Organizmlarning ko’payishi va individual rivojlanishi-10
1.Itbaliq qancha muddatda baqaga aylanadi.
A.20-24kun B.5-10kun C.2-3oy D.3-4oy
2.Odam qachon o’sishdan to’xtaydi?
A.16yosh
B.20-25yosh
C.25-50yosh
D.17-25yosh
3.Postembrional rivojlanish nima bilan birga davom etadi
A.yuvenil B.o’sish C.mitoz D.ko’payish
4.Butun umri davomida o’sish qaysi organizmlarda kuzatiladi?
A.O’simliklarda,baliqlarda
B.Lentasimon chuvalchanglar C.mollyuskalarda,o’simliklarda
D.A,B,C
5. Butun umri davomida o`suvchi organizmlarni aniqlang. 1. semga 2.exinokok 3.jo`ka 4.jigar qurti 5.omar 6.beluga 7.alqor 8.nematoda 9.rapana
A 2,6,7,9 B 1,2,3,4,6,7,9 C barchasi D 1,2,3,6,7,9
6. Qaysi organizmlarda embrional rivojlanish davrida halqum atrofida jabra bo’ladi? 1)qushlar 2)daryo qisqichbaqasi 3)sutemizuvchilar 4)hasharotlar 5)odam A.2,4 B.1,2,3 C.1,3,5 D.2,4,5
7. Emrionlarning o’xshashlik qonunlari qaysi olim tomonidan ilgari surilgan?
A.K.Ber
B.Gekkel va Myuller
C.Shmalgauzen
D.Nilson Ele
8.Embrionning o’xshashlik qonunining isboti. A.embrion dastlabki bosqichlarda tip uchun umumiy belgilari jihatdan o’xshash bo’ladi
B.embrion dastlabki bosqichlarda tur uchun umumiy belgilari jihatdan o’xshash bo’ladi
C. embrion dastlabki bosqichlarda avlod uchun umumiy belgilari jihatdan o’xshash bo’ladi D.baqaning lichinkasi
9.Embrional divergensiya?
A. embrionning rivojlanish jarayonida belgilarning ajralishi
B.embrionning rivojlanish jarayonida belgilarning o’xshashligi
C.bitta rivojlanish kurtagining boshqasini boshqarishi D.belgilarning tur ichida o’xshashligi
10. Embrionning rivojlanish jarayonida belgilarning ajralishiga nima deyiladi?
A. embrional divergensiya B. embrional induksiya C. idioadaptatsiya D. umumiy degeneratsiya
11…….nerv naychasi rivojlanishiga ta’sir ko’rsatadi,uning yo’qolish rivojlanishni to’xtatadi- A.boshlang’ich ichak B.boshlang’ich xorda C.o’zak organ D.umurtqa pog’onasi
12.qaysi bosqichdagi o’zgarishlar odatda rivojlanishdan orqada qolishga yoki nobud bo’lishga olib keladi-
A.dastlabki B.oxirgi C.oraliq D.zigota
13. Quyidagi keltirilgan misollarni qaysi biri individual rivojlanish bilan tarixiy rivojlanish o’rtasidagi bogliqlikni ko’rsatadi?
A. tishsiz kitlarning emrionida tish paydo bo’lishi B.itbaliq metamorfozi
C.assidiyda metamorfoz jarayoni
D. hammasi
14.Odam embrioning dastlabki bosqichida yuragi qaysi hayvonga o’xshash tuzilgan?
A.bitta qorincha bitta bo’lmachadan tuzilgan,qon aylanish doirasi bitta, baliqlarnikidek
B. bitta qorincha bitta bo’lmachadan tuzilgan,qon aylanish doirasi bitta,baqanikidek
C.beshta miya pufagi baliqlarnikidek
D.ikkita qon aylanish doirasi,to’rtta kameradan tuzilgan,qushlarnikidek
15.Barcha ko’p hujayrali organizmlar …rivojlanadi?
A.bitta urug’langan tuxum hujayradan B.zigotadan
C.spermatazoid va tuxum hujayrada D.A va B
16.Barcha xordali hayvonlarning embrional rivojlanish davriga xos bo`lmagan xususiyatni aniqlang.
A halqumining oldingi qismida jabra yoriqlari paydo bo`ladi
B barcha xordalilarda tashqi skelet –xorda shakllanadi
C nerv nayi hosil bo`ladi
D barchasi xos
17.Barcha xordali hayvonlarning embrional rivojlanish davrida nima kuzatiladi?
A.ichki skelet – xorda shakllanadi.
B.nerv nayi hosil bo’ladi
C.hamma javoblar to’g’ri
D.halqumining oldingi qismida jabra yoqirlari paydo bo’ladi
18.Organizm o’z rivojlanish jarayonida bir hujayrali – zigota bosqichini o’taydi,ya’ni……bosqichni filogenetik takrorlaydi?
A.dastlabki xivchinsimon
B.dastlabki amyobasimon
C.dastlabki ikki qavatli
D.zigota
19.Foydali mutasiyalar qanday organizmlarda tashqi muhit sharoitining o’zgarishi natijasidagina kamdan kam holda paydo bo’lishi mumkin?
A.jinsiy ko’payadigan B.jinssiz ko’payadigan C.vegetativ va jinsiy ko’payadigan D.viruslarda
20. Qaysi hayvonning embrionlik davrida tishlari paydo bo’lib, keyin so’rilib ketadi?
A. kasatka B. kit C oqbiqin delfin D.akula
21. Mitoz siklining qaysi fazasida xromasoma tarkibidagi DNKning qo`sh spirallari yoyiladi a), qaysi fazasida xromasoma spirallari yoyiladi b)?
A)a-interfaza, b-telofaza
B)a,b-interfaza
C)a-telofaza, b-interfaza
D)a,b-telofaza
22. Hujayra umumiy ichki aylanma tizimida hosil bo`lgan biomolekulalar qaysi organoidda o`zgarishga uchraydi?
A)golji B)ribosoma C)mitoxondriya D)lizosoma
23. Oksidlanishga xos xususiyatlarni ko`rsating. 1)organik moddalarning CO2 va H2Oga parchalanishi 2)anorganik moddalarning CO2 va H2Oga parchalanishi 3)organik moddalarning O2 ishtirikida parchalanishi 4)organik moddalarning O2 siz parchalanishi 5)bakteriyalar faoliyatida uchraydi 6)zamburg`lar faoliyatida uchraydi 7)bu jarayon natijasida sut kislota hosil bo`ladi 8)bu jarayon natijasida spirt hosil bo`ladi 9) bu jarayon natijasida 2 ta ATF hosil bo`ladi
A)1,2,3,6,7 B)2,5,6,7 C)2,3,4,9 D)1,3,5
24. Meristema to`qimasi S bosqichidagi to`plamini aniqlang. 1)bir xromatidali diploid 2)bir xromatidali gaploid 3)ikki xromatidali diploid 4)ikki xromatidali gaploid 5)xromasoma diploid ikki DNK ipli 6)xromasoma gaploid bir DNK ipli 7)xromasoma tetraploid bir DNK ipli 8)xromasoma diploid bir DNK ipli
A)4,6 B)2,7 C)1,5 D)1,8
25. Qanday organizmlarda DNK sitoplazmada joylashgan, membrana bilan o`ralmagan?
A)prokariot B)eukariot C)zamburug` D)o`simlik
26. Hozirda lishayniklardan nima maqsadda foydalanilayapti? 1)atir-upa sanoatida 2)dori-darmon olishda 3)rangli metallar rudalarini to`plashda 4)radioaktiv moddalar to`plashda 5)to`qimachilikda 6)bo`yoq olishda 7)chorvachilikda 8)havo ifloslanganlik darajasini aniqlashda
A)1,2,3,8 B)1,2,4,5,6,8 C)2,3,4,7 D)1,2,3,4,5,6,8
27. Meyozning metafaza I bosqichi uchun mos holatni belgilang. a-gomologik xromasomalar bir biridan ajraladi b-xromasomaning xromatidalari sentromera bilan birikkan c-xromasomalar qutblarga to`planadi d-xromasomalar spirallasha boshlaydi e-xromasomalar ekvator tekisligida joylashadi
A)a,c B)b,c C)d,e D)a,b
28. Mikroskop ko`rish kuchining chegarasi nimaga teng?
A)yorug`lik to`lqin uzunligining yarmiga
B)yorug`lik to`lqin uzunligining 1/3 qismiga C)obyektiv bilan preparat orasidagi masofaga D)obuektiv va okulyardagi sonlarning ayirmasiga
29. Quyidagilarning qaysilarida lixenin uchramaydi? 1)ossilatoriya 2)everniya 3)xrokkok 4)xantoriya 5)rizosfera bakteriyasi 6)parmeliya 7)usneya
A)1,3,5 B)2,4,6,7 C)1,4,5,7 D)3,5,6
30. (A+T)+(G-C)=50 va vodorod bog`lar soni 300 bo`lsa, DNK fragmenti uzunligini toping.
A)42,5 B)50,4 C)61,2 D)45
B=8
1. Assidiya tasviridagi raqamlar ostida qanday organlar joylashganini tartib bilan ayting.
A)xorda;nerv;jabra B)nerv nayi;xorda;jabra yoriqlari C)xorda;nerv, ko`z D)ichak nayi; xorda; jabra yoriqlari
2. Rasmdagi blastomerlar soni qanchaga teng?
A)32 B)16 C)64 D)36
3. Embrional induksiya qonunini o`rgangan olim kim?
A)Shmalgauzen B)Shpeman C)Seversov D)Gekkel
4. DNK molekulasi 6000 ta nukleotiddan iborat bo'lsa, uning uzunligini toping.
A)2040 B)204 nm C)612 nm D)20400 nm
5. DNK molekulasi 3000 ta nukleotiddan iborat, shundan 650 tasi C bo'lsa, DNK dagi qolgan nukleotidlarning sonini toping. A)G=650;A=650;T=850 B)A va T = 650; G=850 C)A va T=1700; G=650 D)A=650; G va T=850 tadan
6. DNKning bitta zanjirida GTCATGGATAGTC CTAAT nukleotidlar ketma-ketligi bo'lsa, DNKdagi vodorod bog'lar sonini toping.
A)86 B)43 C)23 D)63
7. i-RNK tarkibida 34% G, 18%U, 28%C va 20% A bo'lsa, shun i-RNKdan sintezlangan DNK tarkibidagi nukleotidlarning %ni toping.
A)C va G 62%; AvaT 38% B)C62%,G62%,A38%,T38%
C)A38%,G38%,C62%,T62% D)A+T62%,G+C38%
8. DNK molekulasi uzunligi 850 nm ga teng. DNKdagi nukleotidlar sonini toping.
A)2500 B)250 C)289 D)2890
9. GTCATGGATAGTCCTAAT nukleotidlar ketma-ketligidan iborat DNK molekulasi asosida sintezlangan oqsildagi aminokislotalar sonini toping.
A)6 B)12 C)24 D)48
10. 450 juft nukleotiddan iborat DNK bo'lagi asosida sintezlangan oqsilning massasini D (dalton) da toping.
A)36 000 B)72 000 C)18 000 D)9 000
11. Oqsilning massasi 72 000 ga teng bo'lsa, shu oqsilga mos i-RNK dagi nukleotidlar sonini toping.
A)1800 B)900 C)600 D)450
12. 675 g glukoza fermentlar ishtirokida aerob sharoitda bosqichma-bosqich parchalansa qancha energiya hosil bo'ladi?
A)5250 B)10500 C)9750 D)9370
13. Glikoliz jarayonida 4500 g glukoza parchalangan bo'lsa, hujayrada qancha (mol) sut kislotasi hosil bo'ladi?
A)50 B)100 C)25 D)75
14. Sitoplazmada 14 molekula sut kislotasi hosil bo'lgan bo'lsa, parchalangan glukozaning miqdorini toping.
A) 14 B)7 C)28 D)46
15. Dissimilatsiya jarayonida 7 mol glukoza parchalangan. Agar 2 mol glukoza to'liq parchalangan bo'lsa, qancha (mol)ATF sintezlangan? A) 10 B)72 C)82 D)266
16. Muskullarda 7 mol glukozadan 4 moli kislorodsiz parchalandi, bunda qancha (mol) sut kislotasi hosil bo'lgan? A)14 B)6 C)28 D)8
17. Muskullarda 7 mol glukozadan 4 moli kislorodsiz parchalandi, bunda qancha (mol) C02 hosil bo'lgan?
A)14 B) 0 C)28 D)18
18. Jarayonlarni a)mitoz, b)interfaza, c)meyoz gametogenez (1)ko`payish, 2)o`sish, 3)yetilish, 4)shaklanish zonalari bilan juftlang.
A)1a,2b,3c B)1c,2b,3a,4a C)1b,2a,3c,4b D)1a,2c,3b
19. Qanday organizmlarda tuxum hujayra urug`lanmasdan (otalanmasdan) rivojlanishi mumkin? 1)chuvalchanglar, 2)asalarilar, 3)chumolilar, 4)o`simlik bitlari, 5)tuban qisqichbaqasimonlar, 6)arilar, 7)tustovuq
A)1,2,3,4 B)5,6,7 C)1,3,5,7 D)1,2,3,4,5,6,7
20. Tabiiy partenogenez qanday organizmlarda kuzatiladi? 1)dafniya 2)shira bitlari 3)pardaqanotlilar (asalari, ari), 4)tustovuq, 5)ipak qurti, 6) baliq, 7)quyon, 8)baqa 9)suvo`tlar 10)zamburug`lar 11)g`alladoshlar 12)dukkakdoshlar
A)1,2,3,7,10.12 B)1,2,3,4 C)5,6,7,8,9,10,11,12 D)2,4,6,8,9,11,12
21. Truten nima?
A)urug`lanmagan asalari tuxum hujayrasi B)urug`langan asalari tuxum hujayrasi
C)urg`ochi asalari
D)urug`lanmagan tuxum hujayradan rivojlangan erkak asalari
22. Quyidagi organizmlardan qaysi birida tabiiy partenogenez kuzatiladi?
A)baqa B)quyon C)erkak asalari D)ipak qurti
23. Qaysi organizmning urug`lanmagan tuxum hujayrasiga mexanik – nina bilan ta`sir ko`rsatib, hammasi urg`ochi jinsli individlar olinadi?
A)baqa B)quyon C)erkak asalari D)ipak qurti
24. Gametogenezning qaysi zonasida spermatozoidlarda bosh, bo`yin, dum qismlari shakllanadi. Yadro bosh qismida mitoxondriyalar dum qismida joylashadi. Tuxum hujayralarda bittadan ortiq spermatozoidning kirishiga yo`l qo`ymaydigan qo`shimcha qobiq hosil bo`ladi? A)ko`payish B)o`sish C)shakllanish D)yetilish
25. Gametogenez zonalarini jarayonlari bilan juftlang. 1)ko`payish 2)o`sish 3)yetilish 4)shakllanish; a)boshlang`ich hujayralar mitoz usulida bo`linib, soni ortadi. Ularda xromasomalarning diploid to`plami saqlanadi. b)hujayralar meyoz usulida bo`linib, 4 ta gaploid to`plamli hujayralarni hosil qiladi. c)spermatozoidlarda bosh, bo`yin, dum qismlari shakllanadi. Yadro bosh qismida mitoxondriyalar dum qismida joylashadi. Tuxum hujayralarda bittadan ortiq spermatozoidning kirishiga yo`l qo`ymaydigan qo`shimcha qobiq hosil bo`ladi d)hujayralarning ayrimlari kattalashadi, oziq zahiralarni to`playdi. DNK miqdori ikki hissa ortadi
A)1-a,2-b,3-c,4-d B)1-a,2-d,3-b,4-c
C)1-b,2-a,3-c,4-d D)1-d,2-c,3-a,4-b
26. Organizm ichki muhiti doimiyligini organizmning barcha sistemalari birgalikda qatnashadi, natijada organizmning ... doimiyligi saqlanadi. 1.tana harorati, 2.kimyoviy ionlar va gazlar tarkibi, 3.qon bosmi, 4.nafas olish va yurak urushi tezligi, 5.moddalar almashinuvi, 6.siydik tarkibidagi mochevina miqdori, 7.nerv sistemasining tuzilishi, 8.qondagi organik moddalar miqdori A)1,2,3,4,5 B)2,3,4,6,8 C)3,4,5,7 D)barchasi
27. Mikroorganizm sporalari, o`simlik urug`lari, hayvon tuxumlari tashqi muhit omillarining noqulay sharoitiga qarshi qanday moslangan?
A)gomeostaz orqali B)anabioz orqali C)regeneratsiya orqali D)akseleratsiya
28.Genetika nimani o’rganadi?
A.jins bilan birikkan holda irsiylanishni
B.irsiyat va o’zgaruvchanlikni.
C.fenotip va genotipik xususiyatlarni
D.xromosoma holatini
29.Irsiyat nima?
A. organizmning belgi xususiyatlarini kelgusi avlodga o’tkazib turish xossasi
B. yangi belgi va xususiyatlarni namoyon etish qobiliyati
C. allel bo’lmagan bir necha genning bitta belgining rivojlanishiga tasiri
D. transkripsiya jarayonida bir oqsilga to’g’ri kelgan DNKning kichik bir qismi
30 …. tufayli tur doirasida hamma individlar o’zaro o’xshash bo’ladi?
A.Irsiyat B.o’zgaruvchanlik C.mutatsiya D.genetika
B=9
1. Belgilarning nasldan naslga o’tib borishi ….. orqali yuzaga keladi?
A.oqsil
B.irsiyat
C.ko’payish
D. B va C
2. Irsiyatning moddiy asosi nima?
A. DNK
B. xromosoma va gen
C. RNK va DNK
D.oqsil
3….DNKning ma’lum bir qismi bo’lib alohida belgilarning rivojlanishini taminlaydi va oqsil molekulasini shakllantiradi?
A.RNK B.gen C.nukleotid D.genofor
4. Qanday ko’payishda yangi avlod bir hujayrali yoki ko’p hujayrali tuzilmalardan rivojlanadi?
A.jinsiy va jinssiz B.jinssiz va vegetative C.poliembrional D.shizogoniya
5 … tufayli tur bir xilligi saqlanib borsa, … turni xilma-xil qilib qo’yadi?
A.irsiyat; o’zgaruvchanlik B.o’zgaruvchanlik;irsiyat C.irsiyat;gen D.oqsil;mutatsiya
6.O’zgaruvchanlik nima?
A.organizmning belgi xususiyatlarini kelgusi avlodga o’tkazib turish xossasi
B. yangi belgi va xususiyatlarni namoyon etish qobiliyati
C. allel bo’lmagan bir necha genning bitta belgining rivojlanishiga tasiri
D.transkripsiya jarayonida bir oqsilga to’g’ri kelgan DNKning kichik bir qismi
7. Genotip nima?
A.bir organizmdagi barcha genlar yig’indisi B.barcha belgi xususiyatlar yig’indisi
C.mutatsiya jarayonida hosil bo’lgan belgi xususiyatlar
D.ko’p bo’laklarga bo’linish
8.Fenotip nima?
A.bir organizmdagi barcha genlar yig’indisi
B.barcha belgi xususiyatlar yig’indisi
C.mutatsiya jarayonida hosil bo’lgan belgi xususiyatlar
D.ko’p bo’laklarga bo’linish
9. Organizmning ko’rinadigan tashqi belgilari?
A.teri rangi,soch shakli B.quloq yoki burun shakli
C.gul rangi D.hamma javoblar to’g’ri
10.Organizmning fenotipini belgilovchi biokimyoviy belgilarini belgilang? A.oqsil tuzilishi, ferment faolligi, qondagi gormon konsetrasiyasi B. hujayra shakli, to’qima organ tuzilishi C. tana tuzilishi organ joylashuvi
D. organ joylashuvi, qondagi gormon konsetrasiyasi
11.Organizmning gistologik belgilarini belgilang? A.oqsil tuzilishi,ferment faolligi,qondagi gormon konsetrasiyasi
B. hujayra shakli,to’qima organ tuzilishi
C. tana tuzilishi organ joylashuvi
D. organ joylashuvi, qondagi gormon konsetrasiyasi
12.Organizmning anatomik belgilarini toping? A.oqsil tuzilishi, ferment faolligi, qondagi gormon konsetrasiyasi
B. hujayra shakli,to’qima organ tuzilishi
C. tana tuzilishi organ joylashuvi
D. organ joylashuvi, qondagi gormon konsetrasiyasi
13. Organizmning fenotipik xususiyatlarini juftlab yozing. a.anatomik b. biokimyoviy c. gistologik d.tashqi belgilar 1. gullarning rangi 2.ferment faolligi 3. tana tuzilishi 4.oqsil tuzilishi 5. to`qima va organlar tuzilishi 6.qondagi gormonlar konsentratsiyasi 7. hujayra shakli 8.teri rangi 9.organlar joylashuvi
A a-3,9; b-2,4,6; c-5,7;
B a-3,9; b-2,4,6; c-5,7; d-1,8;
C a-3,5; b-2,4,6; c-9,7;
D a-3,5; b-2,4,6; c-9,7; d-1,8
14. Jinsiy ko’payishda belgilarning nasldan naslga o’tib borish qonuniyatlarini kim kashf etgan ?
A.1893-yil Ivanovskiy B.1865-yil G.Mendel
C.1917-yil de Erel D.Gekkel va Myuller
15.Mendel tadqiqotlari kim tomonidan qayta kashf etildi
A 1900-yil De-Friz,Chermak,Korrens
B. 1917-yil de Erel
C. Gekkel va Myuller
D.Seversev va Shmalgauzen
16.Genetikaga asos solingan yil
A.1900yil B.1865yil C.1990yil D.1888yil
17.Mendel o’z tajribalarini qaysi o’simlikda o’tkazgan?
A.bug’doy B.no’xat C.g’o’za D.beda
18.No’xat o’simligining xususiyatlari?
A.har xil navlari ko’p bolib ular yaxshi ifodalangan irsiy belgilari bilan aniq ajralib turadi
B.uning xususiyatlari o’sha nav doirasida naslda naslga o’tib boradi
C.odatda o’z o’zidan changlanadi, lekin chetdan ham changlanishi mumkin
D.hamma javoblar to’g’ri
19. No’xat o’simligining 1)dominant 2)ressessiv Belgilarini toping a) don shakli silliq b)don rangi sariq v)don shakli burishgan g)don rangi yashil d)gul rangi oq e)gul rangi qizil f)poya uzunligi uzun h)poya uzunligi kalta i)don shakli oddiy dukkak j)don shakli bo’g’imli dukkak
A.1-abefi 2-vgdhj
B. 2-abefi 1-vgdhj
C. 1-vbefi 2-agdhj
D. 1-abdhi 2-vgj
20. No`xat o`simligining dominant bo`lmagan belgilarini aniqlang. 1. gul rangi oq 2. don rangi sariq 3. don shakli oddiy dukkak 4. poya uzunligi uzun 5. don rangi yashil 6. don shakli burishgan
A 2,3,4 B 1,5,6 C 2,4 D 1,3,5,6
21. No`xat o`simligining ressessiv bo`lmagan belgilarini aniqlang 1. gul rangi oq 2. don rangi sariq 3. don shakli oddiy dukkak 4. poya uzunligi uzun 5. don rangi yashil 6. don shakli burishgan
A 2,3,4 B 1,5,6 C 2,4 D 1,3,5,6
22. No`xat odatda ______ changlanadi, lekin ______ changlanishi mumkin.
A hasharotlar yordamida; shamol yordamida
B hasharotlar yordamida; o`z-o`zidan
C chetdan; o`z-o`zidan
D o`z-o`zidan; chetdan
23. Mendel tajribalarining mohiyati nimadan iborat? A ma’lum belgilari jihatidan bir-biridan ajralib turadigan ota-ona formalarini chatishtirish
B o’rganilayotgan belgilarning barcha individlarda namoyon bo’lishini miqdor jihatdan aniq hisobga olib borish
C o’rganilayotgan belgilarning barcha individlarda namoyon bo’lishini miqdor, sifat va genetik jihatdan aniq hisobga olib borish
D o’rganilayotgan belgilarning barcha individlarda namoyon bo’lishini miqdor va sifat jihatdan aniq hisobga olib borish
24.Mendelning 1-qonuni?
A. dominantlik
B.birinchi bo’g’inda bir xillilik qonuni
C.belgilarning mustaqil holda taqsimlanish qonuni D.A va B
25.Gibridologik usul?
A. ma’lum belgisi jihatdan bir-biridan ajralib turadigan ota-onalarni chatishtirish.
B. ayrim genlari bilan o’xshash ota onani chatishtirish.
C. genetik uzoq formalarni duragaylash
D. bir ota onadan olingan avlodni duragaylash
26.Mendel tajribalarining mohiyati nimada? A.belgilarning barcha individlarda namoyon bo’lishini miqdor jihatdan aniq hisobga oldi
B. ayrim genlari bilan o’xshash ota onani chatishtirishdan boshladi.
C. belgilarning barcha individlarda namoyon bo’lishini sifat jihatdan aniq hisobga oldi D.geterozigota formalarni chatishtirishdan boshladi.
27.Mendel qaysi usulni qo’llagan?
A.gibridologik
B.duragaylash
C.chatishtirish
D.hammasi to’g’ri
28. Genetika atamasini fanga kiritgan olim kim? A)Mendel B)V.Betson C)F. De Erel C)Morgan
29. Genetika fanining vazifalarini aniqlang. 1.xromasomalar, genlarning strukturasi va funksiyasini tekshirish, 2.organizmlar belgi va xususiyatlarini, rivojlanish qonuniyatlarini kelgusi avlodlarga aniqlash, 3.turli fizik va kimyoviy omillar ta`sirida organizmlarda irsiy o`zgaruvchanlikning paydo bo`lish qonuniyatlarini ochish, 4.inson uchun zarur bo`lgan servahsul o`simlik navlari, havon zotlari, mikroorganizm shtammlarini i/ch. 5.odamlarda turli irsiy kasalliklarning paydo bo`lish sabablarini o`rganish, ularning oldini olish va davolash usullarini i/ch, 6.organizmlarni duragaylash 7.individlarni sitogenetik tahlil qilish 8.DNK va RNKni o`rganish
A)2,4,6 B)1,2,3,4,5 C)3,6,7,8,1 D)1,2,5,6,8
30. Bu usulning mohiyati chatishtirish natijasida olingan avlodlarda ota-ona belgilarining rivojlanishini o`rganishdan iborat. Bu qaysi usul? A)sitogenetik B)duragaylash C)molekulyar genetik D)ontogenetik
B=10
1. Ushbu usul qo`llanilganda ota-ona belgilarining irsiylanishi bilan birga xromasomalarning holati maxsus mikroskoplar yordamida o`rganiladi. Bu qaysi usul?
A)sitogenetik
B)duragaylash
C)molekulyar genetik
D)ontogenetik
2. Mazkur usul orqali irsiyatning moddiy asosi bo`lgan DNK va RNKning tuzilishi va vazifalari o`rganiladi. Bu qaysi usul?
A)sitogenetik B)duragaylash C)molekulyar genetik D)ontogenetik
3.Bu usul yordamida organizmlarning rivojlanish taraqqiyotida genotip va tashqi muhit omillarining ta`siri fenotipning namoyon bo`lishiga qanday ta`sir qilishi o`rganiladi. Bu qaysi usul?
