|
7-amaliy mashg‘ulot issiqlik o‘lchash asboblari kengayish termometrlari
|
| bet | 1/3 | | Sana | 15.04.2024 | | Hajmi | 1.81 Mb. | | #196236 |
Bog'liq 7-amaliy. O\'FA Sobirova-R.A-biokimyo (1), 8-лекция, quduqlarni-ta-mirlashda-kaltyubing-texnologiyasidan-foydalanish (1), shuhart, Статья по SiC (4), Электросон, 11- maruza, 3 laboratoriya, Администрирование информационных сетей compressed, 2, 60730300-Nasos va kom stans loy, qurish va ish, 12 11 2022 Плагиатга жавоб хати Тураев Х С, nizom tyutor, 20-dekabr VIKTORINA YAPON MARKAZI bayonnoma, MIBICHT
7-AMALIY MASHG‘ULOT
ISSIQLIK O‘LCHASH ASBOBLARI
Kengayish termometrlari. Termometrlarning ishlash tamoyili termometrik moddaning va u joylashgan qobiq (termometrik shisha yoki ba’zida kvars) ning issiqlik kengayish koeffitsiyentlari farqiga asoslanadi.
Tayoqchali shisha termometrlar (1.1.a-rasm) qalin kapillyar 1 ko‘rinishida, unga rezervuar 2 kavsharlangan holda tayyorlanadi. Termometrning shkalasi 3 kapillyarning tashqi yuzasiga o‘rnatiladi.
Shkalasi ichiga o‘rnatilgan shisha termometrlar (1.1.b-rasm) kapillyar 1 kavsharlangan shisha idish 2, shakala bosilgan plastinka 3 va idishga kavsharlangan qobiq 4 dan iborat.
Suyuqlikli shisha termometrlarning asosiy afzalliklari - foydalanish qulayligi va ommaviy ishlab chiqarilgan termometrlar uchun ham yetarlicha yuqori o‘lchash aniqligi.
Shisha termometrlarning kamchiliklari quyidagilardan iborat: shkalaning yomon ko‘rinishi (agar siz maxsus kattalashtiruvchi optikadan foydalanmasangiz) va o‘qishni avtomatik ravishda qayd eta olmaslik (agar siz sekin harakatda tasvirga olishni istisno qilsangiz), o‘qishni masofaga uzatish (agar televideniyedan foydalanmasangiz) va ta'mirlash (buzilgan termometrni tiklash mumkin emas).
1.1-rasm. Suyuqlikli shisha termometrlar:
a - tayoqchali; b- shkalasi ichiga o‘rnatilgan
Manometrik termometrlar. Ishlashi doimiy hajmdagi modda bosimining haroratga bog'liqligiga asoslangan termometrlarga manometrik deyiladi.
To‘ldiruvchi (ishchi modda) ning turiga qarab, bu termometrlar gazli, suyuqlikli va kondensatsion termometrlarga bo‘linadi. Barcha turdagi manometrik termometrlarning tuzilishi o‘xshash. Qurilma (1.2-rasm) termaballon 1, uzunligi 60 m gacha bo‘lgan va metall moslama 7 bilan himoyalangan kapillyar naycha 6 dan iborat., shuningdek, manometrik qismi 5 dan iborat. Qurilmaning butun tizimi ishchi modda bilan to‘ldirilgan. Termaballon qizdirilganda suyuqlik hajmi ortadi yoki yopiq issiqlik tizimi ichidagi ishchi moddaning bosimi ortadi. Bu o‘zgarishlar manometrik trubka 3 tomonidan seziladi, u tutqich 4 va sektor 2 dan iborat uzatish mexanizmi orqali asbob ko‘rsatkichiga ta'sir qiladi. Termaballon odatda naycha 8 bilan jihozlangan va zanglamaydigan po‘latdan yasalgan, kapillyar esa diametri 0,15 – 0,5 mm bo‘lgan mis yoki po‘lat quvurdan yasalgan. Manometrik termometrlar yordamida haroratni o‘lchash diapazoni -120 °C dan +600 °C gacha. Aniqlik klassi 1,5 - 2,5. Ushbu qurilmalar tuzilishi sodda, arzon va ishonchli. Shuning uchun ular oziq-ovqat sanoatining deyarli barcha tarmoqlarida texnologik nazorat uchun ham, avtomatik boshqarish uchun ham qo‘llaniladi. Manometrik termometrlarning asosiy kamchiliklari 1,5 yoki undan ko‘proq daqiqaga yetadigan katta inersiyaning mavjudligidir.
1.2-rasm. Manometrik termometr qurilmasi
Termoelektrik termometrlar. Termoelektrik termometrlar termoelektrik effektga asoslanadi, bu ikki yoki undan ortiq turli tabiatga ega o‘tkazgichlardan tashkil topgan yopiq zanjirning, uchlarini turli haroratlarda qizdirilsa, elektr toki paydo bo‘lishidan iborat.
|
| |
