9 – laboratoriya mashgʻuloti.
Yumshoq dori shakllari. Shamchalar va surtmalar texnologiyasi.
Maqsad. Yumshoq dori shakllari va ularni
tayyorlashda ishlatiladigan
yordamchi moddalar (asoslar), ularga qoʻyilgan talablar,
shuningdek gomogen,
emulsion, suspenzion va aralash turdagi YuDShni tayyorlash texnologiyasi va
sifatini baholashni oʻrganish.
Mavzuning ahamiyati. Yumshoq dori shakllari
korxona va dorixona
sharoitida ishlab chiqarishga ixtisoslashtirilgan boʻlib, ular tayyor dori vositalarining
orasida salmoqli oʻrinni egallaydi. Ayniqsa hozirgi kunga kelib teri tanosil
kassaliklari bilan kasallanish sezilarli oʻsishini
hisobga olib YuDSH ishlab
chiqarishni toʻgʻri tashkil qilish katta amaliy ahamiyatga egadir.
Vaziyatli masalalar.
1. Shamchalar uchun asosni tanlash.
Sizning farmatsevtika korxonangiz gemorroyni davolash uchun yangi
shamcha ishlab chiqishi kerak. Supozitoriyalarni yaratish uchun qanday asoslardan
foydalanishni afzal koʻrasiz? Sizning tanlovingizga qanday omillar (eruvchanlik,
faol
moddalar bilan muvofiqligi, harorat barqarorligi va boshqalar) taʼsir qiladi?
2. Oʻsimlik ekstrakti bilan surtma tayyorlash.
Sizga terining yalligʻlanishi alomatlarini yoʻqotish uchun oʻsimlik ekstrakti
asosida malham tayyorlash buyurilgan. Ushbu malhamni tayyorlash jarayoniga
qanday
bosqichlar
va
ingrediyentlar
kiradi?
Qanday
aralashtirish
va
barqarorlashtirish usullaridan foydalanasiz?
3. Bolalar uchun shamcha retseptni tanlang.
Shamcha bolalar uchun xavfsiz va samarali boʻlishi
uchun siz shamcha
retseptini tanlashingiz kerak. Dozani, ingrediyentlarni va shamcha hajmini tanlashda
qaysi jihatlarni hisobga olasiz?
4. Turli xil eruvchanlikdagi ingrediyentlardan foydalanish
Surtmani ishlab chiqishda siz faol moddalardan
biri tanlangan asosiy
materialda yomon erishini aniqladingiz. Ushbu ingrediyentning eruvchanligini
yaxshilash uchun qanday usullardan foydalanasiz?
Bu surtmaning tuzilishi va
samaradorligiga qanday taʼsir qilishi mumkin?
