ТЕХНОЛОГИЯ
МЕХАНИКА ВА ТЕХНОЛОГИЯ
ИЛМИЙ ЖУРНАЛИ, МАХСУС СОН 2022, № 1 (1)
158
Har bir jadval о‘ziga tegishli oldindan ma’lum darajada nomlangan ustunlar tо‘plamiga
ega. Jadval hoshiyalari odatda ob’yektlar atributlariga mos keladi,
jadvalda qatorlar sonlari
cheklanmagan, har bir yozuv biror-bir ob’yekt haqidagi axborotlarni о‘zida mujassamlaydi.
Hozirgi kunda ma’lumotlarning relyatsion bazasi axborotni saqlash uchun ommabop bо‘lgan
model hisoblanadi, chunki u о‘zida tasvirni kо‘rgazmali tasvirlashni, ular bilan ishlashni ma’lum
darajada soddalashtirishni ta’minlaydi.
Natijalar
Kartografiyada GATdan foydalanishda, ma’lumotlar bazasining relyatsion modelida ikki
turkum ma’lumotlar saqlanadi – grafikli va atributli (mazmunli). Ma’lumotlarning grafikli
bazasida kartaning grafikli yoki о‘lchamli asosi raqam kо‘rinishida saqlanadi. Ma’lumotlarning
mazmunli bazasida esa kartaning mazmuni va kartaga tо‘g‘ridan-tо‘g‘ri
kiritilishi mumkin
bо‘lmagan fazoviy ma’lumotlarga tegishli qо‘shimcha axborotlar saqlanadi. Ularga obyektning
sifati tavsifini ifodalovchi mintaqaning matni kiradi, ob’yekt atributlarini о‘z ichiga olgan jadval
atributiv jadval deyiladi.
Kartografik atributiv axborot - bu ob’yekt yoki hodisalarning
miqdor va sifat jihatdan
tavsifi haqidagi raqamli yoki matn – grafikli kо‘rinishidagi axborotlardir. Masalan, qishloq
xо‘jalik ekinlarini ifodalaydigan atributlarni quyidagicha berish mumkin (2-jadval).
Xuddi
shunday qilib shaharlar bо‘yicha aholi soni, teatrlar, konsert zallari, avtomobil va aloqa yо‘llari
uzunligi ma’lumotlarini jadvalda tо‘plash, rayonlar bо‘yicha esa uning umumiy maydoni,
yerlardan foydalanuvchilar soni, korxona xodimlarining ismi-sharifi, jinsi, yoshi, ish staji, oylik
maoshi va h.k. haqidagi ma’lumotlarni saqlash uchun atributiv jadvallar ishlatiladi.
GATda ma’lumotlarni
saqlashdan tashqari, ularni tasvirlash va ta’riflash uchun
ma’lumotlar bazasini boshqaradigan maxsus tizimli dasturlar ham mavjud. Ma’lumotlar bazasini
boshqarish tizimidan foydalanish jarayonida axborotlarni qidirish, tanlash, bir-biriga qо‘shish va
xatoliklarni tuzatish ishlarini bajarish mumkin. Bu modul yangi atributiv jadvallar tuzish, ularni
tо‘ldirish va karta bilan bog‘lash imkonini ham beradi [4].