A)sitogenetik
B)duragaylash
C)molekulyar genetik
D)ontogenetik
4. Bu usul yordamida bir organizmning noyob genlari ikkinchi organizmga ko`chirib o`tkazish ishlari amalga oshiriladi. Bu qaysi usul? A)sitogenetik B)genetik injeneriya C)molekulyar genetik D)ontogenetik
5. Genetika fanining rivojlanish bosqichlari nechaga bo`linadi?
A)2 B)3 C)4 D)5
6. T.Morganning xromasoma nazariyasining yaratilishi va uning rivojlanishi genetika rivojining nechanchi bosqichi hisoblanadi? A)1 B)2 C)3 D)4
7. Genetik tadqiqotlarga kimyo, fizika, kibernetika kabi fanlarning yutuqlarini tatbiq etish genetika rivojining nechanchi bosqichi hisoblanadi?
A)1 B)2 C)3 D)4
8.Genetika rivojining qaysi bosqichida elektron mikroskopiya, rentgenostruktur tashxis kabi usullardan foydalanisladi?
A)1 B)2 C)3 D)4
9. G.Mendel va uning shogirdlari tomonidan irsiyat va irsiylanish qonunlarining kashf etilishi genetika rivojining nechanchi bosqichi hisoblanadi?
A)1 B)2 C)3 D)4
10. Qaysi O`zbekistonlik olimlar genetik fanining rivojiga hissa qo`shganlar? 1.J.A.Musayev, 2.O.Jalilov, 3.N.Nazirov, 4.S.Mirahmedov, 5.A.Abdukarimov, 6.Abdullayev, 7.T.Zohidov, 8.A.Muzaffarov, 9.Q.Zokirov, 10.Tojiboyev A)2,4,6,8,9 B)1,2,4,6,8,10 C)1,2,3,4,5,6 D)2,3,7,8,9
11.Irsiyat qonunlarini tahlil qilishda Mendel qanday ota ona organizmini chatishtirishdan boshladi?
A.bir juft belgisi bilan farq qiladigan ota-onani
B.ikki juft belgisi bilan farq qiladigan ota-onani chatishtirib belgilarning ajralashini kuzatdi C.monoduragay chatishtirish
D.A va C
12.Belgining ustun turishi –
A.geterozigotalik
B.dominantlik
C.resessivlik
D.oraliq irsiylanish
13.Dominant gen?
A.F
1da namoyon bo’ladigan belgi
B.F
1da namoyon bo’lmaydigan belgi
C.geterozigota holatda yashirin gen
D.F
2da ustunlik qilmaydigan belgi
14.Ressessiv belgi
A.F
1da ustunlik qiladigan belgi
B.F
1da namoyon bo’lmaydigan belgi
C.geterozigota holatda ustun gen
D.F
2da ustunlik qiladigan belgi
15.Qanday organizm gomozigota organizm deyiladi?
A.genotipida ikki bir xil allel gen bo’lsa
B. genotipida ikki bir xil noallel gen bo’lsa
C. genotipida bitta noallel gen bo’lsa
D. allel genlar bir biridan farq qilsa, biri dominant biri resessiv bo’lsa
16.Geterozigota organizm nima?
A.genotipida ikki bir xil allel gen bo’lsa
B. genotipida ikki bir xil noallel gen bo’lsa
C. genotipida bitta noallel gen bo’lsa
D. allel genlar bir biridan farq qilsa,biri dominant biri resessiv bo’lsa
17….formalarda belgilar ko’pincha oraliq xarakterga ega bo’lishi mumkin (dominantlik chala bo’lganda)
A.resessiv B.somatik C.geterozigota D.mutant
18. Chala dominantlik yani oraliq irsiylanish qanday belgilarda kuzatiladi
A.qulupnay mevasi rangi, namozshomgul
B.qush pati tuzilishi, andaluz tovuq pati rangi, C.odamdagi biokimyoviy belgilar
D.A, B va C
19. Quyidagi belgilardan oraliq irsiylanmaydiganlarini toping 1. andaluz tovuq patlarining rangi 2. qulupnay mevasining rangi 3. odamda biokimyoviy belgilar 4.qushlar patining rangi 5. g’o’za tolasining rangi 6.namozshomgul rangining irsiylanishi 7. odam sochining shakli
A barchasi B 1,2,3,4 C 4,5,7 D 4
20. Mendelning 2-qonunida fenotip va genotip bo’yicha qanday nisbat kuzatiladi? A.1:3;1:2:1 B.1:2:1;1:1 C. 1:2:1;1:3 D.1:2:1;1:2:1
11.Monoduragay chala dominantlikda F
2da fenotip va genotip bo’yicha qanday nisbat bo’ladi
A.1:3;1:2:1 B.1:2:1;1:1 C. 1:2:1;1:3 D.1:2:1; 1:2:1
21. Geterozigota organizmlarni chatishtirish natijasida olingan avlodlarning ma’lum qismi dominant belgilarni ma’lum qismi resesiv belgilarni namoyon qiladi.Bu jarayon.....deyiladi?
A.xromosoma chalkashuvi
B.belgilarning ajralishi
C.belgilarning qayta taqsimlanishi
D.konyugasiya hodisasi
22.jinsiy ko’payishda avlodlar o’rtasida bog’lanish qanday amalga oshadi?
A.gametalar orqali B.meyoz orqali
C.krossingover orqali D.interkinez orqali
23. F2 da ressessiv belgili organizm qanday shart amalga oshsa hosil bo`ladi?
1. Duragaylarda irsiy omil o`zgarmagan bo`lsa 2.jinsiy hujayra 1 juft allel genga ega bo`lsa 3.jinsiy hujayra allellardan bittasiga ega bo`lsa 4.belgilar oraliq irsiylanmagan bo`lsa
A 1,2,3,4 B 1,2 C 1,3 D 2,4
24. Gametalar sofligi gipotezasi qanday izohlanadi?
A.jinsiy hujayralar hosil bo`lishida har bir gameta juft allellardan 1 juftiga ega bo`ladi
B. jinsiy hujayralar hosil bolishida har bir gameta juft allellardan ikkisiga o’tadi
C.jinsiy hujayralar hosil bolishida har bir gameta juft allellardan hech biriga o’tmaydi
D. jinsiy hujayralar hosil bo`lishida har bir gameta juft allellardan bittasiga ega bo`ladi
25. Monoduragay chatishtirishda belgilarning ajralishini sitologik asoslari nimadan iborat? A.meyoz natijasida gomologik xromosomalar tarqalishi
B.gaploid jinsiy hujayralar hosil bo’lishi
C. mitoz natijasida gomologik xromosomalar tarqalishi va diploid jinsiy hujayralar hosil bo’lishi D.A va B
26.F2 bo’g’inda resessiv belgili organizmning namoyon bo’lishi qanday shart amalga oshirilgandapaydo bo’ladi?
A.agar duragaylarda irsiy omil o’zgarmagan holda saqlangan bo’lsa
B.agar jinsiy hujayralar allellar juftdan faqat bittasiga ega bo’lsa
C. agar gametalar allellar juftdan faqat bittasiga ega bo’lsa
D.hammasi to’g’ri
27. Mendel gametalar sofligi gipotezasini ta’riflab berganda qaysi hodisalar haqida hali hech narsa ma’lum emas edi.
A meyoz va mitoz
B gametalar rivojlanishi
C meyoz, mitoz, gametalar rivojlanishi
D meyoz
28. Allel gen nima?
A.juft gen
B.gaploid gen
C.geterozigota holatda ustun gen
D.F
2da ustunlik qiladigan belgi
29. 2 belgisi bo`yicha geterozigota o`simlik o`z-o`zidan changlantirilsa genotip bo`yicha qanday ajralish kuzatiladi
A 9:3:3:1 B 9:6:1 C 1:2:1:2:4:1:2:2:1 D 1:4:6:4:1
30. Mendelning 3-qonuni.
A bir xillilik
B belgilarning ajralishi
C mustaqil taqsimlanish
D B,C
B=11
1.Mendel no’xatni necha juft belgisi bo’yicha o’rgandi
A.7 B.4 C.14 D.28
2. Poliduragayda gametalarning umumiy sonini hisoblash formulasi –
A.2
n B.n C.4
n D.2
n+1
3. Ikki juft belgisi bo’yicha geterozigota organizm tahliliy chatishtirilsa qanday fenotip yuzaga keladi?
A.1:1:1:1 B.1:1 C.3:1 D.1:2:1
4. No’xatning qaysi belgilari mustaqil taqsimlanmasligi isbot etildi-
A.barg tuzilishi B.Changchi shakli, gul rangi C.gul shakli va meva rangi D.meva rangi, barg shakli
5. No`xatning qaysi belgilari mustaqil taqsimlanmaydi
1. gul rangi 2. mevasining rangi 3. mevasining shakli 4.barg shakli 5.changchi shakli
A 1,3 B 2,3,4 C 1,4 D 1,5
6. Genlarning birikkan guruhi nimaga mos keladi?
A.gaploid holatga B.diploid holatga
C.triploid holatga D.t.j.y
7. birikish guruhlarini soni 1)drozofila 2)no’xat 3)makkajo’xorida nechta bo’ladi?a)4 b)8 v)7 g)10 d)14
A.1v2a3g B.1a2v3g C.1a2v3d D.1b 2v 3d
8. Mendel tomonidan ishlab chiqilgan irsiyatni o’rganishning qaysi usuli mavjud?
A.konyugasiyalash B.duragaylash C.ajratish D.genetika
9. Bir xromosomada joylashgan genlar…….
A.birikish guruhini hosil qiladi B.birgalikda nasldan naslga o’tadi C.bir-biridan mustaqil holda irsiylanadi. D.A va B
10. Genlar bir xromosomada bo’lganda nasldan naslga o’tishi qonuniyatlarini kim o’rgangan?
A.Mendel B.de Erel C.Morgan D.K.Ber
11. Drozofila meva pashshasi nima uchun genetik tadqiqotlarda qulay biologik obyekt –
A.laboratoriya sharoitida oson ko’paydi
B.serpusht, 25-26
0С da 10-15kunda nasl beradi C.irsiy belgilari ko’p turlicha, xromosoma oz(diploid8 ta)
D.hamma javoblar to’g’ri
12. Drozofila pashshasi nima uchun genetikada 10-15kunda nasl beradi 2. 10-150С da 25-26 kunda nasl beradi 3. oson ko`payadi 4.serpusht 5.xromosomalar soni oz 6. irsiy belgilari juda oz
A 1,3,4,5 B 2,3,4,5
C 1,3,4,5,6 D 2,3,4,5,6
13. Drozofila pashshasi (1), odam oq qon tanachalari(2), pichan bakteriyasi (3) uchun optimal harorat darajasini belgilang.a) 25-26 0C; b) 20-25 0C; c) 37 0C; d)360C; e) 10-150C;
A 1-a; 2-c; 3-e; B 1-a; 2-d; 3-e;
C 1-a; 2-c; 3-b; D 1-a; 2-c; 3-d;
14.Bir xromosomada joylashgan genlarning birikish hodisasi …qonuni bilan mashhur?
A.Mendel B.de Erel C.Morgan D.K.Ber
15. Makkajo`xori somatic hujayrasida jinsiy xromosomalar sonini aniqlang.
A 10 B 20 C 2 D 1
16.Turli genlarning chalkashish foizi nimaga bog’liq?
A.xromosoma mutasyasiga B.genlar orasidagi masofaga
C.krossingoverga D.irsiy axborotga
17. Qanday holda genlarning mustaqil holda irsiylanishi kuzatiladi?
A juft allel genlar faqat jinsiy xromosomalarda joylashgan bo’lsa
B Juft allel genlar bitta gomologik xromosomalarda joylashgan
C genlar doimo mutatsiyaga uchrashib tursagina
D Juft allel genlar bitta gomologik xromosomalarda joylashgan bo`lsa, krossingover kuzatilsa
18.Genlar xromosomada bir biriga qancha yaqin joylashsa chalkashganda qanday jarayon kuzatiladi? A. shuncha ko`p ajraladi, birikish foizi yuqori bo’ladi B.shuncha ko’p ajralib birikish guruhi ham ko’p hosil qiladi
C. shuncha kam ajraladi, birikish foizi ham kam bo’ladi
D. shuncha kam ajraladi, birikish foizi yuqori bo’ladi
19. Genetik jihatdan yaxshi o’rganilgan organizmlarda xromosomalarning genetik xaritasi tuzildi. Bu kartada nima ko’rsatilgan? A.molekulyar massasi B.birikish guruhi soni C.bajaradigan vazifasi D.o’rtasidagi nisbiy masofa
11.Drozofila pashshasiga xos xususiyatlarni toping
1) krossingover faqat urg’ochisida bo’ladi 2) krossingover faqat erkagida bo’ladi 3)analiz qiluvchi chatishtirish faqat urg’ochisida bo’ladi 4)analiz qiluvchi chatishtirish faqat erkagida bo’ladi 5) erkagida bir xromosomadagi genlar to`liq birikkkan holda uchraydi 6)urg`ochisida bir xromosomadagi genlar to`liq
birikkkan holda uchraydi
A.1,3,6 B.2,4,6 C.1,3,5 D.2,3,5
20. Drozofila pashshasida gomologik xromosomalarning chalkashishi va qismlarning almashinishi qaysi organizmida kuzatiladi?
A.erkagi va urg’ochisida
B.faqat yosh individlarda bo’ladi
C.urg’ochi pashshada bo’lmaydi,shuning uchun ularda bitta xromosomada joylashgan genlarning birikishi to’liq birikish hisoblanadi.
D. erkak pashshada bo’lmaydi, shuning uchun ularda bitta xromosomada joylashgan genlarning birikishi to’liq birikish hisoblanadi.
21. drozofilaning urg’ochisida qanday jinsiy xromosoma mavjud?
A.ikkita tayoqchasimon
B.bitta tayoqchasimon va bitta ikki yelkali
C.ikkita ikki yelkali
D.bitta tayoqchasimon ikkita ikki yelkali
22. Drozofila pashshasida erkak va urg`ochi organizmda farq qilmaydigan nechta xromosoma mavjud
A 4 B 7 C 3 D 8
23. Drozofilaning erkagida qanday xromosoma mavjud –
A.ikkita tayoqchasimon B.bitta tayoqchasimon va bitta ikki yelkali C.ikkita ikki yelkali D.bitta tayoqchasimon ikkita ikki yelkali
24…… Y xromosoma deyiladi?
A.ikki yelkali
B. tayoqchasimon jinsiy xromosoma
C. erkagi va urg’ochisida farq qilmaydigan bir xil xromosoma
D.faqat urg’ochida uchraydigan xromosoma
25……. X xromosoma deyiladi?
A.ikki yelkali B. tayoqchasimon jinsiy xromosoma C. erkagi va urg’ochisida farq qilmaydigan bir xil xromosoma D. mutatsiyaga uchragan xromosoma.
26.Autosoma nima?
A.ikki yelkali B. tayoqchasimon jinsiy xromosoma C. erkagi va urg’ochisida farq qilmaydigan bir xil xromosoma D.faqat urg’ochida uchraydigan xromosoma
27. Drozofilaning xromosomalar soni qanday tuzilgan?
A. ikki autosoma va oltita jinsiy xromosoma B. oltita autosoma va ikkita jinsiy xromosoma C. to’rtta autosoma va tor’ta jinsiy xromosoma
D. ikkita autosoma va ikkita jinsiy xromosoma
28. Drozofila pashshasining spermatozoidlarida nechta va qanday xromosomalar bo’ladi?
A 3ta autosoma va 1ta jinsiy(X yoki Y) xromosoma B 6ta autosoma va 2ta jinsiy (XX) xromosoma C 7ta autosoma va 1ta jinsiy(Y) xromosoma D 3ta autosoma va 2ta jinsiy (XY) xromosoma
29. Ko`pchilik organizmlarda jins qachon ma’lum bo`ladi
A tuxum hujayra hosil bo`lishi bilan
B spermatozoid yetilishi bilan
C meyoz jarayoni tugashi bilan
D zigota hosil bo`lishi bilan
30. 23 juft autosomaga va 1 juft jinsiy xromasomaga ega organizmlarni ko’rsating? 1)makkajo’xori 2)qalampir 3)zog’ora 4)shimpanze 5)drozofila 6)suvarak 7)odam
A 1,2,3 B 2,3,4 C 2,4,6 D 5,6,7
B=12
1. Jinsiy hujayrasida juft autosoma va jinsiy xromosomaga ega bo’lgan organizm(lar)ni belgilang. 1) makkajo’xori 2) qalampir 3)zog’ora baliq 4)shimpanze 5)drozofila 6)suvarak 7)odam
A barchasi B 2,4,6 C 7 D 1,2,3,4,6,7
2. Qaysi organizmlarda Y xromosoma umuman bo’lmasligi mumkin?
A. xaltalilar B.ba’zi hasharotlar C.lansetnik D.kapalak
3. Qaysi organizmlarning somatik hujayralarida jinsiy xromosomalaridan faqat bittasi bo’ladi?
A qushlarda B ayrim hasharotlarda C jinsiy xromosomalar doimo juft bo’ladi D sudralib yuruvchilarda
4. Qaysi hayvon organizmlarining 50% spermatazoidlari faqat autosoma xromosomalaridan iborat bo’ladi?
A ayrim hasharotlarda B qushlarda C barcha bo’g’imlilarda D sudralib yuruvchilarda
5.Quyida keltirilganlardan qaysilarining urg’ochi organizmlarida 2 yelkali xromosomalar uchraydi 1)drozofila 2)ayrim hasharotlarda 3)kapalak 4)qushlar 5) suvda ham quruqlikda yashovchilarda 6) Sudralib yuruvchilarda
A.2,3,4,5,6 B.2,3,4,6 C.3,4,6 D. 3,4,5
6. Urg’ochi geterogametalik qaysi organizmlarda kuzatiladi –
A.kapalak, qush, sudraluvchi B.faqat hasharotlar C.sutemizuvchilar D.prokariotlar
7. Qaysi organizmlarda urg`ochi organism XY jinsiy hujayralarga ega bo`ladi 1. kojan 2. appollon 3. shaqildoq 4.alligator 5.dreysena 6.poliksina 7.ko`rgalak 8. ustritsa
A 1,2,3,4,6,7 B 2,3,6 C 1,2,3,6,7 D 2,3,4,6,7
8. Qaysi organizmlarda urg`ochi organism XY jinsiy hujayralarga ega bo`lmaydi 1. kojan 2. appollon 3. shaqildoq 4.alligator 5.dreysena 6.poliksina 7.ko`rgalak 8. Ustritsa
A 1,2,3,4,6,7 B 2,3,6 C 1,5,8 D 2,3,4,6,7
9. Odamda qaysi kasalliklar X-xromosomada joylashgan jinsga bog’liq holda ressessiv irsiylanadi? A.gemofiliya, daltonizm B.katarakta,glaucoma C.daun sindromi D.albinizm
10. Drozofilada qaysi belgi X jinsiy xromosomada joylashgan va jinsga bog’liq holda irsiylanadi? A.ko’z rangi B.qanot shakli C.qanot rangi D.tana rangi
11…..faqat otadan o’g’il bolaga o’tadi?
A.Y-xromosomada joylashgan genlar
B.X-xromosomada joylashgan genlar
C.autosomada joylashgan genlar
D.resessiv genlar
12. Qaysi xromosomalarda joylashgan genlar otadan qiz bolalarga o’tadi?
A autosoma va Y xromosomadagi
B autosoma va X xromosomadagi
C faqat X xromosomadagi
D faqat autosomadagi
13. Odamning Y xromosomasida joylashgan genlar nasldan-naslga qaysi farzandlarga o’tadi?
A faqat o’g’ilga B faqat qizlarga
C Yxromosomada genlar bo’lmaydi D qiz va o’g’ilga teng miqdorda
14.Bazi hasharotlarda Y xromosoma umuman bo’lmaydi.Bunda urug’lanish jarayoni qanday kechadi?
1)erkak xromosoma bittaga yetishmaydi 2)X va Y o’rniga bitta X bo’ladi 3)meyozda erkak gameta hosil bo’layotganda X xromosoma konyugatsiya uchun sherigini topolmaydi va hujayralarning biriga o’tadi 4)spermatazoidning yarmisi X xromosomali,yarmisi undan mahrum bo’ladi 5)tuxum hujayra X xromosomali spermiy bilan urug’lansa urg’ochi organizm rivojlanadi 6)tuxum hujayra Y xromosomasi yo’q spermiy bilan urug’lansa unda bitta X xromosomali organizm bunyodga keladi va u erkak bo’lib chiqadi
A.1,2,3,4 B.2,3,4,6 C.1,2,3,4,5,6 D.1,3,4,5,6
15. Irsiyatning tuzilish va funksional birligi?
A.xromosoma B.gen C.autosoma D.Y xromosoma
16. Qaysi fikr noto’g’ri keltirilgan?
A genotip – genlarning o`zaro ta’sir etuvchi tizimidir B Allel genlar dominant va ressessiv bo`ladi
C Dominant genlar to`liq va to`la bo`lmagan dominant genlarga ajraladi
D genotip-ayrim genlar yig’indisidir
17. Genlarning qanday tasirida turli allellarga mansub genlar ba’zi belgilarning rivojlanishiga birmuncha mustaqil tasir etishi bilan birga ko’pincha turli shaklda o’zaro tasir ko’rsatadi?
A.polimer B.komplimentar C.epistaz D.pleyotrop
18. Qanday tasir natijasida biror belgining rivojlanishi bir necha gen nazorati ostida bo’ladi? A.polimer B. komplementar C.epistaz D.pleyotrop
19. To’ldiruvchi tasir?
A.polimer
B.komplementar
C.epistaz
D.pleyotrop
20. Ota-ona organizmlar genotipida joylashgan noallel genlarning duragay avlodlari – genotipida jamlanishi natijasida o’zaro ta’sir qilib yangi belgining rivojlanishini ta’min etuvchi genlar qanday ataladi?
A Polimer gen
B Komplementar gen
C Epistaz gen
D hammasi
21. Tovuqning no’xatsimon tojli vakillarini genotipi? A.aaBB aaBb; B.AAbb Aabb
C. AABB yoki AaBb D. aabb
22. Tovuqning gulsimon tojli vakillarini genotipini toping.
A.aaBB aaBb; B.AAbb Aabb
C. AABB yoki AaBb D. aabb
23. Tovuqlardagi oddiy toj?
A.aaBB aaBb; B.AAbb Aabb
C. AABB yoki AaBb D. aabb
24. Yong’oqsimon toj?
A.aaBB aaBb; B.AAbb Aabb
C. AABB yoki AaBb D. aabb
25. Quyidagi chatishtirishlarnng qaysi birida yong’oqsimon va no’xatsimon tojli parrandalar teng nisbatda olinadi?
A AaBb x AaBB B AABb xAaBb
C AaBB x AAbb D aaBb x AaBB
26. Tovuqning no’xatsimon tojli vakillarini genotipini toping 1. AaBB 2.aabb 3.aaBB 4.AaBb 5.Aabb 6.aaBb 7.AAbb 8.AABB
A 1,4,8 B 2 C 3,6 D 5,7
27. Tovuqning gulsimon tojli vakillarini genotipini toping 1. AaBB 2.aabb 3.aaBB 4.AaBb 5.Aabb 6.aaBb 7.AAbb 8.AABB
A 1,4,8 B 2 C 3,6 D 5,7
28. Tovuqning oddiy tojli vakillarini genotipini toping
1. AaBB 2.aabb 3.aaBB 4.AaBb 5.Aabb 6.aaBb 7.AAbb 8.AABB
A 1,4,8 B 2 C 3,6 D 5,7
29. Tovuqning yong`oqsimon tojli vakillarini genotipini toping 1. AaBB 2.aabb 3.aaBB 4.AaBb 5.Aabb 6.aaBb 7.AAbb 8.AABB
A 1,4,8 B 2 C 3,6 D 5,7
30. Komplementar tasir ?
A. allel bo’lmagan bir necha genning bitta belgining rivojlanishiga tasiri
B.genotipda allel bo’lmagan genlarning o’zaro tasiri natijasida organizmda yangi belgilarning rivojlanishi
C.bir allel genning ikkinchi allel bo’lmagan genga nisbatan dominantlik qilishi
D. bir gen doirasidagi bitta yoki bir necha nukleotidning o’zgarishi yoki almashinishi bilan bog’liq
B=13
1.2 ta xushbo`y oq no`xatlar chatishtirilganda F
2 da fenotip bo`yicha qanday nisbat kuzatiladi
A 1:4:6:4:1
B 9:6:1
C 9:7
D 12:3:1
2. Polimer tasiri ?
A. allel bo’lmagan bir necha genning bitta belgining rivojlanishiga tasiri
B.genotipda allel bo’lmagan genlarning o’zaro tasiri natijasida organizmda yangi belgilarning rivojlanishi
C.bir allel genning ikkinchi allel bo’lmagan genga nisbatan dominantlik qilishi
D. bir gen doirasidagi bitta yoki bir necha nukleotidning o’zgarishi yoki almashinishi bilan bog’liq
3. Allel bo’lmagan genlar o’zaro qanday ta’sir qiladi?
1. polimer 2. komplimentar 3.epistaz
A 1,2,3 B 1,2 C 1,3 D 2,3
4. Komplementar tasir natijasida F2 qanday fenotipik sinf yuzaga keladi?
A. 13:3 B. 9:7 C.8:8 D.1:4:6:4:1
5. Allel bo’lmagan bir necha genning bitta belgining rivolanishiga o’xshash tasir ko’rsatishi –
A.polimer
B.komplimentar
C.epistaz
D.pleyotrop
6. Polimeriyaga misol?
A. hayvonlarning vazni, o’sishi
B.o’simlikning bo’yi, tovuqlarning tuxum qo’yishi C.qoramolning sut miqdori,yog’liligi
D.A,B va C
7. Qaysi belgilar polimer ta’sir natijasida irsiylanadi
1) o`simliklarning bo`yi 2) hayvonlarning vazni 3)qoramol sutining yog`liligi 4)tovuqlarning tuxum qilishi 5)qushlar patining tuzilishi 6) qoramol sutining miqdori 7) o`simlik tarkibidagi vitaminlar miqdori 8)lavlagi ildizmevasidagi shaker mqdori 9)makkajo`xori so`tasining kattaligi
A barchasi B 1,2,3,4,7,8,9
C 1,2,3,5,6,7,8,9 D 5,6
8. O’simlik tarkibidagi vitaminlar miqdori qaysi ta’sirga misol bo’ladi?
A.polimer
B.komplimentar
C.epistaz
D.pleyotrop
9.Polimeriya hodisasini kim o’rgangan?
A..Nilson Ele B.de Friz C.Mendel D.K.Ber
10.Nilson Ele qaysi o’simlik ustida tajriba o’tkazdi – A.bug’doy(A1A1A2A2 – qizil va a1a1a2a2-oq)
B. g’o’za(A
1A
1A
2A
2 – qizil va a
1a
1a
2a
2-oq) C.no’xatning yetti juft belgilari
D.g’o’za, skerda, iloq avlodida
11. polimer tasirda F2 qanday fenotipik sinf yuzaga keladi?
A.13:3 B.9:7 C.9:3:3:1 D.1:4:6:4:1
12.… orqali irsiylanish qonunlarini o’rganishning ahamiyati katta?
