|
Resurslarning oqilona taqsimlanmasligi
|
| bet | 7/8 | | Sana | 02.06.2024 | | Hajmi | 55,76 Kb. | | #259156 |
Bog'liq IQT.SIYOSAT 7-MAVZU — копия (7)1. Resurslarning oqilona taqsimlanmasligi. Bu holat monopoliyalarning yuqori foyda ketidan quvib, sun‘iy ravishda ishlab chiqarishni cheklash vositasida narxlarni ko‘tarishi, mahsulotlarning u qadar yaxshi bo‘lmagan turlarini, past texnikaviy darajsini va sifatini hamda sotishning yomon sharoitlarini vujudga keltirishi orqali namoyon bo‘ladi. Natijada, raqobat sharoitida amal qiluvchi iqtisodiyot samaradorligini bozor vositasida tartibga solish mexanizmi ishdan chiqadi .
Monopoliyalar bilan bog‘liq bo‘lgan iqtisodiy faoliyatlar erkin hamda oqilona tanlov imkoniyatidan mahrum bo‘ladi, monopoliyalarning iqtisodiy jihatdan asoslanmagan shart-sharoit va narxlaritazyiqiga chiday olmaydi, ish faolligini pasaytirib, ba‘zi hollarda xonavayron bo‘ladilar. O qibatda ishlab chiqarish qisqarib, ishsizlik va inflyatsiya o‘sadi, xo‘jalikning izdan chiqishi kuchayadi.
Jamiayt boyligi resurslarning oqilona raqobatli bozor taqsimoti sharoitida qo‘lga kiritilishi mumkin bo‘lgan miqdoriga qaraganda kamayib ketadi .
Daromadlardagi tengsizlikning kuchayayishi. Bu holat ham narxlarning monopol tarzda oshirilishi yoki pasaytirilishi hamda yuqori foyda olinishi bilan bo‘g‘liq bo‘lib, bu aholining qolgan qismi daromadlarining nisbatan
7.1-rasm.Monopol hokimiyat keltirgan sof zararlarning chizma tasviri . A va B iste‘molchi yutug‘ining yo‘qotilishi, A monopol yutug‘i, B va C monopol yo‘qotishi hisoblanadi.
Iqtisodiy turg‟unlik va fan-texnika taraqqiyotining sekinlashuvi. Bunday holatning vujudga kelishi monopolistlarning raqobatchilar bosimini sezmasliklari hamda aksariyat hollarda yuqori foydani qo‘shimcha urinishlarsiz o‘zlarining bozordagi hukmronliklari hisobiga olishlari mumkin. Bu esa, ularni ishlab chiqarishni ratsionallashtirish, uning samaradorligini oshirish imkoniyatlarini qidirish,mahsulot sifatini oshirish, uning assortimentini kengaytirish, fan-texnika taraqqiyotini rivojlantirish va xaridorlar manfaatlari to‘g‘risida qayg‘urish kabi xatti-harakatkardan qaytaradi .
|
| |
