleksini ikki turga: bir turdagi ta’minlash vositalari kompleksiga (texnikaviy,
dasturaviy, informatsion) va kombinatsiyalashgan vositalar kompleksiga
ajratishadi.
Bir turdagi ta’minot vositalari komplekslari bir turdagi ta’minlash
komplekslaridan va (yoki) komponentlaridan tarkib topadi;
kombinatsiyalashgan
vositalar komplekslari esa – har xil turdagi ta’minlash komplekslari va
komponentlari majmuidan tashkil bo‘ladi. Vazifasi ishlab-chiqarish-texnikaviy
bo‘lgan mahsulotlarga taalluqli kombinatsiyalashgan ALTVKlar ikki turga
bo‘linadi:
dasturaviy-metodik kompleks (DMK);
dasturaviy-texnikaviy kompleks (DTK).
Dasturaviy metodik kompleks loyihalash ob’ekti (ob’ektning
bir yoki bir
necha qismi yoki bir butun ob’ekt) bo‘yicha tugal loyiha echimini olish yoki uni
fikatsiyalashgan protseduralarni bajarish uchun zarur bo‘lgan dasturaviy,
informatsion va metodik ta’minotlar (matematik va lingvistik ta’minotlar
komponentlari bilan birga) komponentlarining o‘zaro bog‘langan majmuidan
iborat.
Vazifasi bo‘yicha DMKlar umum tizimiy DMKlarga va bazaviy DMKlarga
bo‘linadi; bazaviy DMKlar o‘z navbatida muammoga yo‘nalgan va ob’ektga
yo‘nalgan DMKlarga bo‘linadi.
Dasturiy-texnikaviy kompleks DMKlarning texnikaviy ta’minotning
komplekslari va (yoki) komponentlari bilan o‘zaro bog‘langan majmuidan iborat.
Vazifasi bo‘yicha DTKlar avtomatlashtirilgan ish joyi (AIJ)
va markaziy
hisoblash komplekslari (MHK)ga bo‘linadi.
Vositalar komplekslari o‘zlarining hisoblash va informatsion resurslarini
birlashtirib nimtizim yoki butun tizimlarning lokal hisoblash tarmoqlarini tashkil
qilishi mumkin.
Dasturiy informatsion, metodik,
matematik, lingvistik va texnikaviy
ta’minot turlarining komponentlari vositalar komplekslarining tarkibiy qismi
hisoblanadi.
ALTVK funktsiyalarini samarali bajarishi vositalar komplekslari tarkibiga
kiruvchi komponentlarni sotib olinadiganlari bilan o‘zaro
moslashuvini
ta’minlagan holda ishlab chiqish hisobiga erishilishi kerak.
3.2-rasm. ALT vositalari kompleksi va komponentlarining turlari
Nazorat savollari :
1.
Loyihalash jarayonlari deganda nimalarni tushunasiz?
2.
CAD/CAE/CAM tizimlari deganda nimalarni tushunasiz?
3.
Tizimli loyihalashning omillariga nimalar kiradi?
4.
DMK ni DTK dan farqi nimada ?
5.
Kontseptual loyiha tuzishda analitikani tushuntiring.
6.
Tizimli va optimal loyihalashlarni tushuntirin va optimal loyixalashga
izox bering.
7.
Sintez va analiz masalalari deganda nimani tushunasiz ?
