Ish vaqti sarfini momentli uslub bilan kuzatish

• 
  ish kunini fotografiya orqali kuzatish maqsadga muvofiq bo‘lmagan yoki juda kiyin bo‘lganda ish vaqti sarfini o‘rganish mumkinligi;
  
• 
  olingan natijalarning ish kunini fotografiya qilishga qaraganda ancha ob’ektivligi, chunki xodim ish kuni fotografiyasidagidek tarang, jiddiy turib ishlamaydi, u odatdagidek, usha o‘zi ishlab turgan izchillikda ishlayveradi;
  
• 
  olingan natijalarni tahlil qilishning ko‘p mehnat talab kilmasligi va jo‘nligi;
  
• 
  korxonalarning ishlab chiqarish operatsiyasi bir necha soatlab va bir necha kunlab davom etadigan, mehnatni ko‘p talab etadigan ishlab chiqarish yoki xizmat ko‘rsatish uchastkalarida qo‘llanish juda qulay.
  

• 
  ishlab chiqarish (xizmat ko‘rsatish) ishni tashkil etishning guruhli, brigada shakllarida, patoklarda, uchastka va sexlarda faoliyat ko‘rsatayotgan ko‘p sonli nafaqat xodimlarninggina emas, balki jihozlarning ham ish vaqtidan foydalanish darajsini bilish;
  
• 
  ish, xizmat bajaruvchining ish kuni davomidagi ish vaqti sarflari tarkibini o‘rganish, har bir ish vaqti sarfi turlarining salmog‘ini, mutlaq miqdorini hamda jihozning ish vaqtidan foydalanish holatini aniqlash;
  
• 
  xodimning yoki jihozning ish kuni davomida uchraydigan tanaffus vaqtlari miqdorini, har bir tanaffusning salmog‘ini, mutlaq miqdorini, har birini yuzaga keltiruvchi sabablarni aniqlash hamda ularni yo‘qotishga qaratilgan chora-tadbirlarni ishlab chiqish;
  
• 
  mehnat va ishlab chiqarish (xizmat ko‘rsatish)ning tashkiliy holatini tahlil etish va ularni yanada takomillashtirishga qaratilgan, tashkiliy-texnikaviy tadbirlarni o‘z ichiga olgan rejalarni ishlab chiqish va joriy qilish;
  
• 
  tayyorlov^_yakunlov, ish joyiga xizmat ko‘rsatish vaqt normativlarini hamda xizmat ko‘rsatish normalarini ishlab chiqish.
  

• 
  mazkur uchastkada yoki sexda ish joylari qanday joylashganligi, qancha xodim ishlashi va ularning mehnati qanday shaklda tashkil qilinganligi bilan yaqindan tanishish;
  
• 
  sex yoki uchastka bo‘yicha kuzatuv olib boriladigan yo‘llarni (marshrutlarni) tanlashi, aylanib yuradigan yo‘nalishlar bo‘yicha qisqa yo‘llarni belgilab olishi lozim, toki bir joydan ikkinchi joyga aylanib utib borishga vaqt ketmasin;
  
• 
  kuzatuv olib boradigan yo‘nalishda kuzatuv natijalarini yozib borish uchun to‘xtaydigan joyni (yozib olish punktini) belgilab olishi kerak, chunki yozish punkti uchun, odatda, shunday joy tanlanadiki, bunda kuzatuvchi, kuzatiluvchi xodim bilan bir qatorda bo‘lishi lozim. Doimiy ish joyi bo‘lmagan yordmachi xodimlarning ish vaqti sarfini o‘rganish uchun yozib olish punkti belgilanmaydi, balki kuzatuvchi muayyan yo‘nalish bo‘yicha kuzatib yurganida xodim harakatida ko‘rgan narsani (dalilni) qayd qiladi. Kuzatish ob’ektlarining soni kam, ularning hammasi kuzatuvchining ko‘rish doirasida bo‘lganida ular holati bitta punktda turib, lekin aylanib yurishdagi singari oldindan tanlab qo‘yilgan ketma-ketlikda qayd etiladi;
  
• 
  olib borilgan kuzatuv natijalarining mumkin qadar aniq, to‘g‘ri va etarli bo‘lishini ta’minlash uchun kuzatuv ko‘lamini, ya’ni kuzatuv vaqti ichida yozib olish uchun talab qilinadigan momentlar miqdorini aniqlashi kerak.
  

Barqaror bo‘lmagan ishlab chiqarish yoki xizmat ko‘rsatish jarayoni uchun momentlar (M) miqdori quyidagi formula bo‘yicha aniqlanadi:

Bu erda: M- momentlar miqdori;