A.polimer B.komplimentar C.epistaz D.pleyotrop
13. Miqdor belgilarning rivojlanish darajasi nimaga bog’liq –
A.unga tasir etuvchi epistaz genlar
B. unga tasir etuvchi pleytrop genlar
C. unga tasir etuvchi polimer genlar
D.biologik statistik belgilar
14. Poligenlar tasirida irsiylanadigan belgilarni aniqlang
A. uy hayvon massasi, sut miqdori yog’liligi B.g’alladoshlarda boshoq uzunligi, makkajo’xori so’tasining kattaligi.
C. lavlagi ildizmevasida shakar miqdori
D. hamma javoblar to’g’ri
15. A1A1A2A2 – qizil va a1a1a2a2-oq bug`doy navlari chatishtirilganda F2 da o`simliklar doniga qarab necha xil guruhga ajraladi
A 4 B 3 C 5 D 6
16. Epistaz nima?
A.fenotipda bir dominant genning 2-allel bo’lmagan dominant gendan sutunlik qilish hodisasi
B. bir gen doirasidagi bitta yoki bir necha nukleotidning o’zgarishi yoki almashinishi bilan bog’liq
C. Allel bo’lmagan bir necha genning bitta belgining rivolanishiga o’xshash tasir ko’rsatishi
D. genotipda allel bo’lmagan genlarning o’zaro tasiri natijasida organizmda yangi belgilarning rivojlanishi
17.Epistaz tasirda F2 qanday fenotipik sinf yuzaga keladi?
A.13:3 B.9:7 C.9:3:3:1 D.1:4:6:4:1
18. Tovuqlarda qaysi belgi panting oq bo’lishini taminlaydi?
A.IiCC,iicc,IIcc,Iicc B.iiCC,iiCc
C. AABB yoki AaBb D. AAbb Aabb; aabb
19. Epiztaz ta’sir natijasida quyidagi organizmlar ichidan oq tovuqlar genotipini aniqlang
1)IiCc 2)iicc 3)Iicc 4) iiCC 5) IIcc 6)IICC 7)iiCc
A 1,3,5,6 B 2,4,7 C 1,2,3,5,6 D 2,3,5
20. Epiztaz ta’sir natijasida quyidagi organizmlar ichidan qora tovuqlar genotipini aniqlang 1)IiCc 2)iicc 3)Iicc 4) iiCC 5) IIcc 6)IICC 7)iiCc
A 1,3,5,6 B 4,7 C 1,2,3,5,6 D 2,3,5
21. Pleyotropiya nima?
A. allel bo’lmagan bir necha genning bitta belgining rivojlanishiga tasiri
B.genotipda allel bo’lmagan genlarning o’zaro tasiri natijasida organizmda yangi belgilarning rivojlanishi C.bir allel genning ikkinchi allel bo’lmagan genga nisbatan dominantlik qilishi
D.bitta genning bir qancha belgining rivojlanishiga tasiri
22.Qaysi hodisa o’simlik va hayvonlarning ko’p genida uchrashligi bilan xarakterlanadi?
A polimeriya
B pleyotropiya
C poliplodiya
D somatic mutatsiya
23. gulli o’simliklarning gullarining to’q qizil bo’lishini tamin etuvchi gen nimaga daxldor ?
A. poya va shoxlarining ham to’q qizil rangda bo’lishiga
B. poya, shox va bargining to’q qizil rangda bol’ishiga
C. bargining antosian rangda bo’lishiga
D. guli va urug’ining to’q qizil rangda bo’lishiga
24.Drozofila meva pashshasida ko’zlarida pigment bo’lmasligini belgilaydigan gen nimaga sabab bo’ladi 1)pushtlilikni kamaytiradi 2)ba’zi ichki organlarni rangiga ta’sir ko’rsatadi 3)hayotchanlikni qisqartiradi 4)hayotchanligini uzaytiradi.
A.1,2 B.1,2,3 C.1,2,3,4 D.3,4
25.Jingalak patli tovuqlarda pat tovuq tanasiga yopishib turmaydi,ko’pincha sinib ketadi natijada qanday o’zgarish kuzatiladi?
A.hazm qilish,yurak-tomir faoliyati buziladi
B nasl qoldirish va hayotchanligiga salbiy tasir ko’rsatadi
C. ko’p miqdorda issiqlik ajraladi.
D.A,B,C
26. Jingalak patli tovuqlarda(a) va ko`zida pigment bo`lmagan(b) drozofila pashshasida yuzaga keladigan o`zgarishlarni aniqlang
1)pushtlilikni kamaytiradi 2) ko’p miqdorda issiqlik ajraladi. 3)hayotchanlikni qisqartiradi 4) ba’zi ichki organlarni rangiga ta’sir ko’rsatadi 5)hazm qilish,yurak-tomir faoliyati buziladi
A a-2,3,5; b-1,3 B a-1,3,4; b-1,2,3,5
C a-2,5; b-1,3,4 D a-1,2,3,5; b-1,3,4
27.bazi bir genlarning…..tasirida organizmdagi turli organlarning rivojlanishida katta o’zgarish yuza beradi,natijada ular nobud bo’ladi
A.polimer B.komplimentar C.epistaz D.pleyotrop
28. Sariq rangli sichqonlar chatishtirilganda avlodlardaq necha xil organism hosil bo`ladi?
A 4 B 3 C 2 D 1
29.Letal gen ?
A.miqdoriy belgilarni rivojlantirvchi gen
B.halokatga
olib keluvchi gen
C.mutatsiyaga olib keluvchi gen
D.mutatsiyaga uchramaydigan gen
30 … tur evolyusiyasi jarayonida tarixan tarkib topgan bo’lib, avvalo genlarning doim bir biriga yaqindan o’zaro tasir etib turishi bilan ifodaladi? A.birikkan holda irsiylanish
B.genotipning yaxlitligi
C.somatik mutatsiya
D.allel genlar
B=14
1. Mikroskopning ko`rish kuchi qanday aniqlanadi? A)2 nuqtani farq qilish uchun zarur bo`lgan maksimal masofa bilan B)2 nuqtani farq qilish uchun zarur bo`lgan minimal masofa bilan C)obyektiv va okulyardagi sonlarning ko`paytmasi bilan D) obyektiv va okulyardagi sonlarning yig`indisi bilan
2. Meyozning profaza I bosqichi uchun mos holni belgilang. a-gomologik xromasomalar bir-biridan ajraladi b-xromasomalarning xromatidalari sentromera bilan birikkan c-konyugatsiyalashgan xromasomalar genlari almashinadi d-xromasomalar kuchli spirallashgan holda bo`ladi e-xromasomalar ekvator tekisligida joylashadi.
A)b,c B)d,e C)b,d D)a,e
3. Mitozning telofaza bosqichi uchun mos holatlarni tanlang.
a-gomologik xromasomalar bir-biridan ajraladi b-konyugatsiyalashgan xromasomalar xromatidalari sentromera bilan birikkan c-xromasomalar qutblarga to`planadi d-xromasomalar kuchli despirallashgan holda bo`ladi e-xromasomalar ekvator tekisligida joylashadi.
A)a,c B)c,d C)d,e D)b,c
4. Sitoplazmaning harakatini mikroskop ostida qaysi o`simlik bargida aniq ko`rish mumkin?
A)elodiya B)geran C)begoniya D)atirgul
5. Faqat prokariot hujayrada uchraydigan organoid qanday nomlanadi?
A)plazmida B)mezosoma C)xivchin D)vakuol
6. Qaysi organizmlarning DNKlari oqsillar bilan birga kompleks hosil qilmaydi?
A)achitqi B)vertitsill C)bakteriya D)zamburug`
7. Delfinda ovogenez jarayonida kuzatiladigan hodisalar qaysi javobda to`g`ri berilgan?
1-ko`payish davrida reduplikatsiya sodir bo`ladi 2- 4 ta gaploid to`plamga ega hujayra hosil bo`ladi 3-hujayralarning 50%i jinsiy Y xromasomaga ega 4-o`sish davrida hujayralarda translatsiya kuzatilmaydi 5-hujayralarning barchasi jinsiy X xromasomaga ega bo`ladi 6-ko`payish davrida diploid to`plamga ega hujayralar hosil bo`ladi
A)1,5 B)3,6 C)4,5 D)2,4
8. Dominant belgilarni ajrating. 1-bug`doy donining oq rangi 2-sariq donli no`xat 3-shizofreniya 4-no`xat gulining qizil rangi 5-sochning erta to`kilishi 6-pakanalik 7-xoldor to`tilar patining yashil rangi 8-malla soch A)4,7,8 B)2,4,5 C)1,2,6 D)1,3,8
9. Drozofilla melanagasterining qaysi ressesiv belgilari har xil gomologik xromasomalarda joylashgan?
A)kulrang tana qizil ko`zli, normal qanot, oq ko`zli B)kulrang tana, uzun qanot C)qora tana, oq ko`zli, kalta qanot, oq ko`zli D)qora tana, kalta qanot
10. Komplementar irsiylanishga xos bo`lmagan belgilarni aniqlang. 1-fenotipik jihatdan ajralish 9:7, 9:3:3:1, 13:3 nisbatda bo`ladi 2-ota-onada yo`q belgining avlodlarda namoyon bo`lishi 3-tovuq tojlarining shakli irsiylanishi 4-tovuq pati rangining irsiylanishi 5-to`ti pati rangining irsiylanishi 6-belgining rivojlanishida bevosita emas, balki bilvosita ta`sir etuvchi genning ishtirok etishi
A)1,2 B)3,5 C)4,6 D)5,6
11. Gekkonning embrional rivojlanishi ketma-ketligini to`g`ri belgilang. 1)blastula 2)xorda 3)mezoderma 4)zigota 5)spermatozoid 6)blastomer 7)suyak 8)gastrula
A)4,6,1,8,3,2,7 B)5,4,6,8,3,2,7 C)4.1.6.8.3.2.7 D)4.6.1.3.8.2.7
12. Bo`linayotgan hujayrada qanday o`zgarish yuzaga kelmaydi?
A)mag`iz yiriklashadi
B)mag`iz oldin shaklini, keyin qobig`ini yo`qotadi C)sitoplazma shaklini yo`qotadi
D)A va B
13. Soqolli usneyaga xos xususiyatlarni aniqlang. 1)vegetative ko`payadi 2)vegetative ko`payish organi mavjud 3)tarkibida lixenin mavjud 4)bargsimon lishaynik 5)avtotrof oziqlanadi 6)sitoplazmasida yadro shakllanmagan
A)2,3,5 B)2,4,6 C)1,4,6 D)1,3,5
14. Tariq o`simligida poyasining baland bo`lishi va donning yirik bo`lishi poyani past bo`lishi va donini mayda bo`lishi ustidan dominantlik qiladi. Tajribada digeterozigotali tariq navlari o`zaro chatishtirildi. Natijada olingan 1200 ta baland poyali tariq o`simliklaridan nechtasining doni mayda bo`ladi? A)225 B)300 C)450 D)600
15. Organizmlar postembrional davrda xordaga a), nerv nayiga b), Jabra yoriqlariga c) ega bo`ladi? 1)sterlyard 2)oqcha 3)lansetnik 4)triton 5)kasatka 6)assidiya 7)qilquyruq 8)dengiz tulkisi A)a-3,6,7 b-3 c-5,8 B)a-1,3 b-3 c-8 C)a-3,b-2,3 c-4,5 D)a-4,6 b-3,5 c-2
16. Noto`g`ri rivojlanuvchi umurtqasiz a) va to`g`ri b) rivojlanuvchi umurtqali organizmlarni aniqlang. 1)echkemar 2)maxoan 3)planariya 4)salamandra 5)qutb meduzasi 6)triton 7)kaklik A)a-2,5 b-1,3 B)a-4,7 b-1,8 C)a-2,6 b-1,8 D)a-2,6 b-3,5
17. Suvarak organizmidagi gametogenez jarayonining ko`payish davridagi har bir hujayrada sintez a)dan so`ng va sitokinezdan so`ng b) xromasomalar soni nechtaga teng bo`ladi?
A)a-24, b-48 B)a-48, b-48 C)a-48, b-96 D)a-96, b-96
18. Gulli o`simliklarning qaysi qismlarida xromasomalarning holati 2n a) va 1n b) bo`ladi? 1)murtak 2)markaziy hujayra 3)spermiy 4)arxeospora (makrospora) 5)endosperm 6)birlamchi jinsiy hujayra 7)tuxum hujayra 8)mikrospora
A)a-1,2,4,8 b-3,5,6,7 B)a-4,6 b-3,8 C)a-1,2 b-6,7 D)a-1,2,4,6 b-3,6,8
19. Kayra va triton embrional rivojlanish davriga xos umumiy ma`lumotlarni aniqlang. 1)urug`lanishi ichki 2)gastruliyatsiya blastulaning qat-qat joylashuvi hisobiga boradi 3)2 marta ekvatorial bo`linishdan so`ng 64 ta blastomer hosil bo`ladi 4)urug`lanishi tashqi 5)3 marta meridional bo`linishdan so`ng 6 ta hujayra hosil bo`ladi 6)maydalanish balatulaning hosil bo`lishi bilan tugaydi
A)5,6 B)3,6 C)1,2 D)4,5
20. Botirning yurak qorinchasi qisqargan vaqtda tonometr ko`rsatgichi 120 mm, bo`shashgan vaqtda esa 80 mm ga teng. Miokardda qon aylanishi buzilgan. Unda qanday yurak kasalligi mavjud? A)gipertoniya B)gipotoniya C)ishemik kasallik D)ateroskleroz
21. AaBb genotipli organizmlar o`zaro chatishtirilganda olingan organizmlarning necha %i bilan tahliliy chatishtirish o`tkazilsa ajralish ro`y beradi?
A)25 B)75 C)50 D)33
22. Ca va P tuzlarining asosiy qismi qaysi to`qimani hosil qilishda ishtirik etadi?
A)muskul B)nerv C)suyak D)epiteliy
23. Noto`g`ri ma`lumotni aniqlang. 1)44 ta peptid bog`iga ega oqsil sintezida qatnashgan i-RNK da 32 ta nukleotid bo`ladi 2)240 ta nukleotiddan iborat T-RNK asosida sintezlangan oqsil molekulasida 40 ta aminokislota bo`ladi 3)20 ta riboza molekulasi bolgan i-RNKdan 69 ta peptid bog`li oqsil molekulasi hosil bo`ladi 4)78 ta nukleotiddan iborat DNK dan 90 molekula ribozaga ega i-RNK hosil bo`ladi
A)2,3 B)2,4 C)1,3 D)1,4
24. To`g`ri rivojlanuvchi germafrodit a) va noto`g`ri b) rivojlanuvchi ayrim jinsli organizmlarni toping. 1)kaltakesak 2)podaliya 3)planariya 4)yomg`ir chuvalchangi 5)ildizog`iz medusa 6)baqachanoq 7)povituxa 8)askarida A)a-2,6 b-3,5 B)a-4,7 b-1,8 C)a-1,4 b-2,6 D)a-3,4 b-7,8
25. Karam o`simligi hujayrasida n=9 meyoz I jarayoni anormal kechishi natijasida 2 juft xromasomalar ajralmay qutblarga noting taqsimlandi. Ushbu hujayralardan hosil bo`lgan apermiylar tuxum hujayra bilan qo`shilsa, zogotada xromasomalar soni nechta bo`ladi?
A)28 yoki 26 B)10 yoki 8 C)19 yoki 17 D)20 yoki 16
26. Sil tayoqchasi hujayrasining qaysi tuzilmasi nuklein kislotaga ega? 1)ribosoma 2)yadro 3)endoplazmatik to`r 4)plastid 5)golji 6)plazmida 7)sentriola
A)2,5 B)1,6 C)6,7 D)3,4
27. Ovogenezning o`sish bosqichida mos kelmaydigan ma`lumotlarni aniqlang. 1)interkinez kuzatiladi 2)xromasomalar spirallashadi 3)har bir xromasoma 2 tadan xromatidaga ega 4)hujayra hajmi ortadi 5)meyoz bo`linish kuzatiladi 6)hujayralardagi xromasomalar diploid top`lamga ega
A)1,5,6 B)1,2,5 C)3,4,6 D)2,3,4
28. Qaysi bir organizmda konyugatsiya kuzatiladi? A)evglena B)bezgak paraziti C)leyshmaniya D)tufelka
29. Biopolimerlar qatoriga kirmaydigan moddalarni toping.
A)DNK, oqsil, kletchatka B)kraxmal, oqsil, kletchatka C)DNK, RNK, oqsil D)glukoza, glitserin, yog`
30. Morgan va shogirdlari aniqlagan hodisalarni toping. 1)belgilarning mustaqil irsiylanish qonuni 2)belgilarning birikkan holda irsiylanishi 3)irsiyatning xromasoma nazariyasi 4)jinsga bog`liq holda irsiylanish 5)tahliliy chatishtirish 6)gametalar sofligi qonuni 7)bir xromasomada joylashgan genlarning ajralish qonuni
A)1,3,4,5 B)2,3,4,7 C)2,5,6,7 D)1,3,5,6
B=15
1. Ulotrik jinsiy hayot siklining ko`payish davri bosqichlarini ko`rsating.
A)ulotriks-gameta-4 ta hujayra-tinim davri-zigota B)gameta-zigota-tinim davri-4 ta hujayra-yangi ulotriks
C)arxegoniy-tuxum hujayra-zigota-spora
D)ulotriks-zoospora –yangi tallom
2. Ko`payish usullaridan qaysi biri bir hujayralilarning jinssiz ko`payish usuli emas? A)poliembrional B)binary C)sporalar orqali D)shizogoniya
3. Bir hujayralilarda ko`payish usuli?
A)otalanib, otalanmasdan
B)konyugatsiya, otalanib
C)konvergensiya, kopulyatsiya
D)konyugatsiya, kopulyatsiya
4. Donador emdoplazmatik to`r uchun xos xususiyatlarni toping. 1)katobolizmga ishtirok etadi 2)bir qavat membranaga ega 3)goljida shakllanadi 4)uglevodlar hosil qilishda qatnashadi 5)hujayra umumiy ichki aylanma tizimi 6)aminokislotadan oqsil hosil qilishda ishtirok etadi
A)3,5 B)1,6 C)2,4 D)2,5
5. Energiya bilan ta`minlovchi biomolekulalarni toping.
A)gormon, lipid B)lipid, uglevod C)lipid, DNK D)ferment, uglevod
6. G`ovak tanlilar, kovakichlilar, ayrim chuvalchanglarda qanday ko`payish turi bo`ladi? A)kurtaklanib B)poliembrional C)sporalar orqali D)fragmentlar orqali
7. Turna hujayrasining qaysi qismida nuklein kislota uchraydi? 1)mitoxondriya 2)ribosoma 3)endoplazmatik to`r 4)hujayra markazi 5)lizosoma 6)golji
A)1,2 B)3,6 C)4,5 D)2,4
8. Mezosomaga ega bo`lmagan organizmlarni toping. 1)xrokokk 2)ossilatoriya 3)nostok 4)gripp 5)laminariya 6)nitella
A)1,2,3 B)3,4,5 C)1,2,5 D)4,5,6
9. Mannaga xos xususiyatlarni toping. 1)spora orqali ko`payadi 2)vegetative ko`payish organi mavjud 3)sitoplazmasida mitoxondriya shakllanmagan 4)iste`mol qilinadi 5)geterotrof oziqlanadi 6)tarkibida xitin bor
A)2,4,6 B)1,4,6 C)1,3,5 D)2,3,5
10. Odamlarda sochning qora bo`lishi mall abo`lishi ustidan dominantlik qiladi. Geterozigotali ota va onalardan tug`ilgan qora sochli farzandlarning necha %ini gomozigotali farzandlar tashkil qiladi/
A)25 B)66,67 C)33,33 D)75
11. Pleyotrop I va letal II genga ega organizmlar tog`ri juftlangan javobni toping. 1)qoramollarda oq va qora yungning turli miqdorda irsiylanishi 2)gomozigota sariq sichqonlarning o`limi 3)to`q qizil rangni ta`minlovchi pigmentga ega o`simliklarda poya va shoxlarning qizil bo`lishi
A)I-2,II-3 B)I-2,II-1 C)I-3,II-2 D)I-1,II-2
12. Qaysi murakkab oqsil yadro va sotoplazmaning ajralmas qismi?
A)lipoprotein B)nucleoprotein C)xromoprotein D)glikoprotein
13. Elektron mikroskop yordamida kashf etilgan, barcha eukariot organizmlarning sitoplazmasini qoplab olgan organoid simbioz gipotezasiga ko`ra … A)mustaqil kelib chiqishga ega va prokariot hujayra sifatida paydo bo`lgan
B)aerob prokariotlardan kelib chiqqan
C)tarkibida DNK va RNK ning mavjudligi uning bo`linishining prokariot hujayraning bo`linishiga o`xshash
D)yadro hosil bo`lgandan so`ng, uning membranasidan hosil bo`ladi
14. Agar qora kalamushning tuxum hujayrasidagi autosomalari 18 ta bo`lsa, embrional rivojlanishning maydalanish bosqichida hosil bo`lgan hujayralarda jami xromasomalar 38912 taga yetgan bo`lsa, embrion necha mart abo`lingan?
A)6 B)10 C)9 D)12
15. Yashil pat rangli to'ti oq patli to'tilar bilan chatishtirilganda kelgusi avlodda ota-otaga o'xshagan avloddan tashqari, patlari havorang va sariq bo'lgan avlodlar ham hosil bo'lgan bo'lsa, belgilarning irsiylanish qonuniyatini belgilang.
A)noallel modifikator genlar ta'sirida irsiylanishi
B)noallel jamlangan ta'sirida irsiylanishi
C)noallel to'ldiruvchi genlar ta'sirida irsiylanishi D)to'g'ri javob berilmagan
16. B12 vitaminiga xos xususiyatlarni aniqlang. 1) suvda eriydi; 2) tarkibida kobalt mavjud; 3) qon ivishida muhim ahamiyatga ega; 4) jinsiy gormonlar faolligini oshiradi; 5) qon hosil bo'Iishida ahamiyatga ega; 6) tarkibida rux mikroelementi mavjud; 7) lishayniklar tarkibida bo'ladi; 8) epiteliy to'qimasining funksional holatini normal saqlaydi.
A) 1,2,3,5,7,8 B) 1,2,5,7 C) 1,6,7,8D) 2,3,4,6
17. Postembrional davri qachon boshlanadi?- A)tuxum hujayra urug`langach
B)embrionning tuxumdan chiqishi va yoki tug`ilishi bilan
C)zigotadan blastulla bosqichiga o`tgach D)organogenez tugagach
18. Eukariot va prokariot organizmlar uchun umumiy bo'lgan xususiyatlari to'g'ri ko'rsatilgan javobni aniqlang.1) DNK nukleotidlari turlari; 2) anaerob nafas olishi; 3) plazmatik membrananing tuzilishi; 4)genetik kod: 5)mitoz jarayoni; 6)gametogenez jarayoni; 7) xemosintez jarayoni; 8) fotosintez jarayonining xloroplastlarda o`tishi.
A)2.3,6,8 B) 2, 5, 6, 7
C) 2, 3, 4, 8 D) 1,2, 3, 4
19. Postembrional rivojlanish necha xil bo`ladi?1) to`g`ri 2) noto`g`ri 3)metamorfoz 4)lichinkali 5)lichinkasiz 6)ona qornidagi
A)2,3,6 B)1,2 C)1,2,3 D) 2,4,6
20. To`g`ri rivojlanish qanday organizmlarda kuzatiladi?- 1)suvda va quruqda yashovchilarda, 2)sudralib yuruvchilar, 3)qushlar, 4)sut emizuvchilarda, 5)baliqlarda
A)4,5 B)1,2,3 C)1,3,5 D)2,3,4
21. Qanday organizmlarda gastrulizatsiya o`sib kirish yo`li bilan boradi?
A)qushlarda B)amfibiyalarda C)baliqlarda D)sudralib yuruvchilarda
22. GGTACTGATTAGTG. Ushbu DNK bo'laginiag identik zanjirlari o'rtasida nechta vodorod bog'lari bo'ladi?
A)34 B)27 C)18 D) 35
23. 250 ta aminokislotadan iborat oqsilni nechta i-RNK va uning nechta tripled kodlashda qatnashadi?
A) 125:250 B) 250:750 C) 750:250 D) 750:350
24. DNK molekulasining tarkibida 2350 ta adenin nukleotidi bor. Adenin nukleotidi umumiy nukleotidlarning 33 % ini tashkil qilsa, bu DNK uzunligi necha nm?
A) 7121 nm B)24 211 nm C) 2421 nm D) 71 211nm
25. DNK molekulasining tarkibida 3425 ta sitizin nukleotidi bor va u umumiy nukleotidlarning 20% ni tashkil qilsa, u holda mazkur DNK uzunligini toping.
A) 3 125 nm B) 58 225 nmC) 5 822 nm D)375 nm
26. Odamlarda burunning kattaligi (D) uning kichikligi ustidan, sochning jingalakligi (J) uning tekisligi ustidan to'liqsiz dominantlik qiladi. Agar I qon guruhli, burni kichik, jingalak soch qiz II qon guruhli burni o'rtacha kattalikdagi tekis sochli yigitga turmushga chiqsa, ularning oilasida tug'iladigan farzandlarning ota (1) va onasi(2)ga fenotip jihatdan o'xshashligi ehtimolini toping.
A)ota-onaga o'xshash farzand tug'ilmaydi
B)1- 25%; 2-onaga o'xshash farzand tug'ilmaydi
C)1- otaga o'xshash farzand tug'ulmaydi, 2- 25%
D)1-12,5; 2-onaga o'xshash farzand tug'ilmaydi
27. Postembrional rivojlanishda:
A)embrion yetiladi, ammo o`smaydi,
B) embrion faqat o`sadi va jinsiy balog`atga yetadi C)embrion jinsiy balog`atga yetadi, ammo nasl bermaydi
D)embrion organlari takomillashadi
28. Quyidagi fikrlarning qaysi birini to'g'ri deyish mumkin?
A)dominant gomozitozali organizmlar bir xil tipdagi gametalar hosil qiladi
B)trigeterozigota organizmlar gametalarining uchrashish ehtimolligi 8 ga teng
C)birinchi juft gen dominant, ikkinchisi esa retsessiv genga ega bo'lgan gomozigotali organizmlar bitta gameta hosil qiladi
D)to'liq dominantlik holatida irsiylanishda trigeterozigota organizmlar gametalari xili bu organizmlardan hosil bo'lgan avlodlar genotiplari nisbati soniga teng bo'ladi
29. Qaysi qon guruhiga ega bo'lgan ota-onalardan II, III va IV qon guruhli farzandlar tug'ilishi mumkin?
A)IV va I B)I va III C)IV va III D) IV va IV.
30. Itbaliqda metamorfoz jarayoni qaysi bez ishtirokida boradi?
A)gipofizning samototrop
B)qalqonsimon bezning troksin
C)buyrak usti bezining klukokortikoid
D)oshqozon osti bezining insulin
B=16
1.Metomorfoz (noto`g`ri rivojlanish) jarayonida itbaliqda qanday hodisalar yuz beradi?1)dum yo`qoladi, 2) yon chiziqlari yo`qoladi, 3)o`pka rivojlanadi, 4) ikkita qon aylanish doirasi rivojlanadi.
