Shuni alohida aytib o’tish lozimki oilaviy munosabatlarda
er-xotinning kasb-
kori, ma’lumoti, bilim saviyasi muhim rol o’ynaydi. Er-xotinlarning sanab o’tilgan
mezonlar bo’yicha qanchalik o’zaro yaqin bo’lsa, shunchalik teng huquqli,
sermuloqot, ichki birlik, engil his qilish , sezish, fahmlash yuzaga keladi.Bu narsalar
oila barqarorligi,
Ota-onalar bolalarning yosh psixologik xususiyatlarini yaxshi bilishlari kerak.
Masalan: 4-6 yoshli bolalarning organizmida qanday o’zgarish va tashqi muhit
ta’sirida qanday o’zgarish ro’y beradi..?! yoki 11-12 yoshli bolalarning hatgi-
harakatida keskin o’zgarishni kuzatamiz, ba’zi ota-onalar «Falonchi
bilan urishib
keldi», «Qaysar bo’lib qoldi», «Bir gap gapirsangiz, o’nta qaytaradi», «Aqlli, esli-
hushli bola edi, uy ishlarida yordam berardi, to’rtinchi sinf bo’ldiyu
xuddi uni
almashtirib qo’yganday ... » va hokazo gaplar qulog’imizga chalinadi. Nima
uchun?!.. Bu yoshdagi barcha bolalarda shunday o’zgarishlar kuzatiladimi?
Bu yoshdagi aksariyat bolalar ulg’ayishganini, mustaqil bo’lishganini,
qo’llaridan ko’p narsa kelishini ko’rsatishga harakat qilishadi. Bunday holatni
bolalardagi yosh psixologik xususiyatlarni inobatga olgan holda tarbiyalanayotgan
bolalarda ko’rish mumkin.
Bu yoshda bolalar organizmining endokrin sistemalari yaxshi ishlashi natijasida
modda almashinuvi, ichki organlar va tananing rivojlanishi jadallashadi. Bo’y tez
o’sadi, shu bilan birga barcha organizmlar ham o’sadi,
lekin yurak va yurak qon
tomirlari sistemalari o’sishda ortda qoladi, bu esa qon bosimini pasayishiga, kam
quvvatlikka ba’zan esa kamqonlikka olib keladi. Bunday holat ko’proq kunning
ikkinchi yarmida seziladi.
Bu 11-12 yoshli bolalarda kuzatishimiz mumkin bo’lgan
yosh psixologik
xususiyatlarning bir qismi xolos. Shunday ekan, har-bir bolaning yosh psixologik
xususiyatlarini inobatga olgan holda e’tibor bilan tarbiyalamog’imiz lozimdir.
Buning uchun oila qanday bo’lmog’i lozim?
Ma’lumki oila-ijtimoiy-tarixiy belgiga ega bo’lgan muayyan tuzilishli ijtimoiy
guruxning ko’rinishi.
Chunonchi, uning a’zolarini qarindosh uryg’chilik, nikoh
turmush sharoiti birligi, odob axloq,
umumiyligi, ma’naviy extiyoj mosligi kabi
aloqalar o’zaro bog’lab turadi.
Shaxsning rivojlanib tarkib topishda asosan uchta omil xal qiluvchi
ahamiyatga molikdir:
