3. Yyetuklik bosqichida bo`lgan tarmoqlarda raqobat strategiyasi
Yangi tarmoqlarning tez sur‟atlar bilan o`sishi uzoq davom etmaydi. Yetuklik bosqichiga o`tish davrida, tarmoqning raqobat muhitida sezilarli o`zgarishlar sodir bo„ladi.
Bular quyidagilar:
Iste‟mol talabining pasayishi tarmoqning bozordagi ulushini saqlab qolish uchun kuchli raqobatni yuzaga keltiradi.
Mijozlar injiqroq bo„lib boradilar va takroriy haridlarida katta foyda talab qiladilar.
Raqobat ko`p hollarda xarajatlarga va xizmat ko„rsatish darajasiga katta ta‟sir ko`rsatadi.
Ishlab chiqarish quvvatlarini kengaytirishda jiddiy muammolar paydo bo„ladi.
Innovatsion jarayon va tovarlarni qo`llashning yangi usullarini izlash qiyinlashadi.
Xalqaro raqobat kuchayadi.
Tarmoqning daromadliligi pasayadi.
Raqobatning kuchayishi avvalgi raqobatchilarning bir-birga qo`shilib ketishlariga va bir-birlarini «yutib» yuborishlariga olib keladi.
Yetuklik bosqichi rivojlanib borgan sari firmalar uzlarining strategik harakatlarini raqobatchilar orasida pozitsiyalarini mustahkamlashga yo„naltiradilar. Bunda ular quyidagi vositalardan foydalanadilar:
Parametrik qatorlarini qisqartirish.
Ishlab chiqarish jarayonini modernizatsiya qilishga e‟tiborni qaratish.
Xarajatlarni kamaytirishga e‟tiborni kuchaytirish.
Mavjud xaridorlarga sotuvni oshirish.
Raqobatchi firmalarni past baholarda sotib olish.
Xalqaro bozorga chiqish.
Ko„pgina firmalar sanoatga nisbatan o„sish past bo`lgan tarmoqlarda ish olib boradilar.
Bunday firma yoki kompaniyalar davom etayotgan turgunlikning aniq vokeligini tan olishlari va bozorning mavjud imkoniyatlariga mos keladigan maqsadlarni ifodalashga o`z kuchlarini sarflashlari kerak bo„ladi.
Depsinayotgan yoki tushkunlik holatidagi tarmoqlarda muvaffaqiyatga erishgan kompaniyalar asosan quyidagi strategiyalarga amal qiladilar:
O„suvchi bozor segmentlarini aniqlab, mos strategiya yaratish va ishlab chiqish yo`li bilan fokuslash strategiyasi tomon yo`l tutish.
Sifatni yaxshilash va innovatsiya asosida differensiyalash tomon yo`l tutish.
Xarajatlar darajasini pasaytirish uchun zo`r berib va uzilishlarsiz ishlash. Odatda sanab o`tilgan uchta strategiyaning bittasidan foydalanish talab etiladi.
Lekin ular bir-birini inkor etmaydilar. Unumdorlikning o`sishi baholarni pasaytirish imkonini beradi, bu uz navbatida sotuv hajmini o`sishiga olib keladi.
| 