A)1,2,3 B)2,4,3 C)1,2 D)1,2,3,4
2. Quyidagi genotipli organizmlar necha tipda gametalar hosil qiladi? 1) yyWwXxHh 2) AayyWwHHQqVv 3) CcDDffJJSsJJhhWW a) 4 b) 8 c) 9 d) 16 e) 32 f) 8 j) 27 h) 64
A) 1-b; 2-d; 3- a B) 1-b; 2-d; 3-e
C) 1-j; 2-f; 3-c D) 1-b; 2-e; 3-h
3. Quyidagi fikrlarning qaysi birini to'g'ri deb bo'lmaydi?
A)dominant gomozitozali organizmlar bitta gameta hosil qiladi B)trigeterozigota organizmlar gametalarining uchrashish ehtimolligi 64 ga teng C)biri dominant, noallel ikkinchi geni esa retsissiv bo'lgan gomozigotali organizmlar bir xil gametalar hosil qiladi D)to'liq dominantlik holatida irsiylanishda trigeterozigota organizmlar gametalari xili bu organizmlardan hosil bo'lgan avlodlar fenotiplari nisbati soniga teng bo'ladi
4. Qovoqda U-geni mevaning sariq rangini, u - geni yashii rangini ifodalaydi.S- dominant ingibitor, s- qovoqlarda rangni yuzaga chiqishiga to'sqinlik qilmaydi. Quyida berilgan genotiplarni tahlil qilib, yashii rangli qovoqlar berilgan javobni toping. 1) UuSS 2) UuSs 3) Uuss 4) UUSs 5) uuss 6) uuSs 7) UUss 8) uuSS
A) 1,2,5,7,8 B) 3,5 C) 1, 2, 4, 6, 8 D) 5
5. AaBBCc x aaBbcc - bu qanday chatishtirish turi bo'iishi mumkin?
A)allel bo'lmagan genlar ta'sirida irsiylanish B)diduragay
C)triduragay
D)barchasi
6. Itlarda jun rangining irsiylanishi ikki juft noallel genlarga bog'hq. Oq rangli va jigarrang bo'lgan itlar chatishtirilganda keyingi avlodda 50 % oq, 25 % jigarrang va shu bilan birga 25 % qora rangli avlodlar hosil bo'ldi. Shunda chatishtirish uchun olingan itlarning genotipi qanday bo'lgan?
A) WwYy x wwyy
B) CCdd x ccDD
C) Ffjj x ffJj
D)A, C
7. Noallel genlarning o'zaro ta'sir etib irsiyianishining epistaz (1) va polimer (2) xillarida F2 da hosil bo'ladigan fenotipik nisbatlar. a) 63:1 b) 1:4:6:4:1 c) 13:3 d) 15:1 e) 12:3:1 f) 3:6:3:1:2:1 j) 9:3:4
A) l-c,e; 2-a,b,d
B) l-a,b,d; 2-c,e,f,j
C) l-c,e; 2-b,d
D) 1-c; 2-b
8. Qangay genlar belgiga bevosita ta'sir ko'rsatmay, balki belgiga ta'sir etuvchi gen faoliyatini kuchaytiradi yoki susaytiradi? 1) ingibitor genlar 2) suprissor genlar 3) modifikator genlar
A)2,3 B)1,2,3 C)2 D)1,2.
9.Qoramol terisining ola-bula bo'lishini ta'xnin etishda qanday genlar ishtirok etadi?
A)bitta asosiy retsessiv gen va ikkita suprissor genlar B)bitta asosiy dominant gen va bitta modifikator genlar C)bitta asosiy retsessiv gen va ikkita modifikator genlar D)bitta asosiy dominant gen va ikkita modifikator
10. Quyidagi chatishtirishlarning qaysi birida hidli no'xatning gul rangining irsiylanishi bo'yicha fenotip bo'yicha bir xillik kuzatiladi? 1) AAbb x aabb 2) aabb x aaBB 3)AaBb x aabb 4) AAbb x aaBB 5) Aabb x aabb 6) aaBb x aabb
A) 3,4 B) 1,2,5,6 C) 1,5 D) 1,2,4
11. Quyidagi chatishtirishlarning qaysi birida Avstraliya xoldor to'tilari pat rangining irsiylanishi bo'yicha fenotipik bir xillik kuzatiladi? 1) AAbb x aabb 2) aabb x aaBB 3) AaBb x aabb 4) AAbb x aaBB 5) Aabb x aabb 6) aaBb x aabb
A)3,4 B)1,2,5,6 C)1,5 D)1,2,4
12. To'rtta belgisi bo'yicha geterozigota organizmlar ehatishtirilganda hosil bo'ladigan gametalar soni (1), keyingi avloddagi genlarning uchrashish imkoniyati (2) va hosil bo'ladigan fenotipik sinflar sonini (3) belgilang. a) 64 b) 256 c) 81 d) 9 e) 16 f) 8 j) 32
A) 1-c; 2-c; 3-f
B) 1-f; 2-a; 3-c
C) 1-e; 2-b; 3-j
D) 1-j; 2-b; 3-j
13. Genlarning ko'p tomonlama ta'siriga misol bo'lmagan javobni belgilang.
A)gulli o'simliklarda gullarining to'q qizil rangda bo'lishi
B)sut miqdori va yog'liligi
C)quyonlarda jun rangining irsiylanishi
D)drozofila pashshasining ko'zlarida pigment bo'lmasligi
14. Odamlarda sochning jingalakligi silliqligi ustidan chala dominantlik qiladi, geterozigota organizmlarning sochi to'lqinsimon bo'ladi. O'ng qo'lni ishlatish va normal eshitish chapaqaylik va karlik ustidan to'liq dominantlik qiladi. Jingalak sochli, o'naqay, normal eshituvchi ayol, to'lqinsimon sochli, chapaqay, normal eshituvchi erkakka turmushga chiqqan. Bu nikohdan jingalak sochli, o'naqay, kar va to'lqinsimon sochli, o'naqay, kar farzandlarning tug'ilish ehtimolini toping.
A) 3/16:1/16 B) 3/16: 3/16 C) 9/16: 1/16 D) 1/16: 1/16
15.Digeterozigotali sariq rangli, silliq shaklli donga ega ikkita no'xat navlari o'zaro chatishtirilsa, avlodda sariq donning soni yashil rangga, silliq shaklning soni burishgan shaklga qanday nisbatda bo'ladi?
A)har bir belgisi bo'yicha 1:1
B)har bir belgisi bo'yicha 3:3
C)har bir belgisi bo'yicha 3:1
D)har bir belgisi bo'yicha 2:1
16. Odam embrioning dastlabki bosqichlarida yuragi qaysi oranizm yuragidek bo`ladi?
A)baqa B)baliq C)lansetnik D)qush
17.Qaysi javobda har ikkala allel bo'lmagan genlar alohida holda belgini rivojlantira olmasligiga misol keltirilgan.
A)avstraliya xoldor to'tilarining pat rangining irsiylanishi
B)qovoqlarda meva rangining irsiylanishi
C)xushbo'y hidli no'xat guli rangining irsiylanishi D)tovuqlarda pat rangining irsiylanishi
18. Qaysi javobda allel bo'lmagan genlarning har biri alohida- alohida holda ham belgini rivojlantira olishiga misol keltinlgan?
A)avstraliya xoldor to'tilarining pat rangini irsiylanishi B)qovoqlarda meva rangining irsiylanishi
C)xushbo'y hidli no'xat guli rangining irsiylanishi D)tovuqlarda pat rangining irsiylanishi
19. Quyidagi misollarning qaysi biri allel bo'lmagan ikki juft genlarning o'zaro to'liqsiz dominantlik qilib irsiylanishiga misol bo'ladi?
A)xo'roz tojlari shakllarining irsiylanishi
B)itlarda yung rangining irsiylanishi
C)xushbo'y hidli no'xat guli rangining irsiylanishi D)tovuqlarda pat rangining irsiylanishi
20. G'o'zada poyasining uzun bo'lishi kalta poya ustidan to'liq dominantlik qiladi, tolaning malla rangi oq rangi ustidan chala dominantlik qiladi, tolaning nowot rangda bo'lishi oraliq xarakterga ega. Digeterozigota g'o'zalar o'zaro chatishtirilganda avlodda 640 ta o'simlik olingan bo'lsa, kalta poyali g'o'zalaming necha xil genotipik guruhlari mavjud?
A) 6 B) 2 C) 9 D) 3
21. Xushbo'y no'xatning qizil gulli va changchining shakli tik formasi bilan oq gulli va changchi shakli egilgan formasi o'zaro chatishtirilganda F1 da 150 ta o'simlikning barchasi qizil gulli va changchisi tikka shaklga ega bo'ldi. F2 avlod o'zaro chatishtirilganda 2400 ta o'simlik olindi. F2 da olingan o'simliklaming genotipik nisbatini aniqlang.
A) 3:1 B) 9:3:3:1
C) 1:2:2:4:1:2:1:2:1 D) 1:2:1
22. Mendel uchun bir juft allellarni irsiylanishini o'rganish qaysi qonuniyatlarni ochish imkonini berdi? 1) gametalar juftligi 2) dominantlik 3) gametalar allellaming faqat birini tutishi 4) duragaylarga retsessiv allellarning o'zgarmasligi 5) belgilarning 3:1 nisbatda ajralishi
A) 2,4,5 B) 1,3,5 C) 1,2,3,4,5 D) 2,5
23. Bitta birikish guruhida joylashgan belgilar. 1) daltonik va gemofiliya belgilari 2) tug'ma karlik va ixtios 3)xushbo'y no'xatning changchi shakli va gulining rangi 4)shizofreniya va silga moyillik belgilari A) 2,4 B) 1,2,3 C) 1,3 D) 1,3,4
24. Drozofilaning X (1) va Y (2) xromosomalari shakli yoki luzilishini belgilang.
A)1-ikki yelkali, nuqta ko'rinishida
B)1- X simon, Y shaklida
C)1-ikki yelkah, 2-tayoqchasimon
D)1-tayoqchasimon, 2-ikki yelkali
25. Monoduragay chatishtirishga misol bo'la oluvchi javoblarni belgilang. 1) qovoq mevasining sharsimon va gardishsimon shaklli variantlarini chatishtirish 2) gemofiliya bo'yicha kasal va bu belgi bo'yicha sog'lom kishilarning nigohi 3) pomidor mevasining qizii va sariq ranglilarini chatishtirilishi 4) drozofilaning qizil va oq ko'zlilarini chatishtiixsh 5) yong'oqsimon tojli tovuq bilan gulsimon tojli xo'rozlarning chatishtirilishi
A) 1,4,5 B) 3 C) 2,3 D) 1,2,3,4,5
26. DNK ning tarkibidagi nukleotidlar barchasi bir xil miqdordaligi ma'lum bo'lsa, ularni 265 ta vodorod bog' o'zaro birlashtirib tursa, ushbu DNKdan transkripsiyalangan iRNK ning uzunligi necha nm bo'ladi?
A) 36,04 B) 18,02 C)9,01 D)90,1
27.Qanday genotipli organizmlar chatishtirilsa, avlodda eng kam kombinatsiya hosil bo'ladi?
A) AaBbCc x AaBbCc B) AaBbCc x AabbCC C) aaBbCc x AABbCc D)AaBbcc x AaBbCc
28.Tovuq tojining shakli ikki juft komplementar genlar bilan belgilanadi. Quyidagi genotiplarning qaysi biri gulsimon tojni belgilaydi?1) AaBb; 2) AABB; 3)AAbb; 4)Aabb; 5) AaBB; 6)aabb; 7)aaBB; 8)aaBb.
A) 1,2,5 B) 3,4 C)6 D)7,8
29.Qaysi qon guruhiga ega bo'lgan yigit va qizning nikohidan dunyoga kelgan farzandlarda qon guruhi ota-onasinikidan umuman farq qilmaydi?
A) I, I B)III,IV C)I, IV D) II, II
30 .Trigeterozigotali bo'lgan genotipni toping.
A) AABbCCDd
B)AaBbCcDD
C)AaBBCCDD
D) AABbCC
B=17
1. Kariotipidagi xromosomalari soni teng bo'lgan organizmlarni belgilang.
A)odam va shimpanze
B)suvarak va zog'ora baliq
C)no'xat va makkajo'xori
D)suvarak va qalampir
2. 6 g yog'ning parchalanishidan qancha kkal va kJ energiya ajraladi?
A) 55, 8; 233,4
B) 55,8 ; 105,6
C) 54, 3; 233,4
D) 47, 5; 150,6
3.Tuxum hujayra X-xromosoma yo'q spermiy bilan urug'lansa, ...
A)bitta X-xromosomasi bo'lgan organizm bunyodga keladi, u erkak bo'lib chiqadi
B)bitta Y-xromosomasi bo'lgan organizm bunyodga keladi, u urg'ochi bo'lib chiqadi
C)bitta X-xromosomasi bo'lgan organizm bunyodga keladi, u urg'ochi bo'lib chiqadi
D)bitta Y-xromosomasi bo'lgan organizm bunyodga keladi, u erkak bo'lib chiqadi
4. Fotosintez jarayonida hosil bo'ladigan va atmosferani boyitadigan molekulyar kislorod manbayi nima hisoblanadi?
A)karbonat angidrid B)suv C)glukoza D)sut kislota
5. Zog'ora baliqda meyozning profazasida 13-24-35 juft gomologik xromasomalar krossingoverga uchradi. Krossingoverga uchramagan xromasomalar sonini aniqlang.
A) 98 B)6 C) 104 D) 100
6. DNK molekulasida 1380 ta H bog' mavjud bo'lib, undagi C nukleotidi soni 180 ta. Shu DNK asosida sintezlangan oqsildagi aminokisiota sonini aniqlang.
A) 200 B) 300 C) 500 D) 100
7. Timin uchramaydigan nuklein kislota tarkibida 43 ta A, 23 ta G, 65 ta C, va 90 ta U bor. Shu molekula sintezlangan DNK dagi nukleotidlar sonini toping?
A) 884 B) 442 C) 221 D) 1768
8. Gametalar sofligi gipotezasi qanday shartlardagina organizmda namoyor. bo'ladi? 1) ota-ona organizmlar gomozigota bo'lsa 2) ota-ona organizmlar geterozigota bo'lsa 3) ota-ona organizmlarning biri geterozigota, ikkinchisi dominant gomozigota bo'lsa 4) agar duragaylarda irsiy ami! o'zgarmagan holda saqlangan bo'lsa 5) agar jinsiy hujayralar juft allellardan faqat bittasiga ega bo'lgan bo'lsa
A)2,4,5 B)4,5 C)1,4,5 D) 3,4
9. Drozofilla pashshasidagi pleyotropiyani ko`rsating:- 1)kozlarida pigment bo`lmasligini belgilovchi gen pushtlilikni kamaytiradi, 2)ba`zi ichki organlar rangiga ta`sir ko`rsatadi va hayotchanlikning qisqarishiga sabab bo`ladi, 3) kozlarida pigment bo`lishligini belgilovchi gen pushtlilikni kamaytiradi, 4)ba`zi ichki organlar rangiga ta`sir ko`rsatmaydi va hayotchanlikning qisqarishiga sabab bo`ladi,
A)1,2 B)1,3 C)1,4 D)2,3
10. Sog'lom yigitning nerv hujayrasida (a), jinsiy hujayrasida (b) leykotsitlarida(c) autosomalar va jinsiy xromosomalar sonini aniqlang.
A)a-44,2;b-22,1; c-44,2 B)a-23,1; b-23,1; c-46,2 C)a-23,1; b-46,2; c-46,1 D)a-44,2; b-23,1; c-23,2
11. Assidiya qurtining tuzilishi bu hayvonning kelib chiqishi qanday hayvonlar ekanligini ko'rsatadi?
A) o'troq hayot kechiradigan boshskeletlilar
B)o'troq hayot kechiradigan tuban xordaiilar
C)erkin hayot kechiradigan halqali chuvalchanglar D)erkin hayot kechiradigan xordalilar
12. Glikolizda 36 ta ATF hosil bo'lishi uchun qancha mol glukoza kerak?
A)18 mol B)36 mol C)1 mol D) 2 mol
13. Glikolizda 38 mol glukoza parchalansa, qancha ATF hosil bo'ladi?
A) 19 ta B) 1 ta C) 76 ta D) 1444 ta
14. Energiya almashinuvining uchunchi bosqichida hosil bo'ladigan moddalar. 1) sut kislotasi 2) aminokislotalar 3) yog' kislotalar 4) ATF 5)glitserin 6) glukoza 7) nukleotidlar 8) karbonat angidrid 9) suv
A)1,4,8,10 B) 2,4,6 C) 4,8,9 D) 2,3,5,6,7
15. Glukozaning glikoliz jarayonida ajralib chiqayotgan energiyasining necha foizi issiqlik energiyasi sifatida tarqalib ketadi?
A) 40 % B)60 % C) 30 % D) 70 %
16. Quyonlarning xromosomalar soni 44 ta bo'lsa, uning jinsiy xromosomalaridagi autosomalari soni nechta?
A) 42 B) 21 C)22 D) 20
17. Tahliliy chatishtirish qanday amalga oshiriladi?- A)noaniq genotipga ega organizm sof gomozigota holdagi resessiv organizm bilan qayta chatishtiriladi.
B) aniq genotipga ega organizm sof gomozigota holdagi resessiv organizm bilan qayta chatishtiriladi
C) noaniq genotipga ega organizm sof gomozigota holdagi dominant organizm bilan qayta chatishtiriladi D) aniq genotipga ega organizm sof gomozigota holdagi dominant organizm bilan qayta chatishtiriladi
18. Bir xromasomada joylashgan genlarning birikish hodisasini kim aniqladi?-
A)Xardi Vaynberg B
)T.Morgan
C)G.deFriz
D)Chermak
19. Drozofillada ko`zning qizil va oq rangda bo`lishini ta`minlovchi gen qaysi xromasomada bo`ladi?-
A)jinsiy Y B)jinsiy X C)jinsiy XX D)jinsiy XY
20. Urg`ochi jinsning geterogametaligi (XY) qaysi organizmlarda kuzatiladi?- 1)kapalak, 2)qushlar, 3)sudralib yuruvchilar, 4)sut emizuvchilar, 5)baliqlar A)1,3,5 B)5,3,2 C)2,1,3 D)1,3,4
21.Genlarning polimer ta`siri organizmlarning qanday belgilarining yuzaga chiqishiga ta`sir ko`rsatadi?-
A) miqdoriy B)sifatiy C)tashqi D)ichki
22. Polimer genlarning ta`sirida yuzaga kelgan belgilarni ko`rsating:- 1)hayvonlarning vazni, 2)hayvonlarning o`sishi, 3)o`simliklarning bo`yi, 4)tovuqlarning tuxum qo`yishi, 5)qoramol sutining miqdori va yog`liligi, 6)o`simliklar tarkibidagi vitaminlar miqdori.
A)1,3,5 B)2,4,6 C)1,2,3,4,5,6 D)faqat 1,2,4,5
23. Organizmdagi qanday belgilar polimeriya orqali yuzaga kelgan?- 1)madaniy o`simliklar va uy hayvonlarining inson uchun foydali miqdoriy belgilari polmer genlar ta`sirida rivojlanadi. 2) uy hayvonlarining og`irligi, sut miqdori, yog`liligi, 3)lavlagi ildizmevasidagi shakarning miqdori, 4)g`alladoshlardagi boshoqning uzunligi, 5)makkajo`xori so`tasining kattaligi.
A)1,3,5 B)2,4,5 C)1,2,4 D)1,2,3,4,5
24. Fenotipda bir dominant genning allel bo`lmagan ikkinchi dominant gendan ustunlik qilishi qanday ataladi?-
A)polimer
B)epistaz
C)poligen
D)epislatik
25.Komplementar ta`sirda nisbat qanday bo`ladi?-
A) 9:3 (8/16 va 7/16) B) 9:7 (9/16 va 7/16)
C) 9:16 (9/16 va 7/16) D) 9:6 (9/16 va 6/16)
26.Allel bo`lmagan bir necha genning bitta belgining rivojlanishiga ta`sir ko`rsatishi qanday ataladi?- A)epiztaz B)polimer ta`sir C)poligen D)komplementar
27Epistazda genlarning nisbati qanday bo`ladi?-A)13/16:3/16 B) 1:4:6:4:1 C) 13/19:3/19
D) 13/16:4/16
28. Genlarning qanday ta`sirida ota-onaga yo`q belgilar rivojlanadi?-
A)polimer B)epistaz C)poligen D)epislatik
29. Bitta genning bir qancha belgilarning rivojlanishiga ta`siri qanday ataladi?-
A)polimer
B)genlarning ko`p tomonlama ta`siri yoki pleyotropiya
C)komplementar
D)poligen ta`sir
30.Tovuq zotlaridagi pleyotropiyani tushuntiring:- 1)jingalak patli tovuq zotlarida par tovuq tanasiga yopishib turmaydi, ko`pincha sinib ketadi. 2)tovuq tanasidan tashqi muhitga ko`p issiqlik tarqaladi, 3)ovqat hazm qilish, yurak-tomir faoliyatining ishi buziladi.4) bular esa tovuqning nasl qoldirish xususiyatiga va hayotchanligiga salbiy ta`sir ko`rsatadi.
A)1,4 B)1,2,4 C)2,3,4 D)1,2,3,4
B=18
1.
Genlarning epistaz ta'sirida nima kuzatiladi? 1.ota-onada bo'lmagan yangi belgi vujudga keladi; 2.xilma-xillik kuchayadi, polimorfizm kengayadi; 3.seleksiya va evolyutsiya samaradorligi ortadi;4.gomozigota formalar nobud bo'ladi;5.belgining vujudga kelishi dominant genlarning soniga bog'liq;6.bir gen ikkinchi genni to'ldiradi.
A) 2,4,6 B) 1,2,3 C) 2,3,6 D) 1,2,5
2. Nima sababdan aa genotipli quyonlarning juni oq, ko'zi qizil bo'ladi? 1)pigment hosil bo'lmaydi; 2) pigment; ortib ketadi; 3) qizil pigment kamalak pardada to'planadi; 4) genlarning pleyotrop ta'siri sababli
A) 2, 3 B) 1, 3 С) 1, 4 D) 2, 4
3.Qaysi holatda F2 da genotip va fenotip bo'yicha ajralisb 1:2:1 nisbatda bo'ladi?
A)to'la dominantlikda B)tahliliy chatishtitishda C) epistazda D) chala dominantlikda
4. Qaysi kasallikda ayollar fenotip bo'yicha sog'lom, genotip bo'yicha tashuvchi bo'ladi?
A) gemofiliya B) Daun sindromi C)Terner-Shershevskiy sindtomi D)fenilketonuriya
5.Genlarning polimer ta'sirida fenotip bo'yicha 1:4:6:4:1 nisbatda ajralish kuzatilsa, genotip bo'yicha qanday ajralish namoyon bo'ladi?
A)1:2:1 B)9:3:3:1
C) 15:1 D) 1:2:1:2:4:2:1:2:1
6.Organizmning nobud bo'lishiga olib keluvchi genlar ... deyiladi.
A)letal genlar B) polimer genlar C)monosomik genlar D) allel
7. Keltirilgan belgilardan qaysi biri pleyotrop ta'sirga ega?
A) xo'rozlarda tojining shakllari B) bug'doyning rangi C) drozofilada qanotining uzun bo'lishi D) tovuqiarda patlarining jingalak bo'lishi
8. Qaysi genotipli sariq junli quyonlar embrionlik davrida halok bo'ladi? Buning sababini ko'rsating. A)faqat gomozigotalilar, genlarning komplementar ta'siri natijasida
B)faqat gomozigotalilar, genlarning pleyotropiya ta'siri natijasida
C)gomozigota va geterozigotalilar, genlarning polimeriya ta'siri natijasida
D)gomozigota vageterozigotalar, genlarning pleyotrop ta'siri natijasida
9. Sichqonlarda jun rangi sariq va. qora bo'lishi bir juft allel genlarga (A — a) bog'liq. Ma'lum bo'lishicha sariq rangli sichqonlar faqat goterozigotali holat da bo'ladi. Agar sariq rangli sichqonlar qora rangli sichqonlar bilan chatishtirilsa nisbat qanday bo'ladi?
A) 3:1 B)1:1 C) 1:2:1 D) 2:1
9. Ma'lum bir DNK bo'lagidan 34 ta aminokislotaga ega oqsil sintezlandi. Mutatsiya natijasida 3 ta aminokislota hosil bo'lmadi. Ushbu oqsil sintcziga javobgar bo'lgan gen tarkibidagi fosfodiefir bog'lari sonini aniqlang.
A) 93 B) 184 C) 92 D) 186
10. Agar DNK uzunligi 816 A bo'lsa, (nukleotidlar orasidagi masofa 3,4 A ga teng) transkripsiya jarayonida xosil bo'lgan i-RNK nechta nuklootiddan iborat?
A) 480 B) 160 C) 80 D)240
11. Turpda birlamchi jinsiy hujayra xromasomalarini ikki qutbga tarqalishiga to'sqinlik qiladigan eritma tomizilganda urug'langan tuxum hujayradagi xromasomalar sonini toping.(n=9)
A) 18 B) 27 yoki 9 C) 9 yoki 18 D) 36
12. DNK molekulasida 396 ta A, 386 ta G bor. i-RNK DNK ning 1 -ipidan sintezlandi va uning tarkibida 190 ta S borligi aniqlandi. DNK ning 2-ipida nechta G joylashgan ?
A) 200 B) 198 C) 196 D) 380
13.i-RNK matritsasida polipeptid zanjiri sintezi (a) va DNK matritsasida polimer zanjiri sintezlanishi (b) qanday jarayon hisoblanadi ?
A) a-transkripsiya; b-replikatsiya
B) a-translyatsiya; b-replikatsiya
C) a-transkripsiya; b-translyatsiya
D) a-translyatsiya; b-transduksiya
14. Otasi gemofiliya bilan kasallangan qiz sog`lom yigitga turmushga chiqqan. Ular 8 ta farzand ko`rishgan. Farzandlarining nechtasi sog`lom? A)barchasi sog` B)1 kasal, 1 tashuvchi 6 sog` C)barchasi kasal D)4/4
15. Karp balig'ining tangachalari bir xil va lentasimon bo'lgan xillari bor. Lentasimon tangachlarga ega baliqlar urchitilganda hosil bo'lgan 4500 ta avlodning 25% i nobud bo'ldi. Ota-ona genotipini aniqlang?
A) AA x aa B) AaBb x AaBb C) Aa x Aa D) Aa x aa
16. Ma'lum bir DNK bo'lagidan 34 ta aminokislotaga ega oqsil sintezlandi. Mutatsiya natijasida 3 ta aminokislota hosil bo'lmadi. Ushbu DNK tarkibidagi fosfodiefir bog'lari sonini aniqlang.
A) 93 B) 184 C) 92 D) 186
17. i-RNK dan sinteziangan oqsil massasi 16800 Daltonga teng. i-RNK sintezlangan DNKni 30% C tashkil qiladi Shu DNK qo'sh zanjiri yoyilayotgan vaqtda nechta vodarod bog' uziladi? (bitta aminokislotaning og'irligi 120 D deb olinsin).
A) 2184 B) 1092 C) 2500 D) 5000
18. Sholi o'simligi hujayrasida qalampir o'simligiga nisbatan ikki barobar kam xromosoma bo'ladi. Sholi o'simligi ildizining hujayrasida sodir boiayotgan mitozning telofaza bosqiehi yakunida hujayra yadrosida xromosomalar soni qancha bo'ladi?
A) 48 B) 22 C) 24 D) 12
19.Barcha belgilari bo'yicha geterozigota qo"y ko'z, sepkilli, taram-taram sochli erkak bilan ko'k ko'zli, sepkilsiz, silliq sochli ayol oilasida tuglishi mumkin bolgan farzandlarning necha foizi silliq bo'ladi?
