4-amaliy ish
Mavzu: Operasion tizimda (Windows OT) parolga asoslangan autentifikasiya
mexanizmini o‘rnatish va sozlashni o‘rganish.
Ishdan maqsad: Windows operatsion tizimida foydalanuvchi qayd yozuvlarini
yaratish hamda parolga asoslangan autentifikatsiya mexanizmini sozlashni o’rganish.
Qisqacha nazariy ma’lumotlar.
Windowsning ko'p foydalanuvchili muhitida ishlashning o'ziga
xos xususiyati
shundaki, har bir foydalanuvchi dasturiy ta'minot va
apparat kompyuterlari bilan
ishlashda uning huquqlari va vakolatlarini belgilaydigan o'z akkauntiga ega bo'lishi
kerak. Foydalanuvchi qayd yozuvini administrator yaratadi va uni o'zi o'zgartirishi
mumkin.
Qayd yozuvi Windowsda foydalanuvchini aniqlaydigan barcha ma'lumotlarni
o'z ichiga olgan yozuvi:
• tizimga kirish uchun foydalanuvchi uchun zarur bo'lgan uning ismi va paroli;
• foydalanuvchi a'zo bo'lgan guruhlarning nomlari;
• tizimda ishlash va uning manbalariga kirishda
unga tegishli huquqlar va
ruxsatlar.
Kompyuter
manbalariga
kirish
uchun
foydalanuvchi
ruxsatnomalari
quyidagilarga bo'linadi.
•
to‘liq kirish - barcha resurslardan cheksiz foydalanish imkoniyati;
•
oddiy
kirish - kompyuterni sozlash va dasturlarni o'rnatish
qobiliyati,
lekin
boshqa
foydalanuvchilarning fayllari va papkalariga kirish imkoniyati yo'q;
•
cheklangan
kirish - kompyuterda ishlash, hujjatlarni
yaratish va saqlash
qobiliyati,
lekin dasturlarni o'rnatish yoki potentsial xavfli o'zgarishlarni
amalga
oshirish qobiliyatisiz tizim fayllari va parametrlari.
Kompyuter resurslaridan foydalanish darajasi bo'yicha foydalanuvchilar asosan
quyidagi toifalarga bo'linadi:
Ma'murlar - kompyuterga yoki domenga to'liq, cheklanmagan kirish huquqiga
ega bo'lish;
Foydalanuvchilar - kirish huquqlari cheklangan,
tizim parametrlarini
o'zgartirish huquqiga ega emas va ko'plab sertifikatsiz
dasturlarni ishga tushira
olmaydi;
Mehmonlar - odatda hisob qaydnomasidan tashqari foydalanuvchilar bilan bir
xil huquqlarga ega “Mehmon”, hatto cheklangan huquqlarga ega bo’ladi.