A) 75 % B) 25 % C) 50 % D) 0 %
20. Qaysi formalardan birida butun irsiy axborot faqat RNK molekulasida saqlanishi mumkin ?
A) hujayrasiz kasallik qo'zg'atuvchilar B) yadrosiz hujayrali kasallik qo'zg'atuvchilar C) bir hujayrali yadroli kasallik qo'zg'atuvchilar D) ko'p hujayrali yadroli kasallik qo'zg'atuvchilar
21. Qora tanali, normal qanotli(otasi kalta qanotli) oq ko'zli urg'ochi drozofila pashshasi qanday tipdagi gametalami hosil qilishi mumkin?
A) aBXd, aBXD
B) aBXd, abXd
C) ABXd, abXd
D) aBXd, abXD
22. Makkajo'xorida barglarning burishganligi va poyaning past bo'lishi retsessiv belgilar hisoblanib, bitta xromosomada joylashgan. Barglari silliq va normal uzunlikdagi o'simlik barglari burishgan past bo'yli o'simlik bilan chatishtirilib 1200 ta o'simlik olindi. Shundan 216 ta organizm ota-onaning ayrim belgilarini o'zida mujassamlashtirilgan. Retsessiv belgiga ega bo'lgan organizmlar sonini aniqlang.
A) 492 B) 984 C)600 D) 108
23. O'simlik hujayrasida energetik almashinuvning ikkinchi bosqich reaksiyalari... sodir bo'ladi. 1) anaerob sharoitda; 2) kislorod sarfi bilan; 3) glyukozaning parchalanish hisobiga; 4) karbonat angidridning ajralishi bilan; 5) sut kislotaning hosil bo'lishi bilan; 6) CO2 ning sarf bo'lishi bilan 7) sut kislotaning parchalanish hisobiga
A)1,3,5 B)2,6 C)2,5,7 D)1,4
24. Ulotriksning jinsiy ko'payish jarayonida 512 ta gameta hosil bo'lib, uning 25% idan zigota, zigotaning 50% idan ulotriks hosil bo`lsa, yangi hosil bo'lgan ulotriks iplarining sonini toping.
A)64 B)128 C) 32 D) 16
25. Xantoria haqidagi noto'g'ri ma'lumotni toping. A) uvtotrof oziqlanadi B) tarkibida murein uchraydi C) xitin qobiqli hujayralari bor D) vegetativ usulda ko'payadi
26. Jinsiy ko'payish usullaridan birida yangi organizm ... hosil boladi. 1) urug'lanmagan tuxum hujayradan; 2) diploid to'plamli somatik hujayradan; 3) urug'langan somatik hujayradan; 4) gaploid to'plamli somatik hujayradan.
A) 2,4 B) 1 C) 3 D)4
27. Metamorfoz jarayonida g`umbaklik bosqichini o`taydigan hasharotlar turkumlarini aniqlang.
A)ikki qanotlilar, pardaqanotlilar, tangachaqanotlilar, chumolilar
B)qo'ng'izlar, arilar, yaydoqchilar, kapalaklar
C)ikki qanotlilar, pardaqanotlilar, tangachaqanotlilar, burgalar
D)qo'ng'izlar, arilar, kapalaklar, pashshalar, chumolilar
28. Makkajo`xori diploid navi tetraploid navidan olingan chang donasi bilan changlantirildi. Urug`lanish jarayonidan so`ng hosil bo`lgan bitta murtak hujayrada (a) va bitta (b) endosperm hujayrasida (b) nechta xromosoma bo`ladi?
A) a-30; b-40 B) a-30; b-70
C) a-40; b-70 D) a-70; b- 30
29. Gulli o'simlikning meyoz va mitoz bo'linish jarayonida 550 ta mikrospora hujayralaridan spermiylar liosil bo'lgan. Ulardan 35 % i tuxum hujayrani urug'lantirishda qatnashgan. Bu jarayonda nechta urug' hosil bo'lgan ?
A) 550 B) 1540 C)1100 D) 385
30. Irlandiya settori it zotida ko'zining ojizligi retsessiv gen ta'sirida rivojlanadi. Normal ko'rish qobiliyatiga ega bo'lgan juft hayvonlar oilasida bir necha kuchuk tug'ildi. Ulardan bittasining ko'zi ojiz edi. Ota-ona genotipini aniqlang. Ko'zi qobiliyati yaxshi rivojlangan kuchuklardan bittasi ko'apytirish uchun sotib yuborildi. Shu kuchukning ko'zi ojizlik geni bo'yicha geterozigota bo'lish ehtimolini aniqlang.
A) Aa x Aa; 50%
B)AaxAa;25%
C)AAxAa; 50%
D) Aa x Aa ; 75 %
B=19
1.Urg'ochilik jinsi gomogametali (a) va erkaklik jinsi gomogametali (b) bo'lgan organizmlarni ko'rsating .1) drozofilla; 2) maxaon; 3) qizilto'sh; 4) tyulen; 5) gekkon; 6) odam
A) a-3,5; b-1,4
B) a-1,2; b-4,6
C) a-4,6; b-2,5
D) a-2,4; b-1,6
2. Quyidagi keltirilgan organizmlami ulardan olinadigan gametalar soni ortib borish tartibida joylashtirligan javobni korsating. 1) AaBbCcDd; 2) AaBBCcdd; 3) aaBBccDD; 4)AaBbCcDD; 5)aaddccDd
A) 3,5,2,4,1 B) 1,5,4,2.3 C) 1,3,4, 5,2 D) 1,4,2, 5,3
3.0damlarda kichik jag' tishlarining bo'lmasligi dominant belgi sifatida nasldan-naslga o'tadi. Ona shu belgi bo'yicha sog'lom, ota esa geterozigotali bo'lgan oilada farzandlarning shu anomaliya bo'yicha tug'ilish ehtimoli qanday bo'ladi ?
A)50 % sog'lom; 50 % kasal B)25 % sog'lom; 75 % kasal C)75 % sog'lom; 25 % kasal D) 100 % sog'lom
4. DNK. molekulasining uzunligi 42,84 nm bo'lsa, shj molekula tarkibidagi fosfodiefir bog'lari sonini aniqlang.
A) 124 B) 125 C)250 D)251
5. 800 ta birlamchi spermatazoidlar meyoz va mitoz bo'lingandan so'ng hosil bo'lgan spermalaming 20% i tuxum hujayrani urug'lantirishda qatnashdi. Urug'lanishda qatnashgan spermalar sonini aniqlang. A) 1280 B) 3840 C) 6400 D) 2560
6. i-RNKda nukleotidlar o'zaro fosfodiefir bog'lari orqali bogianadi. Molekulasida 242 ta fosfodiefir bog'i bo'lgan i-RNK asosida sintezlangan oqsil molekulasidagi aminokisiota qoldiqlari orasida nechta peptid bog' bo'ladi?
A) 720 ta B) 240 ta C) 79 ta D) 80 ta
7. Botir bir kecha-kunduzgi ovqati tarkibida 100 g oqsil, 80 g yog', 460 g uglevod va 10 g tuz is'temol qildi. Ovqat tarkibidagi biopolimerlardan ajralgan energiya miqdorini kkal da aniqlang?
A) 2296 B) 3136 C) 3040 D) 2408
8. Karam o'simligida meyoz I jarayoni anormal kechishi natijasida bir juft xromosomalar ajralmay qutblarga noteng taqsimlandi. Ushbu hujayralardan hosil bo'lgan spermiylar tuxum hujayra bilan qo'shilsa, zigotada xromosomalar soni nechta bo'ladi? A) 19 yoki 17 ta
B) 28 yoki 26 ta
C)10 yoki 8 ta
D)18yoki l9
9. Organizm genotipining o’zgarishi bilan boradigan va bir necha avlodlarda saqlanadigan o’zgaruvchanlik nima?
A.mutatsiya
B.irsiy o’zgaruvchanlik
C.polimeriya
D.epistaz
10. To’satdan vujudga kelgan va qatiy ravishda nasldan naslga o’tadigan o’zgarishlar natijasida qanday belgilar paydo bo’lgan?
A.xushbo’y no’xatning kalta poyali navlari
B.qat qat tojbargli o’simliklar
C.g’alladoshlarda boshoq uzunligi,makkajo’xori so’tasining kattaligi.
D.A va B
11. Aniq ko`zga tashlanadigan o`zgarishlar(a) va to`satdan vujudga kelib qat’iy ravishda nasldan naslga o`tadigan(b) o`zgarishlarni aniqlang. 1. albinism 2. tovuqlarda pat bo`lmasligi 3. no`xatning kalta poyalilik belgisi 4.odamlarda barmoqlarning kalta bo`lishi 5. qat-qat tojibarglilik
A a-1,4; b-3,5
B a-3,5; b-1,4
C a-1,2,4; b-3,5
D a-3,5; b-1,2,4
12.Nima Tur ichidagi xilma-xillikning birdan bir manbai bo’lib xizmat qiladi?
A panmiksiya B alohidalanish
C mutatsiya D populyatsiya
13... – genetic materialning irsiy o’zgarishi A.mutatsiya
B.letal gen
C.izogen liniya
D.irsiyat
14. Ko’pchilik mutatsiyalar qanday holda bo’ladi?
A. resessiv bo’lib geterozigota holda nasldan naslga o’tadi
B.dominant bo’lib shu organizmda yuzaga keladi
C.ressessiv bo’lib shu organizmda yuzaga keladi
D. ressessiv bo’lib hech qachon namoyon bo’lmaydi.
15. Odatda ular zararli bo’lib organizmning nozik muvozanatdagi biokimyoviy jarayonlar tuzilishiga o’zgartirish kiritadi? A.mutatsiya B.letal gen C.izogen liniya D.irsiyat
16. Qanday mutatsiyalar gomo va geterozigota holatda yashovchan bo’lmaydi, individual rivojlanishning dastlabki bosqichlarida nobud bo’ladi?
A.resessiv mutatsiya B. dominant mutatsiya
C.somatik mutatsiya D.jinsiy mutatsiya
17.Aniq ko’zga tashlanadigan o’zgarishlar.
A. kalta oyoqli qo’y,tovuqlarda pat bo’lmasligi,mushuk barmog’i ayriligi
B.pigment bo’lmasligi(albinism),barmoq kalta bolishi
C.hamma to’g’ri
D.ko’p barmoqlilik(polidaktiliya)
18.Xo’rozning bo’yin qismida pat bo’lmasligi –
A.somatik mutatsiya B.dominant mutatsiya
C.resessiv mutatsiya D.jinsiy mutatsiya
19.Generativ mutatsiya nima?
A. bir gen doirasidagi bitta yoki bir necha nukleotidning o’zgarishi yoki almashinishi bilan bog’liq
B.shu organism belgilarning namoyon bo’lishiga tasir tmaydi keyingi bog’inda namoyon bo’ladi.
C. shu organizmning o’zida namoyon bo’ladi jinsiy ko’payishda keyingi avlodga o’tmaydi
D. polipiptid zanjiridagi aminokislotalarning ketma-ketligini yangilaydi
20.Somatik hujayra geni o’zgarsa ?
A. bir gen doirasidagi bitta yoki bir necha nukleotidning o’zgarishi yoki almashinishi bilan bog’liq
B.shu organism belgilarning namoyon bo’lishiga tasir tmaydi keyingi bog’inda namoyon bo’ladi
C. shu organizmning o’zida namoyon bo’ladi jinsiy ko’payishda keyingi avlodga o’tmaydi
D. polipiptid zanjiridagi aminokislotalarning ketma-ketligini yangilaydi
21. Jinsiy hujayralarda(I) va somatic hujayralarda(II) paydo bo’lgan mutatsiyalar mutatsiya uchragan organizmga(1) va keyingi avlodga(2) qanday ta’sir ko’rsatadi? a) namoyon bo’ladi b)namoyon bo’lmaydi
A I 1-a;2-b; II1-a;2-b; B I 1-a;2-b; II 1-b;2-a;
C I 1-b;2-a; II 1-a;2-b; D I 1-b;2-a; II 1-b;2-a;
22.O’simlikshunoslikda……..madaniy o’simliklarning yangi navlarini yaratishda keng foydalaniladi
A.resessiv mutatsiya B. dominant mutatsiya
C.somatik mutatsiya D.jinsiy mutatsiya
23. Nimadan madaniy o’simliklarning yangi navlari yaratishda keng qo’llaniladi?
A somatik mutatsiya
B sun`iy hosil qilingan mutatsiya
C poliplodiya
D foydali mutatsiya
24.Gen yoki nuqtali mutatsiya nima?
A. bir gen doirasidagi bitta yoki bir necha nukleotidning o’zgarishi yoki almashinishi bilan bog’liq
B. shu organism belgilarning namoyon bo’lishiga tasir etmaydi keyingi bog’inda namoyon bo’ladi
C. shu organizmning o’zida namoyon bo’ladi jinsiy ko’payishda keyingi avlodga o’tmaydi
D. polipiptid zanjiridagi aminokislotalarning ketma-ketligini yangilaydi
25.Qaysi mutatsiyalar oqsil tuzilishiga o’zgartirish kiritadi,polipeptid zanjiridagi aminokislotalarning ketma-ketligini yangilaydi shu bilan oqsilning funksional faolligini o’zgartiradi ?
A.resessiv mutatsiya B. dominant mutatsiya
C.somatik mutatsiya D.nuqtali mutatsiya
26. Xromosoma mutatsiyasi nima tufayli yuzaga keladi –
A.irsiy kasalliklar B.xromosomaning ma’lum bir qismining yo’qolishi C.xromosomalarning karra oshishi
D.gen miqdorining karra ko’payishi
27. Xromosoma(a) va nuqtali(b) mutatsiya uchun xos xususiyatlarni juftlab yozing. 1) gen doirasida sodir bo`ladi 2) xromosomalar soni karra ortadi 3) oqsillar tuzilishiga o`zgarishlar kiritadi 4) xromosomaning ma’lum bir qismini yo`qolishi tufayli yuzaga keladi 5) oqsil molekulasining funksional faolligini o`zgartiradi 6)genlarning yangi kombinatsiyasini hosil qiladi
A a-1,3; b-2,4,5 B a-2,4,5; b-1,3 C a-2,4,6; b-1,3,5 D a-2,4; b-1,3,5,6
28. Qanday mutatsiya genlarning yangi kombinatsiyasini hosil qiladi, ularning o’zaro tasir xarakterini o’zgartiradi?
A.xromosoma mutatsiya
B. dominant mutatsiya
C.somatik mutatsiya
D.nuqtali mutatsiya
29……. – sodda hayvon va o’simliklarda xromosomalarning karra ortishi?
A.polimeriya
B.pleyotropiya
C.poliploidiya
D.polidaktiliya
30. Qaysi organizmlarda xromosomalar soni bir necha yuz baravar ortishi mumkin
A o`simliklarda
B sodda hayvonlarda
C yuksak o`simliklar va sodda hayvonlarda
D yuksak hayvonlar va o`simliklarda
B=20
1.Kariotipda xromosoma sonining karra ko’payishi bilan qanday o’zgarish kuzatiladi?
A.genetik barqarorlik oshadi, mutatsiyada hayotchanlik pasayish xavfi kamayadi
B.genetik barqarorlik kamayadi, mutatsiyada hayotchanlik pasayish xavfi kamayadi
C.genetik barqarorlik oshadi, mutatsiyada hayotchanlik pasayish xavfi oshadi
D. genetik barqarorlik kamayadi, mutatsiyada hayotchanlik pasayish xavfi ortadi.
2. Mutatsiyaning ta’sir doirasiga qarab xillari to’g’ri keltirilgan javobni belgilang
A 4; gen, xromosoma, genom va sitoplazmatik
B 2; dominant va retsessiv
C 4; foydali,zararli, dominant va retsessiv
D 2; somatik va generativ
3.Genlarning muhim xususiyatlaridan biri.
A. mutatsiya hosil qilish
B.neytral xususiyatga ega
C.suniy yo’l bilan hosil qilinadi
D.faqat dominant holda uchraydi.
4.Dastlab irsiy o’rgarishlar tezligini birdaniga oshirish qanday omillar ta’sirida amalga oshirilgan? A kimyoviy moddalar B rentgen nurlari C ionlashtiruvchi radiatsiya nurlari D DNKsinteziga ta’sir ko’rsatuvchi omillar
5.Rentgen nurlari tasirida mutatsiya paydo bo’lishi necha marta oshirildi?
A.150 B.100 C.100-300 D.240-250
6. Seleksionerga yordamchi material beradi –
A. holda uchraydigan mutatsiyalar
B.dominant mutatsiyalar
C.betaraf neytral mutatsiyalar
D. sun’iy yol bilan hosil qilinadigan mutatsiyalar tabiiy
7. Himolay quyonining yelkasidagi hamma oq junlarni yulib tashlab o`sha joyga sovuq tasir ettirilsa
A.hamma qismi oq,faqat oyog’i va dumida qora patlari bor.
B.hamma juni oq bo’ladi
C. hamma qismi qora,faqat oyog’i va dumida oq patlari bor.
D. o’sha joyda qora jun bo’ladi
8. Himolay quyonlarini 300Cda –
A.hamma qismi oq,faqat oyog’i va dumida qora patlari bor.
B.hamma juni oq bo’ladi
C. hamma qismi qora,faqat oyog’i va dumida oq patlari bor.
D. hamma juni qora bo’ladi
9. Ota-ona organizmlarning erkin chatishuvi natijasida keyingi avlodlarga genlarning yangi kombinatsiyalarining vujudga kelishi bilan amalga oshadigan o`zgaruvchanlik qanday ataladi? A)kombinativ B)rekombinativ C)mutatsion D)ontogenetik
10. Meyoz jarayonida gomologik xromasomalar o`rtasida sodir bo`ladigan krossingover tufayli amalga oshadigan o`zgaruvchanlik qanday ataladi? A)kombinativ B)rekombinativ C)mutatsion D)ontogenetik
11. Genlar va xromasomalarning o`zgarishi tufayli amalga oshadigan o`zgaruvchanlik qanday ataladi? A)kombinativ B)rekombinativ C)mutatsion D)ontogenetikOrganizmning individual rivojlanishi natijasida organizm belgilarning o`zgarishi bilan boradigan o`zgaruvchanlik qanday ataladi? A)modifikatsion B)rekombinativ C)mutatsion D)ontogenetik
12. Tashqi muhit omillari ta`siri natijasida organizmlar genotipi o`zgarmagan holda fenotipni o`zgarishi bilan bog`liq o`zgaruvchanlik qanday ataladi? A)modifikatsion B)rekombinativ C)mutatsion D)ontogenetik
13. Nilufarning suv ostidagi, suv ustidagi bargi qanday shaklda bo’ladi –
A.lansetsimon; voronkasimon
B. voronkasimon; lansetsimon
C. patsimon qirqilgan; yaxlit
D. yaxlit; patsimon qirqilgan
14. Suv yong’og’ining suv ostidagi , suv ustidagi Bargi qanday shaklda?
A.lansetsimon;voronkasimon
B. voronkasimon; lansetsimon
C. patsimon qirqilgan; yaxlit
D. yaxlit; patsimon qirqilgan
15. Suv yong`og`ining(I) suv osti(a) va suv usti(b) barglari va nilufar gulining(II) suv usti(c) va suv osti(d) barglari qanday tuzilgan 1)voronkasimon 2)ingichka lansetsimon 3) yaxlit 4)patsimon qirqilgan.
A I a-4; b-3; II c-2; d-;1 B I a-3; b-4; II c-2; d-1; C I a-2; b-1; II c-3; d-4; D I a-4; b-3; II c-1; d-2;
16. Suvda suzib yuruvchi yuksak tuzilishga ega bo’lgan o’simlikni belgilang. 1)spirogira 2)suv yong’og’I 3)suv qaroqchisi 4)nilufar 5)suv qirqqulog`i
A 1,2,3,4,5 B 2 C 1,2,3 D 2,5
17. Odamlarda nima tufayli teri qoramtir bo’ladi – A.ultrabinafsha nurlar tasirida melanin pigmenti to’planishi tufayli
B. ultrabinafsha nurlar tasirida intermidin pigmenti to’planishi tufayli.
C.ultrabinafsha nurlar tasirida xlorofill pigmenti to’planishi tufayli.
D. ultrabinafsha nurlar tasirida vazopressin pigmenti to’planishi tufayli
18. Reaksiya normasi nima.
A. belgilarning xilma xillik darajasi
B. o’zgaruvchanlik chegarasi
C.shu organism belgilarning namoyon bo’lishiga tasir etmaydi keyingi bog’inda namoyon bo’ladi
D.A va B
19. Reaksiya normasining kengligi nima bilan aniqlanadi –
A.genotip bilan aniqlanadi organizm hayot faoliyatidagi belgilarning ahamiyatiga bog’liq B.fenotip bilan aniqlanadi organizm hayot faoliyatidagi belgilarning ahamiyatiga bog’liq
C.shu organizmning o’zida namoyon bo’ladi jinsiy ko’payishda keyingi avlodga o’tmaydi
D.miqdor belgilar tasiri bilan aniqlanadi
20. Reaksiya normasiga xos bo`lgan belgilarni aniqlang. 1) tashqi muhit natijasida kelib chiqadigan belgilarning xilma-xillik darajasi 2) tashqi muhit natijasida kelib chiqadigan belgilarning o`zgaruvchanlik darajasi 3)kengligi fenotip bilan aniqlanadi 4)kengligi genotip bilan aniqlanadi 5)organism hayot faoliyatidagi belgilarning ahamiyatiga bog`liq
A 1,2,3 B 1,2,4 C 1,2,3,5 D 1,2,4,5
21. Reaksiya normasi keng(1) va tor(2) doirada bo’lgan belgilarni aniqlang. a) oq leggorn tovuqlarining massasi b) oq leggorn tovuqlarining beradigan tuxumlarining soni c) hasharotlar yordamida changlanuvchi o’simliklarning gulining shakli d) hasharotlar yordamida changlanuvchi o’simliklarning bargining shakli
A1-a,c;2-b,d; B 1-a,d; 2-b,c; C1-b,c; 2-a,d; D 1- b,d; 2-a,c;
22. Sut tarkibidagi yog’ miqdori nimaga bog’liq?
A fenotip B genotip C barchasi
D tashqi muhit omillari
23. Hasharotlar orqali changlanadigan o’simliklarning ... kamdan-kam o’zgaradi.
A gul B barg C poyada novdalarining shoxlanishi D mevasining yetilish vaqti
24.Hasharotlar orqali changlanadigan o’simliklarning ... juda o’zgaruvchan bo’ladi.
A gul B barg C poyada novdalarining shoxlanishi D mevasining yetilish vaqti
25. Reaksiya normasining torligi qaysi belgilarga xos.
A.bosh miya va yurak kattaligi B. qoramol zotiga, genotipga C.miqdor belgilarga D.genotipga
26. Organizmda uni miqdori juda keng doirada o’zgaruvchan bo’ladi
A.vitamin miqdori
B. yog’
C.uglevod miqdori
D.osh tuzi
27. Hasharotlar yordamida changlanadigan o’simliklarning qaysi belgisi juda o’zgaruvchan bo’ladi?
A.gul shakli
B.barg kattaligi
C.gul rangi
D.changchi va urug`chi shakli
28. Fenotipik o’zgaruvchanlik xususiyatlarini toping. 1)irsiylanish xususiyatiga ega 2) irsiylanish xususiyatiga ega emas 3)o’zgarishlar guruhli xarakterga ega 4) o’zgarishlar individual xarakterga ega 5)tashqi muhit tasiriga bog’liq. 6) tashqi muhit ta’siriga bog`liq emas 7)o’zgaruvchanlik chegarasi fenotip bilan aniqlanadi 8) o’zgaruvchanlik chegarasi genotip bilan aniqlanadi 9) namoyon bo’lish darajasi turli organizmda bir xil 10)namoyon bo’lish darajasi turli organizmda turli xil
A.1,3,5,7,9 B. 2,4,6,8,10 C.1,4,6,7,9 D.2,3,5,8,10
29. Odamda qancha normal va patologik belgilarning nasldan naslga o’tishi genealogik usul yordamida aniqlangan –
A.4000 B.2500 C.2000 D.4500
30.Odam genetikasining asosiy usullari –
A.genealogik, egizaklar B.sitogenetik, biokimyoviy
C.populyasion, ontogenetic D.hamma javoblar to’g’ri
B=21
1. Geneologik usul –
A.odamning mumkin qadar ko’proq nasl nasabini o’rganib chiqish
B. odamda uchraydigan ko’pgina irsiy kasalliklarni tushunib olish uchun ko’pgina qimmatli materiallar beradi
C. usul xromosomalarni sanab hisoblashdan tashqari xromosomalardagi ancha nozik o’zgarishlarni ham o’rganishga imkon berdi
D. Odamdagi uchraydigan patologik o’zgarishlar, moddalar almashinuvining odatdagicha borishidagi o’zgarishlar qaysi usulda aniqlanadi
2.Odamdagi qobiliyat istedod irsiy omillarga bog’liq ekanligi qaysi usul bilan aniqlangan –
A.egizaklar
B.genealogik
C.sitogenetik
D.biokimyoviy
3. Odamdagi dominant belgilar – 1)jingalak soch(geterozigotada taram taram soch) 2)sochning erta to’kilishi 3)malla bo’lmagan soch 4)qo’y ko’z, 5)sepkillar, 6)pakanalik 7) polidaktiliya 8)to’g’ri soch 9)normal,malla soch 10)ko’k yoki kulrang ko’z 11)sepkil bo’lmasligi 12)normal bo’y 13)barmoqlar soni normal
A.1,2,3,11,12,13 B.1,2,3,4,5,6,7,8,11
C.1,2,3,4,5,6,7 D.8,9,10,11,12,13
4. Odamdagi resessiv belgilar? 1)jingalak soch(geterozigotada taram-taram soch) 2)sochning erta to’kilishi 3)malla bo’lmagan soch 4)qo’y ko’z, 5)sepkillar, 6)pakanalik 7) polidaktiliya 8)to’g’ri soch 9)normal,malla soch 10)ko’k yoki kulrang ko’z 11)sepkil bo’lmasligi 12)normal bo’y 13)barmoqlar soni normal.
A.1,2,3,11,12,13 B.1,2,3,4,5,6,7,8,11
C.1,2,3,4,5,6,7 D.8,9,10,11,12,13
5. Odamdagi resessiv belgilarni toping . 1.malla soch 2.sochning erta to`kilishi 3.to`g`ri soch 4.kulrang ko`z 5.polidaktiliya 6.sepkillilik 7.normal bo`y 8.sepkillarning bo`lmasligi 9.barmoqlar soning normal bo`lishi
A 1,4,6,7,9 B 1,3,4,7,8,9
C 2,5,6 D 2,4,5,6,9
6. Odamdagi resessiv bo`lmagan belgilarni toping
1.malla soch 2.sochning erta to`kilishi 3.to`g`ri soch 4.kulrang ko`z 5.polidaktiliya 6.sepkillilik 7.normal bo`y 8.sepkillarning bo`lmasligi 9.barmoqlar soning normal bo`lishi
A 1,4,6,7,9 B 1,3,4,7,8,9 C 2,5,6 D 2,4,5,6,9
7. Geneologik usul bilan qaysi resessiv genlarning nasldan naslga o’tishi aniqlangan?
1) ko’z shox pardasining ko’rlikka olib keladigan irsiy degeneratsiya 2) braxidaktiliya 3)gemofiliya, 4)shizofreniya (og’ir ruhiy kasallik) 5) tug’ma karlik 6)silga moyillik 7) qandli diabet 8) mikrosefaliya
A.3,4,5,7,8 B.3,4,5,7 C.1,2,6 D. 1,2,6,8
8. Geneologik usul bilan qaysi dominant belgilarning nasldan naslga o’tishi aniqlangan?1) ko’z shox pardasining ko’rlikka olib keladigan irsiy degeneratsiya 2) braxidaktiliya 3)gemofiliya, 4)shizofreniya (og’ir ruhiy kasallik) 5) tug’ma karlik 6)silga moyillik 7) qandli diabet 8) mikrosefaliya A.3,4,5,7,8 B.3,4,5,7 C.1,2,6 D. 1,2,6,8
9. Dominant holda irsiylanuvchi kasallik(lar)ni belgilang. 1)qandli diabet 2)polidaktiliya 3)tug’ma karlik 4)albinizm 5)sepkillarning bo’lishi
A 1,2,3,5 B 2,3 C 1,2,3 D 2
10. Ko`z shox pardasining ko`rlikka olib keluvchi irsiy degeneratsiyasi, sil kasalligiga moyillik qaysi usul yordamida aniqlanadi
A geneologik B egizaklar C biokimyoviy D sitogenetik
11.Odamda egizaklar necha xil
A.2 B.2-8 C.5 D.6
12. Qanday rivojlangan egizaklar bir jinsli va bir-briga hayron qolarli darajada oxshash bo’ladi
A. bir tuxumdan B.har xil tuxumdan C.somatik D.dominant
13…so’nggi yillarda katta ahamiyat kasb etdi.U odamda uchraydigan ko’pgina irsiy kasalliklarning sababini tushunib olish uchun qimmatli manba berdi? A.egizaklar
B. genealogic
C.sitogenetik
D.biokimyoviy
14.Qaysi usul odamda uchraydigan irsiy kasalliklarning sabablarini tushunib olish uchun ko’pgina qimmatli materiallar beradi?
A geneologik
B egizaklar
C biokimyoviy
D sitogenetik
15. Sitogenetik usulga xos bo`lgan xususiyatlarni aniqlang. 1. bir genotipli organizmlarda faqat tashqi muhit natijasida yuzaga keladigan o`zgarishlarni o`rganadi 2.irsiy kasalliklar sabablarini o`rganib olish uchun ko`pgina qimmatli ma’lumotlar beradi 3. qandli diabet kasalligi sabablarini o`rgangan 4.xromosomalarning nozik o`zgarishlarini ham o`rganishga imkon beradi 5.odamning nasl nasabini o`rganib chiqishga to`g`ri keladi
A 1,2,4 B 1,3,5 C 2,4 D 2,4,5
16. Sitogenetik usulga xos bo`lmagan xususiyatlarni aniqlang 1. bir genotipli organizmlarda faqat tashqi muhit natijasida yuzaga keladigan o`zgarishlarni o`rganadi 2.irsiy kasalliklar sabablarini o`rganib olish uchun ko`pgina qimmatli ma’lumotlar beradi 3. qandli diabet kasalligi sabablarini o`rgangan 4.xromosomalarning nozik o`zgarishlarini ham o`rganishga imkon beradi 5.odamning nasl nasabini o`rganib chiqqishga to`g`ri keladi
A 1,2,4 B 1,3,5 C 2,4 D 2,4,5
17. Odam genetikasini o`rganishning usullarini juftlab yozing
a) egizaklar b) sitogenetik c) geneologik
1)xromosomalarning nozik o`zgarishlarini ham o`rganishga imkon beradi 2) bir genotipli organizmlarda faqat tashqi muhit natijasida yuzaga keladigan o`zgarishlarni o`rganadi 3) ko`pgina ressessiv kasalliklar shu metod yordamida aniqlangan 4)irsiy kasalliklarni sabablarini tushunib olish uchun qimmatli ma’lumotlar berdi
A a-2,4; b-1; c-3 B a-2; b-1,4; c-3
C a-2; b-1; c-3,4 D b-1,2,4; c-3
18. Irsiy kasalliklarning ko’pchiligi…–
A.mutatsiyadan iborat va resessivdir
B. mutatsiyadan iborat va dominantdir
C.dominant va resessivdir
D.foydali, zararli, neytral
19. Qaysi usul yordamida odam xromosoma to’plamidagi ko’rinadigan darajadagi o’zgarishlarni o’rganish imkonini beradi ?
A.egizaklar
B.genealogic
C.sitogenetik
D.biokimyoviy
20. quyidagilardan qaysi biri sitogenetik usul yordamida aniqlanadi –
A. xromosoma tuzilishi va sonining ko’rinadigan darajada o’zgarishi
B. xromosomalarni sanab hisoblash
C. xromosomalardagi ancha nozik o’zgarishlarni ham o’rganish
D.hamma javoblar to’g’ri
21.Qon leykositlari alohida oziq muhitda necha darajada tushirib o’rganiladi –
A.37
B.55
C.36,6
D.41-43
22.Qaysi usul xromosomalarni sanab hisoblashdan tashqari xromosomalardagi ancha nozik o’zgarishlarni ham o’rganishga imkon berdi ? A.egizaklar
B.genealogic
C.sitogenetik
D.biokimyoviy
23.Odamdagi uchraydigan patologik o’zgarishlar,moddalar almashinuvining odatdagicha borishidagi o’zgarishlar qaysi usulda aniqlanadi ? A.egizaklar
B.genealogic
C.sitogenetik
D.biokimyoviy
24. Qaysi metod yordamida qandli diabet kasalligining sababi o’rganilgan?
A sitogenetik
B biokimyoviy
C sitokimyoviy
D geneologik
25.Moddalar almashinuvining buzilishi bilan ro`y beradigan o`zgarishlarni qaysi usul o`rganadi
A sitogenetik
B biokimyoviy
C sitokimyoviy
D geneologik
26.Odam populasiyasida qancha irsiy kasalliklarning nasldan naslga o’tishi aniqlangan ?
A.4000 B.2500 C.2000 D.4500
27.Tibbiyot genetikasi nimani o’rganadi –
1)odamdagi irsiy kasalliklarni 2)irsiy kasalliklar va ularning paydo bo’lish sabablari 3)davolash usullarini
A 1,2,3 B 1,2 C 1,3 D 2,3
28.Irsiy kasalliklar shartli ravishda nechaga bo’linadi
A.2ga xromosoma va gen
B. dominant va resessiv
C. foydali,zararli,neytral
D.B va C
29.Gen kasalliklari qanday holda yuzaga keladi ?
A.2ga xromosoma va gen
B.dominant va resessiv
C.foydali,zararli,neytral
D.B va C
30.Dominant gen kasalliklari ?
A.fenotipda aniq yuzaga keladi, davolash imkoni bo’ladi
B.davolash imkoni yo’q
C.fenotipda aniq yuzaga keladi, davolash imkonini yo’q
D. neytral holda uchraydi
B=22
1.Resessiv gen kasalliklari –
A. geterozigota holatda fenotipda namoyon bo’lmay yashirin holda faoliyatsiz bo’lib rivojlanmaydi.
B.keyingi avlodlarda gomozigota holda namoyon bo’lib gen kasalligining yuzaga kelishiga sabab bo’ladi
C. keyingi avlodlarda geterozigota holda namoyon bo’lib gen kasalligining yuzaga kelishiga sabab bo’ladi
D.A. B
2.Gen kasalliklari qaysilar –
A.fenilketonuriya, albinizm, gemofiliya,daltonizm
B. Klaynfelter,Shershevskiy-terner sindromi
C. Daun sindromi
D. gemofiliya,daltonizm, Daun sindromi
3 Qaysi retsessiv gen kasalligi dominant gen kasalligiga sabab
A albinizm B fenilketonuriya C qandli diabet D daltonizm
4. Fenilketonuriya nechta chaqaloqdan bittasida uchraydi -
A.10 000 B. 200 000 C. 500 D.20 000
5. Fenilketonuriyada o’z vaqtida tashxis qo’yib chaqaloq ovqatidan fenilalanin olib tashlanmasa qanday o’zgarish yuz beradi
A.miya shakli buzilib, mikrosefaliya rivojlanadi B.aqliy zaiflik belgilari paydo bo’ladi
C. terida pigment yo’q,sochi oq,ko’rish qobiliyatida kamchilik bor,.quyosh nuriga juda tasirchan
D.A va B
6. Qaysi kasallik resessiv genlarning gomozigota holatga o’tishi natijasida paydo bo’ladi –
A.albinism
B.Fenilketonuriya
C. Daun sindromi
D. A va B
7. Albinizm nechta bolaning bittasida uchraydi -
A.10 000 B.200 000 C. 500 D.A va B
8. Albinizm kasalligi belgilari ? A.miya shakli buzilib,mikrosefaliya rivojlanadi
B.aqliy zaiflik belgilari paydo bo’ladi
C.terida pigment yo’q,sochi oq,ko’rish qobiliyatida kamchilik bor,.quyosh nuriga juda tasirchan
D.A va B
9.Bu kasallik odamlar orasida 10 000dan bittasida yoki 200 000tadan bittasida uchrashi mumkin
A Albinizm
B fenilketonuriya
C mikrosefaliya
D Daun sindromi
10. Qaysi kasalliklar jinsiy X-xromosomaga birikkan holda nasldan naslga o’tadi?
A.fenilketonuriya, albinizm, gemofiliya, daltonizm
B. Klaynfelter, Shershevskiy-terner sindromi
C. Daun sindromi
D. gemofiliya, daltonizm
11. Xromosoma kasalliklari qaysilar –
A.daun sindromi, Klaynfelter, Shershevskiy-terner sindromi
B. gemofiliya, daltonizm, Daun sindromi
C. fenilketonuriya, albinizm, gemofiliya, daltonizm
D. albinism
12. Xromosoma kasalliklari nima bilan bog’liq?
A. xromosoma soni va tuzilishining o’zgarishi
B.xromosoma tarkibidagi gen o’zgarishi
C.xromosomaning
biror qismi uzilishi
D.xromosomalarning karra oshishi
13.Daun sindromi kimda uchraydi –
A.erkakda ham ayolda ham
B. faqat erkaklarda
C. faqat ayollarda
D.faqat chaqaloqda
14. Daun sindromi kelib chiqishining asosiy sababi –
A. 21-juft xromosomaning bittaga oshib ketishi natjasida diploid to’plam 47ta bo’ladi.
B. jinsiy xromosoma bittaga kamayib,XO bo’ladi.Natijada diploid to’plamda 45 ta xromosoma bo’ladi
C. jinsiy xromosoma bittaga kamayib,XO bo’ladi.Natijada diploid to’plamda 44 ta xromosoma bo’ladi.
D. 23-juft xromosomaning bittaga oshib ketishi natjasida diploid to’plam 47ta bo’ladi
15. bu kasalikka chalingan bemorning boshi nomutanosib kichik,yuzi keng, aqliy zaif, odatda bepusht bo’ladi va uzoq yashamaydi.
A mikrotsefaliya B Daun sindromi
C fenilketonuriya D Klaynfelter sindromi
16. Daun sindromining asosiy belgisi –
A. qo’l oyoqlari uzun,yelka chanoqqa nisbatan tor,skelet tuzilishi ayollarnikiga o’xshash
B.boshi nomutanosib kichik,yuzi keng,ko’zlari kichiik va yaqin joylashgan.Og’zi yarim ochiq aqli zaif,odatda bepusht,uzoq yashamaydi.
C. tuxumdon rivojlanmagan, ikkilamchi jinsiy belgilari juda sust namoyon bo’ladi.
D. .miya shakli buzilib,mikrosefaliya rivojlanadi
17.Daun kasalligida qanday poroglar ko’p uchraydi-
A.yurak yirik qon tomir porogi
B.yurak,meda ichak kasalliklari
C. yirik qon tomir porogi va limfa porogi
D.vena qon tomir porogi
18. Daun sindromi bilan tug’ilish sababi –
A.onaning yoshi 40dan oshgan bo’lsa bu kasallik bilan tug’ilish ehtimoli kata
B. onaning yoshi 30dan oshgan bo’lsa bu kasallik bilan tug’ilish ehtimoli katta
C. jinsiy xromosoma bittaga kamayib,XO bo’ladi.Natijada diploid to’plamda 44 ta xromosoma bo’ladi
D.tashqi muhit omillari.
19. Daun sindromi bilan kasallangan ayolning silliq muskul hujayralarida jinsiy xromosomalar nechta va qanday holatda bo’ladi?
A 1 ta XO;
B 3 ta XXX;
C silliq muskul hujayralarida jinsiy xromosoma mavjud emas
D 2 ta XX;
20. Daun sindromi bilan kasallangan erkakning silliq muskul hujayralarida jinsiy xromosomalar nechta va qanday holatda bo’ladi?
A 1 ta XO;
B 3 ta XXY;
C silliq muskul hujayralarida jinsiy xromosoma mavjud emas
D 2 ta XY;
21. Daun sindromi bilan kasallangan qiz bolaning trombotsitlarida autosoma, jinsiy xromosomalar soni
A 45;2 B 44;3 C 23,1 D 0
22. Daun sindromi bilan kasallangan o’g’il bolaning eritrositlarida autosoma va jinsiy xromosomalar soni
A 45;2 B 44;3 C 23,1 D 0
23.Klaynfelterda jinsiy xromosoma qanday holda bo’ladi –
A.XO B.XYY,XXY C.XXXY D.B va C
24. Klaynfelter belgilari ?
A. qo’l oyoqlari uzun,yelka chanoqqa nisbatan tor,skelet tuzilishi ayollarnikiga o’xshash
B.boshi nomutanosib kichik,yuzi keng,ko’zlari kichiik va yaqin joylashgan.Og’zi yarim ochiq aqli zaif,odatda bepusht,uzoq yashamaydi.
C. tuxumdon rivojlanmagan, ikkilamchi jinsiy belgilari juda sust namoyon bo’ladi
D. .miya shakli buzilib,mikrosefaliya rivojlanadi
25. Klaynfelter kimlarda uchraydi –
A.erkakda ham ayolda ham
B. faqat erkaklarda
C. faqat ayollarda
D.faqat chaqaloqda
26.Klaynfelterda XXY , XXXY holat nechta boladan bittasida uchraydi –
A..1000 B.500 C.10000 D.200
27. Klaynfelter sindromi bilan kasallangan erkakning silliq muskul hujayralarida autosomalar nechta va qanday holatda bo’ladi?
A 47 ta;normal holatda B45 ta;reduksiyaga uchragan
C 44 ta;normal holatda D 44 ta;reduksiyaga uchragan
28. Klaynfelter sindromli o’g’il bolada(I), Daun sindromli o’g’il bolada(II), Shereshevskiy-terner sindromli ayollarda(III), 18.Fenilketonuriya bilan kasallangan o’g’il bolalarda(IV) kariotipi tarkibida nechta autosoma bo’ladi?
A I-45; II-44;III-45;IV-44;
B I-44;II-44;III-45; IV-44;
C I-44; II-45; III-45; IV-44;
D I-44,II-45,III-44,IV-44
29. Klayfelter sindromi bilan kasallangan o`g`il bolaning trombotsitlarida autosoma, jinsiy xromosomalar soni-
A 45;2 B44 ta;1 ta C 44 ta;3 ta D 0ta
30.Shershevskiy-Terner kimlarda uchraydi ?
A.erkakda ham ayolda ham
B. faqat erkaklarda
C. faqat ayollarda
D.faqat chaqaloqda
B=23
1. Shershevskiy ternerda jinsiy xromosoma qanday holda bo’ladi –
A. bittaga kamayadi
B.XO bo’ladi.
C.diploid to’plamda 45 ta xromosoma bo’ladi D.A,B,C
2. Shershevskiy-Terner belgilari ?
A. qo’l oyoqlari uzun,yelka chanoqqa nisbatan tor,skelet tuzilishi ayollarnikiga o’xshash
B.boshi nomutanosib kichik,yuzi keng,ko’zlari kichiik va yaqin joylashgan.Og’zi yarim ochiq aqli zaif,odatda bepusht,uzoq yashamaydi.
C. tuxumdon rivojlanmagan, ikkilamchi jinsiy belgilari juda sust namoyon bo’ladi
D. .miya shakli buzilib,mikrosefaliya rivojlanadi
3. Shershevskiy terner nechta qizdan bittasida uchraydi –
A.1000 B.5000 C.500 D.100 000
4. Shershevskiy-Terner sindromi bilan kasallangan ayolning silliq muskul hujayralarida autosomalar nechta va qanday holatda bo’ladi?
A 23 ta; normal holatda
B 45 ta; reduksiyaga uchragan
C 44 ta; normal holatda
D 44 ta; reduksiyaga uchragan
5. Shershevskiy-terner sindromi bilan kasallanganqiz bolaning eritrositlarida autosoma va jinsiy xromosomalar soni
A 45;2 B44 ta;1 ta C 44 ta;3 ta D 0ta
6. Quyidagi kasalliklarning qaysi biri jinsiy sistemaning rivojlanishiga salbiy ta’sir ko’rsatadi?
1) Daun sindromi 2) Klaynfelter 3) Shershevskiy –Terner
A 2,3 B 1,2 C 1,2,3 D1,3
7. Ma’lum bir organizmda xromosomadan ajralgan qism gomologik bo’lmagan xromosoma bilan birikib mutatsiyaga olib keldi. Shu organizm gametasi va boshqa organizmdan olingan normal gaploid holatdagi gameta qo’shilishidan hosil bo’lgan zigotada xromosomalar to’plami qanday bo’ladi?
A 2n B 2n-1 C 2n+1 D 2n-1 yoki 2n+1
8. Qaysi kasallik bilan kasallanganda X xromosoma ortadi?
A Gipertrixoz B Klaynfeltr C Shershevskiy-terner D daltonizm
9.Tibbiyot genetikasi uchun qanday organizmlarni aniqlash katta ahamiyatga ega ?
A. geterozigota tashuvchilarni
B.gomozigota resessivlarni
C.gomozigota dominantlarni
D.geterozigota resessivlarni
10. Tibbiyot genetikasini dolzarb vazifasini aniqlang
1)irsiy kasalliklarni davolashning yangi usullarini ishlab chiqish 2) sog`lom avlod uchun kurash 3) irsiy kasalliklarning oldini olish
A1,2 B1,2,3 C 2,3 D 1,3
11. Madaniy o’simliklarning xilma xilligi va geografik tarqalishini o’rganish maqsadida Vavilov qachon Rossiya va chet ellarga ekspeditsiyalarni uyushtirgan?
A.1920-1940 B.1925-1935C.1965-1966 D.1972-1975
12. Vavilovning ekspedisiyalari davomida qanday kolleksiyalar to’plangan?
A.dunyo o’simlik resurslari o’rganilgan va urug’chilik uchun g’oyat muhim kolleksiyalar to’plangan.
B. dunyo o’simlik resurslari o’rganilgan va urug’chilik genofondi tuzilgan,hayvon seleksiyasi uchun g’oyat muhim kolleksiyalar to’plangan
C.madaniy o’simliklarning kelib chiqish markazlari o’rganilgan
D.t.j.y
13. Vavilov madaniy o'simliklarning kelib chiqish markazlarini nechiga bo'lgan-
A.7 B.12 C.10 D.11
14.1) janubiy-garbiy osiyo 2)sharqiy osiyo 3) Janubiy osiyo 4)O'rta yer dengizi markazlaridan necha foiz o'simliklar kelib chiqqan a)11b)14c)20d)50.
A.1-a2-c3-d 4-b B. 1-d2-c 3-b4-a
C. 1-b 2-c 3-d 4-a D. 1-d 2-c 3-a 4-a
15. Janubiy osiyo tropik markazidan qaysi madaniy o'simliklar tarqalgan? 1)sholi 2)beda 3)sabzi 4)kofe 5)shakarqamish 6)arpa 7)ananas 8)soya 9)bug`doy 10)qand lavlagi 11)tariq 12)tamaki 13)karam 14)loviya 15)kakao 16)kartoshka
A 1,2,5 B.2,10,13 C.1,5 D 8,11
16. Sharqiy osiyo tropik markazidan qaysi madaniy o'simliklar tarqalgan? 1)sholi 2)beda 3)sabzi 4)kofe 5)shakarqamish 6)arpa 7)ananas 8)soya 9)bug`doy 10)qand lavlagi 11)tariq 12)tamaki 13)karam 14)loviya 15)kakao 16)kartoshka 17)suli 18) dukkaklilar
A 2,8,11 B 2,10,13 C 1,5 D 8,11
17. Janubiy - G'arbiy osiyo markazidan qaysi madaniy o'simliklar kelib chiqqan? 1)sholi 2)beda 3)sabzi 4)kofe 5)shakarqamish 6)arpa 7)ananas 8)soya 9)bug`doy 10)qand lavlagi 11)tariq 12)tamaki 13)karam 14)loviya 15)kakao 16)kartoshka 17)suli 18) dukkaklilar
A 2,8,11 B 2,10,13 C 3,9,17,18 D 3,17,18
18. O'rta-Yer dengizidan qaysi madaniy o'simliklar kelib chiqqan? 1)sholi 2)beda 3)sabzi 4)kofe 5)shakarqamish 6)arpa 7)ananas 8)soya 9)bug`doy 10)qand lavlagi 11)tariq 12)tamaki 13)karam 14)loviya 15)kakao 16)kartoshka 17)suli 18) dukkaklilar
A 2,8,11 B 2,10,12,13 C 3,9,17,18 D 2,10,13
19. Abissiya(Efiopiya)markazidan qaysi madaniy o'simliklar kelib chiqqan- 1)sholi 2)beda 3)sabzi 4)kofe 5)shakarqamish 6)arpa 7)ananas 8)soya 9)bug`doy 10)qand lavlagi 11)tariq 12)tamaki 13)karam 14)loviya 15)kakao 16)kartoshka 17)suli 18) dukkaklilar 19)banan
A.6,15,19 B 4,6,19 C 3,9,17,18 D 2,10,13
20. Markaziy Amerika qaysi o’simliklarning vatani ?
1)qalampir 2)beda 3)sabzi 4)kofe 5)shakarqamish 6)arpa 7)ananas 8)oshqovoq 9)bug`doy 10)qand lavlagi 11)tariq 12)tamaki 13)karam 14)loviya 15)kakao 16)kartoshka 17)suli 18) dukkaklilar 19) banan
A 1,8,14,15 B 7,12,16 C 3,9,17,18 D 2,10,13
21. Janubiy Amerika qaysi o’simliklarning markazi –
1)qalampir 2)beda 3)sabzi 4)kofe 5)shakarqamish 6)arpa 7)ananas 8)oshqovoq 9)bug`doy 10)qand lavlagi 11)tariq 12)tamaki 13)karam 14)loviya 15)kakao 16)kartoshka 17)suli 18) dukkaklilar 19) banan
A 1,8,14,15 B 7,12,16 C 3,9,17,18 D 2,10,13
22. Soya va tariq o’simliklari vatanini aniqlang.
A Janubiy Osiyo B Sharqiy Osiyo C Markaziy Amerika D Janubi- G’arbiy Osiyo
23. Kofe daraxti vatanini ko’rsating.
A Janubiy Osiyo tropik markazi
B sharqiy Osiyo markazi
C Abissiya markazi
D Janubi-g’arbiy Osiyo markazi
24. Ananas vatanini ko’rsating.
A Abissiya
B Janubiy-G’arbiy Osiyo markazi
C Janubiy Amerika
D Markaziy Amerika markazi
25. Zig’ir va dukkaklilar vatanini ko’rsating.
A Janubiy Osiyo tropik markazi
B Sharqiy Osiyo markazi
C Abissiya markazi
D Janubi-G’arbiy Osiyo markazi
26.Kelib chiqish markazlari va o’simliklarni juftlab yozing. 1) Janubiy Osiyo 2)Janubiy Amerika 3)Abissiya 4)Sharqiy Osiyo 5)Janubiy-G’arbiy Osiyo 6)Markaziy Amerika a)bug’doy b)sholi c)tariq d) kofe daraxti e)kakao daraxti f)suli g)qalampir j)ananas i)banan h)arpa
A1-b;2-i;3-d;j;h; 4-c; 5-a;f; 6-g;e;
B1-b;2-j;3-d;i;h; 4-c; 5-a;f; 6-e;g
C1-b;2-i;3-d;j;c; 4-h; 5-a;f; 6-e;g
D1-b;2-j;3-e;i;h; 4-c; 5-a;f; 6-d;g
27.Kelib chiqish markazlari va o’simliklarni juftlab yozing. 1) Janubiy Osiyo 2)Janubiy Amerika 3)Abissiya 4)Sharqiy Osiyo 5)Janubiy-G’arbiy Osiyo 6)Markaziy Amerika a) suli b) ananas c)tariq d)arpa e)kakao daraxti f)bug’doy g)qalampir j) sholi i)banan h) kofe daraxti
A1-j;2-b;3-d;i;h; 4-c; 5-a;j; 6-g;e;
B1-j;2-b;3-d;i;h; 4-c; 5-a;f; 6-e;g
C1-a;2-b;3-d;i;e; 4-h; 5-a;f; 6-e;g
D1-j;2-b;3-d;i;e; 4-c; 5-a;f; 6-d;g
28. Kelib chiqish markazlari va o’simliklarni juftlab yozing. a) Sharqiy Osiyo b) Janubiy-G’arbiy Osiyo c)Janubiy Amerika d) Janubiy Osiyo e)Abissiya f)Markaziy Amerika g) O`rta yer dengizi 1)qalampir 2)beda 3)sabzi 4)kofe 5)shakarqamish 6)arpa 7)ananas 8)oshqovoq 9)bug`doy 10)qand lavlagi 11)tariq 12)tamaki 13)karam 14)loviya 15)kakao 16)kartoshka 17)suli 18) dukkaklilar 19) banan
A a-11; b-3,9,17,18; c-2,7,12,16; d-5; e-4,6,19; f-1,8,14,15; g-10,13
B a-11; b-3,9,17,18; c-7,12,16; d-5; e-6,15,19; f-1,4,8,14; g-2,10,13
C a-11; b-3,9,17,18; c-7,12,16; d-5; e-2,10,13; f-1,8,14,15; g-4,6,19
D a-11; b-3,9,17,18; c-7,12,16; d-5; e-4,6,19; f-1,8,14,15; g-2,10,13
29.Hozirgi vaqtda markazlar soni qanchaga ko'paytirilgan?
A.7 B.12 C.10 D.11
30.Vavilov qachon qamoqqa olindi, qachon Saratov qamoqxonasida holsizlikdan hayotdan ko'z yumdi. A.1920-1940
B.1925-1935
C.1965-1966
D.1940-1943
B=24
1. Vavilov kolleksiyasi qayerda saqlanadi.
A.Sankt-Peterburg “O’simlikshunoslik” institute B.Moskva“O’simlikshunoslik”instituti C.Toshkent“O’simlikshunoslik”instituti
D.Navoiy“O’simlikshunoslik”instituti
2. Vavilov kolleksiyasining qaysi mintaqaga mansub o'simliklari O'zbekiston o'simlikshunoslik institutida saqlanadi-.
A.subtropik
B.tropik
C.hindomalay
D.Habashiston
3. Rossiyada saqlanadigan kolleksiya qancha namunani va qancha turni (ming) o'z ichiga oladi-
A.125;1890B.320;1041 C.300;100 D.300;3400
4. Qaysi g'o'za navi o'z vaqtida viltga chidamli eng yaxshi nav hisoblangan-
A.Ulug’bek B.Toshkent C.Buxoro-9 D.Gultish
5."Toshkent" navi qaysi genlar asosida yaratilgan-
A.genetik uzoq formalardagi genlar
B.yovvoyi g'o'za
qimmatli genlari asosida
C.madaniy g’o’za qimmatli navlari asosida
D.bir turga mansub ota-onalarni chatishtirish
6.Seleksiyaning asosiy vazifasi nimada?
A.hayot mohiati, tuzulish arajalari,shakllari,rivojlanish qonuniyatlarini o’rganish
B.tirik sistemadagi fizik qonuniyatlar va ko’rsatgichlarni o’rganish
C. organizm hayot faoliyatini tashkil etuvchi kimyoviy moddalar kimyoviy moddalar va jarayonlar haqida
D. odamning oziq ovqat estetik texnik talablarini qondiruvchi yuqori mahsuldor hayvon zotlari,o’simlik navlari mikroorganizm shtammlarini yaratish
7.... Odam tomonidan sun'iy ravishda yaratilgan organizm populyasiyalariga aytiladi- .
A.zot B.nav C.toza liniya D.A,B va C
8.Har bir ….o’ziga xos xususiyatga yani reaksiya normasiga ega?
A.tur populyasiya B.biofeosenoz
C.zot,nav D.shtamm,hujayra,biosfera
9.Tovuqlarning qaysi zoti ko'p tuxum beradi-
A.broyler B.lekgorn C.zagorsk D.qora ola
10.Tovuqlarning oq lekgorn zotiga yashash sharoiti va oziqa berish yaxshilansa qanday o'zgarishlar yuz beradi-
A. tuxum berish va massa ortadi,
B. tuxum berish ortadi,massasi oshmaydi
C.massa oshadi, tuxum berishi oshmaydi
D. nasli yaxshilanadi.
11.Seleksiyaning asosiy usullari qaysilar?
A.tanlash va duragaylash B.yakka tanlash
C.duragay kuchi D.sitogenetik,biokimyoviy
12.O'simlikshunoslikda chetdan changlanuvchi o'simliklarga nisbatan qaysi tanlash usuli qo'llaniladi
A.yakka B.yalpi C.dominant D.somatik
13.Yalpi tanlash usulining mohiyati nimada
1)ekinzorlardan faqat kerakli sifatga ega bo'lgan o'simliklar ajratib olinadi2)kelgusi yili urug'lari ekilib,o'simlik orasidan ham ma'lum belgiga ega bo'lganlari tanlab olish takrorlanadi 3)bu usulda olingan nav genetik jihatdan bir xil bo'lmaydi 4)tanlash vaqti-vaqti bilan takrorlanadi 5)ekinzorlarda qimmatli belgiga ega bo'lgan o'simliklar tanlanadi,ulardan yangi avlod olinadi 6)tanlash orqali toza liniyalarning genetik jihatdan bir xil bo'lgan organizmlar guruhi olinadi?
A.1,2,3,4 B.5,6 C.3,4,5 D.1,2,5
14.Yakka yani individual tanlash usulini tushuntiring
1)ekinzorlardan faqat kerakli sifatga ega bo'lgan o'simliklar ajratib olinadi2)kelgusi yili urug'lari ekilib,o'simlik orasidan ham ma'lum belgiga ega bo'lganlari tanlab olish takrorlanadi 3)bu usulda olingan nav genetik jihatdan bir xil bo'lmaydi 4)tanlash vaqti-vaqti bilan takrorlanadi 5)ekinzorlarda qimmatli belgiga ega bo'lgan o'simliklar tanlanadi,ulardan yangi avlod olinadi 6)tanlash orqali toza liniyalarning genetik jihatdan bir xil bo'lgan organizmlar guruhi olinadi?
A.1,2,3,4 B.5,6 C.3,4,5 D.1,2,5
15. yalpi tanlash(1) yakka tanlash(2) xususiyatlari to’g’ri keltirilgan qatorni belgilang a) toza liniyali genetic jihatdan bir xil o’simliklar guruhi olinadi b)ko’pincha chetdan changlanuvchi o’simliklarga nisbatan qo’llaniladi c)olingan nav genetic nuqtai nazardan bir xil bo’lmaydi d)ekinzordan qimmatli belgiga ega ayrim o’simliklar tanlanadi va yangi avlod olinadi
A 1-a;d; 2-b;c; B1-b;c;’
-a';d; 2-b;c; B1-b' avlod olinadi
2-a;d; C 1-b;c;d 2-a; D 1-a; 2-b;c;d
16. Qaysi tanlash orqali toza liniyalarni genetik jihatdan bir xil organizmlar guruhi olinadi ?
A.yakka B.yalpi C.dominant D.somatik
17.Qaysi yo'l bilan madaniy o'simliklarning juda qimmatli navlarini yaratishga muvaffaq bo'lindi-
A.suniy B.tanlash C.rentgen nur tasirida D.tabiiy yo’l
18. … orqali toza liniyali genetik jihatdan bir xil organizmlar guruhi olinadi.
A seleksiya B duragaylash C yakka tanlash D yalpi tanlash
19.Chorvachilikda avlodlar soni kamligi uchun qaysi tanlash keng qo’llaniladi?
A.yakka tanlash va genetik uzoq formalarni duragaylash
B.duragaylash
C.yalpi tanlash va genetik uzoq formalarni duragaylash
D. yakka tanlash va duragaylash
20. Begona zotlarni chatishtirishdan qanday maqsad ko’zlanadi?
A bir necha foydali belgilar kombinatsiyasini hosil qilish.
B organizm hayotchanligini oshirish
C organizm hayotchanligini va mahsuldorligini oshirish
D hayotiy xususiyatlari birmuncha yuqori va kuchli avlod olish
21.Bug’doyning past bo’yli serhosil navi tarkibida qanday modda mavjud?
A.interferon B.fitoaleksin C.kleykobina D.tritikale
22.Qanday chatishtirish bir necha foydali belgilar kombinatsiyasini hosil qilish maqsadida amalga oshiriladi?
A tur ichida chatishtirish B turkumlararo chatishtirish
C zot ichida chatishtirish D. begona zotlarni chatishtirish.
23. Qanday duragaylash qatiy tanlash bilan qo’shib olib borilsa zotning xususiyatlarini yaxshilashga imkon yaratadi?
A tur ichida chatishtirish B turkumlararo chatishtirish C zot ichida chatishtirish D. begona zotlarni chatishtirish
24…… chatishtirishda 1-avlod duragayi hayotiy xususiyati birmuncha yuqori bo’lishi va kuchli rivojlanishi bilan farq qiladi.
A.har xil zatlarni chatishtirish,turlararo chatishtirish
B. yalpi tanlash va genetik uzoq formalarni duragaylash
C.genetik uzoq formalarni duragaylash
D. duragaylash
25.Duragay kuchi—
A har xil zot va navlarni chatishtirganda 1-avlodda hayotiy xususiyatlarning yuqori bo`lishi
B.geterozis
C.eksperimental allopoliploidiya
D.A,B
26. geterozis jarayonida ko’pchilik genlar qanday holatda bo’ladi ?
A.resesiv B.dominant C.geterozigota D.yashirin
27.Qachon dominant genlarning qulay o’zaro tasiri vujudga keladi?
A.bekross holatda B.geterozis holatda
C.epistatik tasir natijasida D.gipostayik tasir natijasi
28.Duragaylarning turlararo bepushtiligi bartaraf qilish usulini kim birinchi qo’llagan?
A.Vavilov
B.Mendel
C.Karpyechenko
D.Mavloniy
29.Karpyechenko qaysi o’simliklarni chatishtirgan-A.bug’doy;bug’doyiq B.karam;turp
C. bug’doy;javdar D.karam;lavlagi
30. Karpyechenko yaratgan o’simlik mevasi necha qismdan iborat
A.1 B.2 C.3 D.16-20
B=25
1.Karpyechenko yaratgan nav qaysi o`simlikka o`xshardi
A karam B turp C lavlagiga D yarmi karam, yarmi turpga
2.Bug’doy va bug’doyiq duragayidan bir mavsumda necha marta hosil o’rib olinadi va u qancha yashil massa beradi-
A.3-4; 350-400 B.3-4; 300-450 C.4-5; 230-250 D.5-6; 350-400
3. Tritikale duragayi qaysi o’simliklarni chatishtirib olingan?
A.bug’doy;bug’doyiq B.karam;turp
C. bug’doy;javdar D.karam;lavlagi
4.Tritikale qanday xususiyatlarga ega
1)yuqori hosildor 2)ko’p miqdorda yashil massa beradi 3)yuksak darajada oziq sifatiga ega 4)viltga chidamli?
A.1,2,4 B.1,2,3 C.1,2,3,4 D.1,2
5. Yuqori hosildor, ko`p miqdorda yashil massa to`playdigan va yuksak darajadagi oziqlik sifatiga ega o`simlik qaysi o`simliklarni duragaylash natijasida olingan?
A) bug`doy va javdar
B) bug`doy va bug`doyiq
C) bug`doyiq va javdar
D) bug`doy, bug`doyiq va javdar
6. Qaysi o’simliklar duragayi yuqori hosildor, yuqori darajadagi sifatiga ega?
A bug’doy+arpa B javdar + bug’doyiq C javdar+arpa D bug’doy+javdar
7.Tritikale xususiyatlari to’g’ri keltirilgan javobni belgilang 1) bug’doy va piyozli arpa duragayi 2)bug’doy va qilqon arpa duragayi 3)yuqori hosildor 4)bir mavsumda 3-4marta o’rib olinadi 5)ko’p miqdorda yashil massa to’playdi 6)300-450s/ga yashil massa beradi 7)yuksak darajada oziqlik sifatiga ega 8)mevasi don meva 9) yem-xashakbop o’simliklar
A1,2,3,4,5,6,7,8,9
B1,3,5,7,9
C 2,3,5,7,8,9
D1,3,5,7,8,9
8.Qaysi o’simliklarning poliploid navlari keng tarqalgan-
A.beda,qand lavlagi B.javdar,grechixa
C.moyli o’simliklar D.hamma javoblar to’g’ri
9.Bug’doyning diploid va tetraploid navlari qanday xromosoma naboriga ega?
A.4n=42;6n=67
B.2n=14;4n=28
C.2n=36;4n=48
D.3n=21;6n=42
10. Bug’doyning tetraploid navlari qanday gameta hosil qiladi?
A 12+XX; 12+XY; B 24+XX; 24+XY
C 12+X; 12+Y; D 12+XX; 12+YY;
11.Sun`iy mutagenez usuli deb –
A)kuchli ta`sir etuvchi omillar ta`sirida o`simliklarda mutatsiyalar olishga aytiladi
B) kuchli ta`sir etuvchi omillar ta`sirida o`simliklarda rekombinativ o`zgaruvchanliklar olishga aytiladi
C) kuchsiz ta`sir etuvchi omillar ta`sirida o`simliklarda mutatsiyalar olishga aytiladi
D) kuchli ta`sir etuvchi omillar ta`sirida sodda hayvonlarda mutatsiyalar olishga aytiladi
12. Sun`iy mutagenez usul bilan o`lingan navlarni ko`rsating. 1.AN-402, 2.Samarqand, 3.Samarqand-3, 4.Yulduz, 5.Farhod, 6.Nimrang, 7.Gultish
A)1,2,3,4 B)1,3,4 C)5,6,7 D)2,4,6
13. Nabijon Nazirov va Oston Jalilovlar qanday usulni qo`llab g`o`zaning yangi navlarini kashf etishgan?
A)duragaylash B)individual tanlash C)geografik jihatdan uzoq turlarni chatishtirib D)sun`iy mutagenez
14. Hayvonlar tashqi shakllarini butun yig`indisi, tanasining tuzilishi, tana qismlarining o`zaro nisbati ... deb ataladi.
A)geterozis B)eksterer C)bester D)B,C
15. Quyidagi qaysi usul o`simliklarda chetdan changlanadigan o`simliklarni tabiiy changlantirish orqali seleksiya uchun ahamiyatga ega genlar mustahkamlanadi. So`ngra olingan duragaylar chetdan changlantiriladi?
A)geterozis B)eksterer C)bester D)A,B
16. Xo`jalik uchun muhim bo`lgan ko`pgina belgilar, masalan, qoramolning serpushtliligining rivojlanishi muayyan ... belgilarini yaxshi rivojlanganligiga bog`iq.
A)tana tuzilishi, qon aylanishi, nafas olish sistemasi B)tana tuzilishi, qon aylanishi, nerv sistemasi
C)nerv sistemasi, qon aylanishi, endokirin sistemasi D)jinsiy sistemasi, tana tuzilishi, nafas olishi
17. Qanday chatishtirish yoki duragaylash yo`li bilan askaniya rambulesi olingan?
A)zotlararo
B)uy hayvonlarini uzoq formalarini duragaylash C)turlararo
D)jug`rofiy jihatdan o`zaro yaqin turlarni
18 Qanday chatishtirish yoki duragaylash yo`li bilan hisor va qo`rko`l qo`ylari olingan?
A)zotlararo
B)uy hayvonlarini uzoq formalarini duragaylash C)turlararo
D)jug`rofiy jihatdan o`zaro yaqin turlarni
19. Qanday chatishtirish yoki duragaylash yo`li bilan kostroma qoramoli olingan?
A)zotlararo
B)uy hayvonlarini uzoq formalarini duragaylash C)turlararo
D)jug`rofiy jihatdan o`zaro yaqin turlarni
20. Qanday chatishtirish yoki duragaylash yo`li bilan ko`p ipak beradigan ipak qurti olingan?
A)zotlararo
B)uy hayvonlarini uzoq formalarini duragaylash C)turlararo
D)partenogenez
21. Qanday chatishtirish yoki duragaylash yo`li bilan axaltaka oti olingan?
A)zotlararo
B)uy hayvonlarini uzoq formalarini duragaylash C)turlararo
D)jug`rofiy jihatdan o`zaro yaqin turlarni
22. Qanday chatishtirish yoki duragaylash yo`li bilan tovuqlarning broyler va sertuxum zotlari olingan? A)zotlararo
B)uy hayvonlarini uzoq formalarini
duragaylash
C)turlararo
D)jug`rofiy jihatdan o`zaro yaqin turlarni
23. Qanday chatishtirish yoki duragaylash yo`li bilan arxaromerinos qo`y zoti olingan?
A)zotlararo
B)uy hayvonlarini uzoq formalarini duragaylash C)turlararo
D)jug`rofiy jihatdan o`zaro yaqin turlarni
24. Qanday chatishtirish yoki duragaylash yo`li bilan mayin jun beradigan merinos qo`y zoti va yovvoyi qo`y arxar chatishtirilgan?
A)zotlararo
B)uy hayvonlarini uzoq formalarini duragaylash C)turlararo
D)jug`rofiy jihatdan o`zaro yaqin turlarni
25. Qanday chatishtirish yoki duragaylash yo`li bilan baland tog`li hududlarda yashaydigan uy hayvoni qo`tos bilan qoramol chatishtirilib duragay oligan? A)zotlararo
B)uy hayvonlarini uzoq formalarini duragaylash C)turlararo
D)jug`rofiy jihatdan o`zaro yaqin turlarni
26.Qaysi organizmlarning fermentativ faoliyatidan foydalanadi
A.o’simlik, zamburug’
B.mikroorganizm, zamburug’, bakteriyalar C.bakteriya, ko’k yashil suvo’tlari
D.achitqi zamburug’i, biofiltr hayvonlar.
27. Qanday shtammlar antibiotic, ferment vitamin preparatlari va ozuqabop oqsillarni ishlab chiqishda katta ahamiyat kasb etadi?
A.yuksak o’simlik
B.mikroorganizm
C.poliploid nav
D.geterozis
28. Sanoat mikrobiologiyasida mikroorganizmlardan nima maqsadda foydalanilmoqda 1) antibiotiklar olishda 2) fermentlar olishda 3)vitaminlar olishda 4)oziqabop oqsillar olishda
A 1,2,3 B 1,2,4 C 1,2 D 1,2,3,4
29.Mikroorganizmlardan qaysi vitaminlar olinadi?
A.B
2,B
12 B.B
6,B
12 C.C ,N D.A,C,B
1
30.Qanday muhitda o’stirilgan achitqi zamburug’laridan ozuqabop oqsillar olinadi? A.kislorodsiz muhitda
B. yog’och qipiqlari va geparinda
C. yog’och qipiqlari, parafinda
D.spirtda va osh tuzining kuchsiz eritmasida
B=26
1.zamburug’lar tarkiibida necha foiz oqsil to’planadi?
A.60 B.30 C.44 D.55
2.Oqsilga boy qaysi preparatni chorvachilikda qo’llash natijasida yiliga qo’shimcha ravishda 1 million tonnagacha go’sht yetishtirish mumkin? A.glisin
B.lizin
C.achitqi zamburug’dan olingan ozuqabop oqsillar
D.mog’or zamburug’dan olingan ozuqabop oqsillar
3.yordamida zaruriy aminokislotalarni ishlab chiqish ham muhim ahamiyatga ega?
A.zamburug’ B.virus
C.mikroorganizm D.o’simliklar
4.Hayvonlar ozuqasiga mikrobiologik yo’l bilan qaysi moddadan bir tonna qo’shilsa o’nlab hayvon ozuqasini tejab qolish mumkin?
A.glisin
B.lizin
C.arginin
D.fenilalanin
5.Biotexnologiya nima?
A.bakteriya hujayrasiga ma’lum genlarni va odam genini kiritish
B.inson uchun zarur mahsulotlarni tirik hujayralardan olish
C.inson uchun zarur mahsulotlarni tirik hujayralar yordamida olish
D.B va C
6.Gen muhandisligi nima?
A.bakteriya hujayrasiga ma’lum genlarni va odam genini kiritish
B.inson uchun zarur mahsulotlarni tirik hujayralardan olish
C.inson uchun zarur mahsulotlarni tirik hujayralar yordamida olish
D.B va C
7.Gen muhandisiligi usuli bilan qanday mahsulotlar olinmoqda 1)virus ko’payishini to’xtatuvchi interferon oqsili.2)qonda glyukozani nazorat qiluvchi insulin oqsili 3)zamburug’ o’sishini toxtatuvchi fitoaleksin moddasi 4)bug’doy doni tarkibidagi kleykovina moddasi
A.1,2,3,4 B.1,2 C.3,4 D.2,3,4
8..Interferon oqsili qanday vazifani bajaradi?
A.virus ko’payishi to’xtatadi
B.zamburug’ o’sishini toxtatuvchi
C.qonda glyukozani nazorat qiluvchi
D.zamburug’ o’sishiga
sharoit yaratadi
9.Mikrobiologiya faning rivojlnishiga hissa qo’shgan o’zbek olimlari qaysilar?
A.Muzaffarov, Mavloniy. Asqarova,Xolmurodov
B. Musayev C. Mahmud Mirzayev D. Abdukarimov
10.Muzaffarov va uning shogirdlari tomonidan qanday ishlar amalga oshirildi-
A..xlorella suvo’tidan chorva mollari mahsuldorligi oshirish.suvo’tlardan ifloslangan suv havzalarini tozalashda foydalanish
B.achitqi zamburug’larini o’rganib,ularni novvoychilik, chorvachilik va boshqa sohalar uchun foydalanish texnologiyasini yaratgan
C. G’o’za kolleksiyasini yaratgan.
D. meva va rezavor mevalarning bir qancha navi yaratilgan
11. Olim A. Xolmurodov biologiya fani qaysi tarmog’ining rivojlanishiga hissa qo’shgan?
A biotexnologiya B mikrobiologiya C genetika D seleksiya
12.Kim bir qator achitqi zamburug’larini o’rganib,ularni novvoychilik,chorvachilik va boshqa sohalar uchun foydalanish texnologiyasini yaratgan
A.Muzaffarov, Mavloniy. Asqarova,Xolmurodov
B. Mavloniy C. Mahmud Mirzayev D. Abdukarimov
13.G’alla ekinlarining zararkunandalarga chidamli kam suv talab qiladigan navlarini ko’rsating?
A. Gultish,Sohibi B.”Ulug’bek-600”,”Sanzor”
C. Sohibi,Hiloliy D. Nimrang
14.G’o’za kolleksiyasini yaratishda qaysi olimning xizmatlari katta?
A.Muzaffarov, Mavloniy. Asqarova, Xolmurodov
B. Musayev C. Mahmud Mirzayev D. Abdukarimov
15. G’alla(1) va go’za(2) navlarini belgilang.
a) ,,Sanzor” b),,Yulduz” c),,Ulug’bek-600”
d) ,,Samarqand” e),,Toshkent” f),,Samarqand-3”
g) Qozi dastor
A 1-e;g; 2-a;b;c;d;f; B 1-a;c; 2-b;e;f
C2-a;c; 1-b;e;f D 1-a;c; 2-b;d;e;f
16. Sodiq Mirahmedov tomonidan viltga chidamli qanday g’o’za navlari yaratilgan? 1) Toshkent-1 2)AN-402 3)Omad 4) Buxoro-102 5)Namangan-34 6) Yulduz 7)Toshkent-2 8)Buxoro-9 9) Samarqand3 A 1,7 B 2,6,9 C 2,3,6 D 3,4,5,8
17.Nabijon Nazirov va Oston Jalilov tomonidan g’o’zaning qanday serhosil navlari yaratilgan?
1) Toshkent-1 2)AN-402 3)Omad 4) Buxoro-102 5)Namangan-34 6) Yulduz 7)Toshkent-2 8)Buxoro-9 9) Samarqand-3 10) Samarqand
A 1,7 B 2,6,9 C 2,6,10 D 3,4,5,8
18. Respublikamiz olimlari tomonidan keyingi yillarda yaratilgan g`o`zaning istiqbolli navlarini aniqlang
1) Toshkent-1 2)AN-402 3)Omad 4) Buxoro-102 5)Namangan-34 6) Yulduz 7)Toshkent-2 8)Buxoro-9 9) Samarqand-3
A.1,7 B.2,6,9 C. 2,3,4,5 D 3,4,5,8
19.O’zbekistonda uzum(tok)ning qancha navi mavjud?
A 500 B250 C200 DA vaB
20.Uzum navlarini ko’rsating-1)Gultish 2)Zarg`aldoq 3) Sohibi 4)Farhod 5)Hiloliy 6)Lola 7) Rizamat 8)Obidov 9)Zarafshon 10) Nimrang 11)qozi dastor
A 2,4,6,9 B 8,10 C 1,3,5,7,9 D 1,3,5,7
21. O’zbekistonda qishloq xo’jaligining asosiy tarmog’i –
A.chorvachilik B.bog’dorchilik
C.novvoychilik D.uzumchilik
22.Xalq seleksiyasida olmaning qanday navlari yaratilgan?
A.oq olma,q izil olma, Namangan olmasi, targ’il olma,Qozi dastor
B.Vatan, lola, anjir shaftoli, zarafshon, Farhod, Zarg’aldoq
C.Gultish, Sohibi, hiloliy, Rizamat
D. oq olma, qizil olma, Namangan olmasi, Nimrang
23. Xalq seleksiyasida shaftolining qanday navlari yaratilgan?1)Gultish 2)Zarg`aldoq 3) Sohibi 4)Farhod 5)Hiloliy 6)Lola 7) Rizamat 8)Obidov 9)Zarafshon 10) Nimrang 11)qozi dastor
A 2,4,6,9 B 8,10 C 1,3,5,7,9 D 1,3,5,7
24. Mahmud Mirzayev tomonidan meva va rezavor mevalarning qancha navi yaratilgan,shulardan qanchasi mamlakatimizning turli hududlarida ekiladi?
A.200;100 B.100;200 C.300;400 D.120;300
25.Kartoshkaning choziq pushti o’rtapishar navi—
A.Nimrang B. Obidov C. SamarqandD. Ulug’bek-600
261.Kartoshkaning kechpishar cho’ziq qizil serhosil navi—
A.Nimrang B. Obidov C. Samarqand D. Ulug’bek-600
27. Xalq seleksiyasida kartoshkaning qanday navlari yaratilgan? 1)Gultish 2)Zarg`aldoq 3) Sohibi 4)Farhod 5)Hiloliy 6)Lola 7) Rizamat 8)Obidov 9)Zarafshon 10) Nimrang 11)qozi dastor 12) Samarqand
A 2,4,6,9 B 8,10,12 C 1,3,5,7,9 D 8,10
28.Kim tomonidan yaratilgan qaysi kartoshka navidan yiliga ikki marta hosil olinadi- A.Abdukarimov “Samarqand”
B.Muzaffarov “Nimrang”
C.Musayev “Sangzor”
D.Abdukarimov “Obidov”
29. Quyidagi navlardan kartoshka navlarini ajrating
1) ,,Nimrang” 2) ,, Zarafshon” 3) ,,Vatan” 4),,Samarqand-3” 5) ,,Obidov” 6) ,,Samarqand”
A 2,3,4 B 1,2,3 C 3,4,5 D 1,5,6
30.O’zbekiston chorvachilik institutida Bushuyev tomonidan yaratilgan qoramol zoti qachondan boshlab urchitiladi?
A.1967-yilB.1949-yilC.1948-yil D.1919-yil
B=27
1. Barcha sharoitda yashay oladigan chopqir ot zotini toping
A.tapir B.Qorabayir C.qora ola D.vladimir
2. Qorabayir ot zoti qayerda yaratilgan?
A.Sankt-Peterburg B.Moskva C.O’zbekiston D.Tojikiston
3.O’zbekistonda qaysi seleksiya yo’nalishlari mavjud?
A.g’allachilik,meva sabzavotchilik
B.g’o’za va chorvachilik seleksiyasi C.uzumchilik,bog’dorchilik seleksiyasi
D.A,B va C
4. olimlar va ular yaratgan nav va zotlarni juftlab yozing
1)J.A.Musayev 2)Sodiq Mirahmedov 3) D. Abdukarimov 4)Oston Jalilov 5) Mahmud Mirzayev 6)Nabijon Nazirov 7) M.M. Bushev a),,Obidov” b) ,,Sanzor” c),,Yulduz” d),,Ulug’bek-600” e) ,,Samarqand” f),,Toshkent-3” g),,Samarqand-3” h) Qozi dastor i)qoramol zoti j)qorabayir
A 2-f; 3-e; 4-c;g; 6-c;g; 7-i;
B1-b;d; 2-f; 3-g; 4-c;e; 5-h; 6-c;e; 7-j;
C1-b;d; 2-f; 3-e; 4-c;g; 5-h; 6-c;g; 7-i;
D2-f; 3-e; 4-c;g; 6-c;g; 7-j;
5. olimlar va ularning qaysi yo’nalishda izlanishlar olib borganligini juftlab yozing. 1) fiziologiya 2)hujayra kimyoviy tarkibi 3)qalqonsimon bez kasalliklari 4) mikrobiologiya 5) yuqumli kasalliklarni tarqalish sabablari 6)seleksiya sohasida a) J.A.Musayev b)I.Q. Musaboyev c)E.S. Mahmudov d) Yo.X. To’raqulov e)B.Toshmuhammedov f)M.Mavloniy
A 1-c;2-e; 3-d; 4-f; 5-a;6-b; B1-c;2-d;e;3-d; 4-f; 5-b;6-a;
C1-b;2-d;e;3-d; 4-f; 5-b;6-a; D1-c;2-e; 3-d; 4-f; 5-b; 6-a;
6. Shaftoli o`simligida meva rangi va tojbarglarining shaklini ifodalovchi genlar mustaqil irsiylanadi. Seleksioner tajribasida digeterozogota holatdagi mevasi oq rangli, tojbarglari tekis shakldagi formasi bilan mevasi och sariq rangli, tojbarglari voronkasimon shakldagi formasini chatishtirib, F1 da 128 ta o`simlik oldi. Olingan o`simliklardan nechtasining mevasi oq rangda?
A)64 B)32 C)48 D)96
7. Muskul to`qimasi hujayralaridagi energiya almashinuvi jarayonining birinchi bosqichida 280 kJ energiya hosil bo`ldi. Shundan necha % energiya issiqlik tarzida ajralib chiqqan?
A)45,7 B)100 C)60 D)40
8. Mitozga asoslangan jarayonlarni aniqlang. 1)hayvonlarda birlamchi jinsiy hujayralarning ko`payishi 2)odamlarda birlamchi jinsiy hujayralarning yetilishi 3)zigotaning maydalanishi 4)to`qimalar tuzilishining doimiyligi 5)gulli o`simliklarda mikrosporaning hosil bo`lishi 6)mikrosporadan vegetative hujayraning hosil bo`lishi 7)gulli o`simliklarda generative hujayraning hosil bo`lishi 8)mikrosporadan generative hujayraning hosil bo`lishi
A)1,3,5,6,7 B)2,3,4,7 C)1,3,5,6,8 D)1,6,7,8
9. Disaxaridlar guruhiga mos kelmaydigan moddani toping.
A)laktoza B)saxaroza C)fruktoza D)maltoza
10. Xitin qanday modda ?
A)oqsil B)yog` C)polisaxarid D)disaxarid
11. DNK fragmentining 3/4 qismidan i-RNK sintezlandi. Agar DNKdagi jami nukleotidlar soni oqsildagi aminokislotalar sonidan 200 ga farq qilsa, shu gen joylashgan DNK fragmentining uzunligini toping.
A)545 B)272 C)325 D)650
12. Mitoxondriya uchun mos keluvchi javobni toping. 1)energetic almashinuvning 3- bosqichida ishtirok etadi 2)fosfolipidlardan tuzilgan tashqi va ichki memebranaga ega 3)bir molekula sut kislotasidan 36 ta ATF sintezlaydi 4)irsiy axborot saqlaydi 5)energetic almashinuvning 1-bosqichida ishtirok etadi 6)jigar hujayrasida glikogen sintezlaydi A)1,3 B)3,5 C)2,6 D)1,4
13. Uy tovug`ining xromasomalari to`plami n=39 bo`lsa, uning teri hujayrasida reduplikatsiya jarayonidan so`ng xromatidalar soni nechta bo`ladi? A)117 B)78 C)156 D)195
14. Qaysi birikmalar qurilish materiali bo`lib xizmat qiladi? 1)fosfolipidlar 2)kraxmal 3)selluloza 4)mum 5)lipoprotein 6)glikolipid 7)lipaza 8)glukoza 9)karbogidraza 10)polimeraza
A)3,5,6,8,10 B)1,3,4,5,6 C)1,2,3,5,6,9 D)1,2,5,6,7,9
15. Hujayrada 1080 g glukozaning anaerob parchalanishidan hosil bo`lgan jami energiya miqdorini kJ toping.
A)720 B)120 C)1200 D)480
16. Hujayraning tiriklik qismi yadro va boshqa hujayra organoidlariga ajralmagan organizmga xos belgilarni aniqlang. 1)erkin azotni o`zlashtirmaydi 2)hazm qiluvchi vakuolalari bo`lmaydi 3)mitotic ip bo`lmaydi 4)hujayra markazi mavjud 5)jinsiy yo`l bilan ko`payadi 6)hujayra po`sti pektindan iborat 7)DNK halqasimon shaklda 8)yaxshi rivojlangan endoplazmatik to`r mavjud 9)mitoxondriyaga ega 10)tanasi tallom deyiladi 11)2 ga bo`linish bilan ko`payadi 12)hujayrasida ko`k fikotsian va yashil xlorofil pigmentlari ko`p bo`ladi.
A)3,11,12 B)2,3,11 C)1,6,8 D)4,8,10
17. Tuya o`rkachida to`plangan yog` nimaning manbai?
A)energiya B)ozuqa C)suv D)oziq va energiya
18. Aminokislotalarga xos xususiyatlarni toping. 1)tarkibida azot mavjud 2)polipeptid zanjirini hosil qiladi 3)polinukleotid hosil qiladi 4)gidroliz qilinsa nukleotidlarga parchalanadi 5)sitoplazma tarkibiga mavjud 6)deneturatsiyaga uchrashi mumkin
A)1,3,4 B)2,4,6 C)1,2,5 D)2,5,6
19. Postembrional davri tog`ri kechmaydigan organizmlarni korsating. 1)pashsha lichinkasida boshi va oyoqlari bo`lmasligi 2)chayonning tuxum qo`yishi 3)bronza qo`ng`izining qurti chirigan yog`och qoldiqlari bilan oziqlanishi 4)ko`lbuqa (qush) patlarining rangi qamishzor rangiga o`xshashligi 5)kapalak qurtida 5 juft soxta oyoqlarning bo`lishi 6)kakkuning boshqa qushlar uyasiga tuxum qo`yishi
A)1,2,3 B)2,4,6 C)1,3,5 D)1,2,6
20. Pashshalarda qanotining qayrilganligi geterozigota genlarga bog`liq. Dominant gomozigota holatda bu gen embrional davrga o`limga olib keladi. Qayrilgan va qayrilmagan qanotli pashsha tuxumidan 300 ta avlod chiqqan bo`lsa, shulardan nechtasining qanotlari qayrilgan pashshalar tashkil etadi?
A)75 B)50 C)200 D)0
21. Ko`rsatilgan moddalarning qaysi birlarida vodorod va kislorod nisbati xuddi suvnikidek bo`ladi? 1)glikogen 2)albumin 3)mum 4)xitin 5)sitoxrom 6)lixenin 7)moy 8)glitserin
A)1,2,4 B)2,5 C)3,7,8 D)1,4,6
22. Genotipida bir paytning o`zida ham sepkillilik ham sepkilsizlik genini saqlagan erkak kishida spermatogenez tugaganidan keyin spermatozoidlarning nechtasi ressesiv genga ega bo`ladi?
A)1 B)2 C)3 D)4
23. Bo`shliqichlilar (kovakichlilar)ga xos xususiyatlarni juftlang. a)gastrulyatsiya b)ixtisoslashish c)blastula d)organogenez 1)barcha hujayra diploid to`plamli bo`lib, sariqligiga qarab farqlanadi 2)murtak uch qavatga ajraladi 3)hujayralarning va embrion qismlarining tuzilishi va vazifasi jihatdan bir-biridan farq qilishi 4)muskul hujayralari miozinni sintezlaydi 5)dastlabki ixtisoslashish belgilari paydo bo`ladi 6)dastlabki genetic axborotlardan foydalana boshlaydi 7)o`zak organlari hosil bo`ladi
A)a-1b-2,5,6c-3,4d-7 B)a-5,6b-2,3,4 c-1 d-7 C)a-5,6 b-3,4 c-1 d-2,7 D)a-2,5,6 b-3,4 c-1 d-7
24. Oshqovoq mevasining og`irligi 2 juft kumulativ polimer genlar ta`sirida irsiylanadi. Agar 2 juft dominant gendan iborat bo`lsa, 3 kg. 2 juft ressesiv gendan iborat bo`lsa 1,5 kg. A1a1A2a2 va A1a1A2a2 genotipli organizmlar o`zaro chatishtirilsa olingan mevalarning nechtasi 2625 g og`irlikda bo`ladi?
A)6 B)8 C)4 D)10
25. G`o`zaning bitta ko`sagida 30ta chigit yetilgan bo`lsa, urug`lantirish jarayonida qatnashgan barcha spermiylar sonini toping.
A)120 B)60 C)30 D)45
26. J.Hamidov biologiyaning qaysi sohasida ish olib borgan?
A)hujayra va hujayra injeneriyasi B)seleksiya C)genetika D)genetik injeneriya va biotexnologiya
27. K.Zufarov biologiyaning qaysi sohasida ish olib borgan?
A)hujayra va hujayra injeneriyasi
B)hujayraning kimyoviy tarkibi
C)genetika
D)genetik injeneriya va biotexnologiya
28. S.Mirahmedov, N.Nazirov, O.Jalilov biologiyaning qaysi sohasida ish olib borgan? A)hujayra va hujayra injeneriyasi
B)seleksiya
C)genetika
D)genetik injeneriya va biotexnologiya
29. I.Abdurahmonov, R.Muhammedov, O.Odilova biologiyaning qaysi sohasida ish olib borgan? A)hujayra va hujayra injeneriyasi
B)seleksiya
C)genetika
D)genetik injeneriya va biotexnologiya
30.K.Sh.Tojiboyev biologiyaning qaysi sohasida ish olib borgan?
A)MHD davlatlarida o`simliklar qoplamini tarqalish qonuniyatlariga asoslanib, geobotanik xarita tuzish sohasida ilmiy izlanishlar olib borgan
B)O`zbekiston florasi
C)gen-nokaut
D)genetik injeneriya va biotexnologiya
B=28
1. O`.T.Allanazarov biologiyaning qaysi sohasida ish olib borgan?
A)MHD davlatlarida o`simliklar qoplamini tarqalish qonuniyatlariga asoslanib, geobotanik xarita tuzish sohasida ilmiy izlanishlar olib borgan
B)O`zbekiston florasi C)gen-nokaut D)genetik injeneriya va biotexnologiya
2.Akademik Ibrohim Abdurahmonov ... usulini qo`llash orqali g`o`za genlaridan foydalanishning yangi imkoniyatlarini ochib “Porloq” navini yaratdi? biologiyaning qaysi sohasida ish olib borgan? A)hujayra va hujayra injeneriyasi
B)seleksiya
C)gen-nokaut
D)genetik injeneriya va biotexnologiya
3. 2013 yildan boshlab fermer xo`jaliklarida qaysi usulda yaratilgan “Porloq”g`o`za navlarian sifatli va mo`l hosil olinmoqda?
A)hujayra va hujayra injeneriyasi
B)seleksiya
C)gen-nokaut
D)genetik injeneriya va biotexnologiya
4. Qaysi usulni bug`doy, kartoshka, anor, uzum, chilonjiyda navlarini yetishtirishda ham tadbiq etilmoqda?
A)hujayra va hujayra injeneriyasi
B)seleksiya
C)gen-nokaut
D)genetik injeneriya va biotexnologiya
5. Qaysi olim va uning izdoshlari g`o`zaning “Umid”, “Oqqo`rg`on-2”, “Mang`it-1”, “Mang`it-2”, “Istiqlol-14”, “Sulton” kabi navlarini yaratishdi? A)I.Abdurahmonov B)M.Mirzayev C)S.Rahmonqulov D)S.Mirahmedov
6. Odamlarda A va B genlari bitta autosomada joylashgan bo`lib, ikki xil kasallikni yuzaga chiqaradi. Ayol ikkala kasallik bilan kasallangan bo`lib, unga bu genlardan biri onasidan, ikkinchisi otasidan o`tgan. Erkak ikki belgi bo`yicha sog`lom. Agar nazariy jihatdan krossingover 3%ni tashkil etsa, shu oilada ikki belgi bo`yicha kasal farzandlarning tug`ilish ehtimoli qanday?
A)3% B)97% C)1,5% D)48,5%
7.Donador ebdoplazmatik to`r va ribosoma uchun xos bo`lgan umumiy xususiyatlarni toping. 1)anabolizmga ishtirok etadi 2)bir qavat membranaga ega 3)yadroda shakllanadi 4)oqsillar hosil bo`lishida qatnashadi 5)tarkibida monosaxarid va aminokislota mavjud 6)monosaxaridlardan polisaxaridlar hosil qilishda ishtirok etadi
A)2,6 B)1,4 C)2,5 D)3,5
8. O`simlik yoki mikroorganizmlarning hujayralarida kechadigan anaerob nafas olish jarayoni nima deb ataladi?
A)fotosintez B)gidroliz C)achish D)cherish
9. DNK molekulasining ma`lum qismida 1380 ta vodorod bog`lari bo`lib, undagi sitozinli nukleotidlar 180 ta. Shu DNK bog`i asosida transkripsiya jarayonida hosil bo`lgan i-RNK molekulasidagi nukleotidlar sonini aniqlang.
A)645 B)600 C)700 D)1200
10. Mikroskopda preparatlar kuzatiladi va quyidagilar aniqlandi: 1)tayoqchasimon hujayra 2)ovalsimon hujayra 3)yarim suyuq sitoplazma 4)vakuol 5)mag`iz 6)plastid. Quyidagi organizmlarni ushbu kuzatilgan ma`lumotlar bilan juftlang. a)pichan tayoqchasi bakteriyasi b)achitqi zamburug`i A)a-1,4 b-2,3,5 B)a-1,6 b-2,4,5 C)a-1,4,6 b-2,3,4 D)a-2,4,5 b-1,3,5
11. Beda o`simligi hujayralarida yorug`lik energiyasi hisobiga va aerob sharoitda 1240 molekula ATF sintezlangan bo`lsa, shu vaqt oralig`ida o`simlik hujayralarida assimilatsiya jarayonida sintezlangan ATFda to`plangan energiya miqdorini kJ da toping. A)49600 B)24000 C)12000 D)48000
12. Reaksiya normasi keng 1) va tor 2) doirada bo`lgan belgilarni aniqlang. a)oq leggorn tovuqlarining massasi b)oq leggorn tovuqlari beradigan tuxumlari soni c)hasharotlar yordamida changlanuvchi o`simliklar gulining shakli d)hasharotlar yordamida changlanuvchi o`simliklar bargaining shakli
A)1-a,c 2-b,d B)1-a,d 2-b,c C)1-b,c 2-a,d D)1-b,d 2-a,c
13. Batsilla hujayrasining qaysi tuzilmasi nuklein kislotaga ega? 1)ribosoma 2)yadro 3)mitoxondriya 4)xloroplast 5)yadrocha 6)plazmida 7)hujayra markazi
A)1,6 B)2,5 C)6,7 D)3,4
14. Barcha tirik oranizmlar energiya olish turiga qarab …
A)fototrof, xemotrof B)avtotrof, geterotrof C)avtotrof, sprofit, parazit D)fototrof, geterotrof
15. Temirtikan o`simligi urug`i tarkibida qaysi xromasomalar soni ko`p bo`ladi?
A)autosoma B)otaga tegishli xromasomalar C)jinsiy xromasomalar D)onaga tegishli xromasomalar
16. Dominant belgilarni ajrating. 1)bug`doy donining qizil rangi 2)sariq donli no`xat 3)shizofreniya 4)silga moyillik 5)odamda sochning erta to`kilishi 6)pakanalik 7)xoldor to`tilar patining yashil rangi 8)odamning malla sochli bo`lishi
A)1,2,6 B)4,7,8 C)2,4,5 D)1,3,8
17. To`g`ri a) va noto`g`ri b) rivojlanuvchi umurtqali organizmlarni aniqlang. 1)urchuqsimon kaltakesak 2)qichitqio`t kapalagi 3)planariya 4)kvaksha 5)chuchuk suv gidrasi 6)midiya 7)povituxa 8)chug`urchuq
A)a-4,6 b-2,5
B)a-2,6 b-3,5
C)a-2,5 b-3,6
D)a-4,7 b-1,8
18. Modifikator I) va pleyotrop II)genga ega organizmlar tog`ri juftlangan javobni toping. 1)qoramollarda oq va qora yungning turli miqdorda irsiylanishi 2)tovuq patining jingalak bo`lishi, nasl qoldirish va hayotchanligiga salbiy ta`sir ko`rsatadi 3)gomozigota sariq sichqonlarning o`limi
A)I-2 II-3 B)I-2 II-1 C)I-1 II-3 D)I-1 II-2
19. Quyida DNKning birinchi zanjiri berilgan. Shu zanjirga komplementar ikkinchi zanjirdan transkripsiyalangan i-RNK yordamida nechta aminokislotadan iborat polipeptid sintezlash mumkin? ATGGCTAACCAGCATTTAAGCCCATAATGA
A)10 B)9 C)30 D)8
20. Qanday organizmlar energiya manbaidan foydalanish turiga qarab fototrof va xemotroflarga bo`linadi?
A)avtotrof B)geterotrof C)saprofit D)parazit
21. Tallomli eukariot a) ba prokariot b) organizmlarni ko`rsating. 1)nitella 2)batsidiya 3)nostok 4)ulva 5)xrokokk 6)xantoriya 7)ossilatoriya 8)parmeliya
A)a-2,6,8 b-1,3,5,7
B)a-1,2,4,6,8 b-3,7
C)a-1,4,8 b-3,5,7
D)a-2,4,6,7 b-1,3,5
22. Qaysi qonunga ko`ra kelib chiqishi jihatdan yaqin turlar va avlodlar o`zlaridagi irsiy o`zgaruvchanligi bilan bir-biriga o`xshash bo`ladi?
A)birikkan holda irsiylanish
B)mustaqil holda irsiylanish
C)irsiy o`zgaruvchanlikning gomologik qatori D)ressesiv genlarning markazdan chetga chiqishi
23. Siklik aminokislotalarni toping. 1)treonin 2)metionin 3)serin 4)gistidin 5)tirozin 6)izoleysin
A)2,3 B)4,5 C)5,6 D)3,5
24. Yakka tanlash a) va yalpi tanlash b)ga xos ma`lumotlarni aniqlang. 1)olingan nav genetik nuqtai nazardan bir xil bo`lmaydi 2)toza liniyalar olinadi 3)chetdan changlanuvchi o`simliklarga nisbatan qo`llaniladi 4)ma`lum belgiga ega o`simliklar tanlab olinadi 5)chorvachilikda keng qo`llaniladi
A)a-1,4 b-2,3,5
B)a-1,3,4 b-2,5
C)a-2,3,5 b-1,4
D)a-2,5 b-1,3,4
25. Ovogenezning yetilish bosqichiga mos keladigan ma`lumotlarni aniqlang. 1)interkinez kuzatiladi 2)xromasomalar spirallashadi 3)konyugatsiyalashgan xromasomalar 2 tadan xromatidaga ega 4)hujayra hajmi ortadi 5)meyoz bo`linish kuzatiladi 6)hujayralardagi xromasomalar diploid to`plamga ega
A)1,3,4 B)2,4,6 C)1,3,5 D)2,5,6
26. Spermatozoidning o`sish bosqichiga xos ma`lumotlarni aniqlang. 1)interkinez kuzatiladi 2)xromasomalar spirallashadi 3)konyugatsiyalashgan xromasomalar 2 tadan xromatidaga ega 4)hujayra hajmi ortadi 5)mitoz bo`linish kuzatiladi 6)hujayralardagi xromasomalar diploid to`plamga ega
A)1,3,4 B)3,4,6 C)1,2,5 D)2,5,6
27. Dominant belgilarni ajrating. 1)drozofilla ko`zining oq rangi 2)polidaktiliya kasalligi 3)drozofilla tanasining qora bo`lishi 4)xo`roz bo`ynida patning bo`lmasligi 5)no`xat donining silliq bolishi 6)namozshomgul gulining oq rangi 7)sepkillarning bo`lmasligi 8)odamda daltonizm kasalligi
A)1,2,6 B)1,3,8 C)4,7,8 D)2,4,5
28. DNK fargmentining 4/5 qismidan i-RNK sintezlandi. Agar DNKdagi jami nukleotidlar soni oqsildagi aminokislotalar sonidan 560 taga farq qilsa, oqsildagi peptid bog`lar sonini toping.
A)249 B)240 C)250 D)239
29. Noma`lum genotipli organizmlar o`zaro chatishtirilsa 64 ta fenotipik sinf hosil bo`ldi. Genotipik sinflar sonini toping.
A)743 B)243 C)729 D)256
30. Hujayrasida turgorlik holatini ta`minlovchi organoidi bo`lgan zaharsiz organizmlarni toping. 1)iloq 2)korall aspidi 3)belyanka 4)mastak 5)g`umay 6)oleander 7)kamripchopon 8)oynasimon kapalak 9)qora ilon 10)g`ong`irbosh
A)3,5,7,8 B)1,5,10 C)1,2,9 11 D)4,6,7
B=29
1. Fotosintez jarayoni qayerda kechadi?
A)xloroplast
B)xromoplast
C)leykoplast
D)mitoxondriya
2. Fenotipik xususiyatlarni juftlang. a)anatomic b)biokimyoviy c)gistologik d)tashqi belgilar 1)gullarning rangi 2)ferment faolligi 3)tana tuzilishi 4)oqsil tuzilishi 5)to`qima va organlar tuzilishi 6)qondagi gormonlar tuzilishi 7)hujayra shakli 8)teri rangi 9)organlar joylashuvi
A)a-3,9 b-2,4,6 c-5,7
B)a-3,9 b-2,4,6 c-5,7 d-1,8
C)a-3,5 b-2,4,6 c-9,7
D)a-3,5 b-2,4,6 c-9,7 d-1,8
3. Sanoat mikrobiologiyasida mikoorganizmlardan nima maqsadda foydalanilmoqda? 1)antibiotiklar olishda 2)fermentlar olishda 3)vitaminlar olishda 4)oziqabop oqsillar olishda
A)1,2,3 B)1,2,4 C)1,2 D)1,2,3,4
4. Drozofillaga xos xususiyatlarni toping. 1)tangachaqanotlilar turkumi vakili 2)o`pka xaltasi bilan nafas oladi 3)2 juft qanoti rudiment 4)to`liq metamorfoz bilan rivojlanadi 5)labaratoriyada 10-15 kunda yangi nasl beradi 6)ayirish organi malpigi 7)tanasining rangi va qanotining uzunligi birikkan holda irsiylanadi 8)qanotlari ko`krakning orqa tomonidan chiqqan hosila 9)genlarning birikish guruhi 8 ta 10)pastki jag` va pastki lab qo`shilib xartumni hosil qiladi
A)3,4,5,7 B)2,8,9,10 C)1,4,6,10 D)2,5,6,8,9
5. Birikkan a) va mustaqil b)holda irsiylanadigan belgilar to`g`ri keltirilgan javobni toping. 1)odamda qonning normal ivishi 2)odamning qizil va yashil ranglarni ajrata olmasligi 3)tovuq zotlarida oq va qora rangning yuzaga chiqishi 4)xoldor to`tilar patining yshil bo`lishi
A)a-3,4 b-1,2 B)a-1,3 b-2,4 C)a-2,3 b-1,4 9-10.
6. Agar o`quvchi bir sutkada 450 g uglevodga ehtiyoj sezsa, bu miqdordagi uglevodning parchalanishidan necha kJ va kkal energiya hosil bo`ladi? A)7920;1845 B)7845;17920 C)2689;13000 D)7925;1945
7. Agar 15-16 yoshli o`quvchi sutka davomida iste`mol qilgan ovqati tarkibiga 95 g yog` bo`lsa, bu miqdordagi yog`ning to`liq parchalanishi natijasida qancha kkal va qancha kJ energiya hosil bo`ladi? A)883,5;3695,5
B)4590;883,5
C)3695,5;4568,7
D)388,3;456,2
8. Agar oqsil molekulasi tarkibida 250 ta aminokislota bo`lsa, bu oqsil molekulasida nechta peptid bog`i bo`ladi?
A)250 B)249 C)149 D)150
9. Agar ribonukleaza fermenti tarkibida 124 aminokislota bo`lsa, bu fermentning molekulyar massasi nechaga teng?
A)124 B)246 C)14880 D)24289
10. Shokir iste`mol qilgan ovqati tarkibiga 100 g oqsil, 95 g yog`, 400 g uglevod bo`lsa, bu miqdordagi oqsil, yog` va uglevodning parchalanishi natijasida biopolimerlardan hosil bo`lgan energiyani kkal va kJda toping.
A)2933,5;12495,5 B)2050;8800 C)883,5;3695,5
11. Shokir iste`mol qilgan ovqati tarkibiga 100 g oqsil, 95 g yog`, 400 g uglevod bo`lsa, bu miqdordagi oqsil, yog` va uglevodning parchalanishi natijasida biomolekulalardan hosil bo`lgan energiyani kkal va kJda toping.
A)2933,5;12495,5 B)2050;8800 C)883,5;3695,5
12. Kislorodli parchalanishdan hosil bo`lgan 2600 kJ energiyaning necha %i issiqlik sifatida ajraladi va necha %i ATFda to`planadi?
A)44,6;55,4 B)60;40 C)50;50 D)33,6;66,4
13.Dissimilatsiya jarayonida 2,5 molekula glukoza to`liq parchalandi. Sintezlangan ATF va hosil bo`lgan CO2 gazining miqdorini toping.
A)95;15 B)15;95 C)28;96 D)89;30
14. No`xat o`simligi hujayralarida yorug`lik energiyasi hisobiga glukozaning to`liq parchalanishidan 2356 molekula ATF sintezlanadi. Glukoza parchalanishining ikkinchi bosqichida o`simlik hujayrasida sintezlangan ATFda to`plangan energiya miqdorini kJ da toping.
A)76 B)152 C)6080 D)1280
15. Agar nukleotidlar orasidagi masofa 0,34 nmga teng bo`lsa, 90 ta aminokislotadan iborat oqsilning uzunligini toping.
A)91,8 B)316,2 C)270 D)1860
16. Uzunligi 316,2 nm bo`lgan gen asosida hosil bo`lgan oqsil tarkibiga nechta aminokislota bo`ladi? A)310 B)930 C)1860 D)270
17. Uzunligi 316,2 nm bo`lgan gen asosida hosil bo`lgan oqsil tarkibiga nechta nukleotid bo`ladi? A)310 B)930 C)1860 D)2700
18. Glikolizga 2 molekula glukoza uchragan bo`lsa, undan 1 molekulasi kislorodli parchalangan. Ajralib chiqqan CO2ni va hosil bo`lgan ATF miqdorini toping.
A)6:40 B)6:38 C)6:36 D)6:42
19. Glikolizga 4 mol glukoza uchragan, undan 2 moli kislorodli parchalangan bo`lsa, sarflangan kislorod miqdorini va to`plangan sut kislota miqdorini toping. A)12:8 B)6:40 C)24:16 D)32:64
20 Glikolizga 3 mol glukoza uchragan. Hujayraga necha mol sut kislota, suv, CO2, ATF hosil bo`lgan va qancha miqdor O2 sarflangan?
A)6:6:0:0 B)12:12:0:0 C)3:3:1:2 D)6:6:12:6
21. Energiya almashinuvi jarayoni natijasida hujayrada 40 molekula ATF to`plangan va 12 mol CO2 gazi ajralib chiqqan. Necha mol glukoza glikolizga va undan qanchasi kislorod liparchalanishga uchragan?
A)16:2 B)2:16 C)32:4 D)64:32
22. Energetik almashinuv natijasida hujayrada 78 mol ATF va 12 mol CO2 gazi hosil bo`lgan. Bunda necha mol glukoza glikolizga uchragan va undan qanchasi oxirgi mahsulotlargacha parchalangan? A)3:2 B)16:2 C)2:16 D)6:4
23. Lansetnikda embrionning maydalanish bosqichida 3 marta ekvatorial bo`lingandan so`ng uning blastomerlari soni nechta bo`ladi?
A)1024 B)128 C)512 D)64
24. Lansetnikda blastomerlar soni 128 taga yetishishi uchun hujayralar necha marta meridianal va ekvatorial bo`linishi kerak?
A)4:3 B)3:4 C)2:4 D)5:8
