Po‘latning suyuqlanish temperaturasidan 50-100
o
С pastda
o‘ta qizish zonasiga yetadi. O’ta qizigan po‘lat donalari
yirik, siniq joyi oq tusli, yaltiroq ko‘rinadi, metall tez
sinuvchan va mo‘rt bo‘lib qoladi. O’ta qizigan po‘lat
nuqsonlarini termik ishlash yo‘li bilan tuzatish mumkin.
Po‘lat o‘ta kuyib va o‘ta qizib ketmasligi uchun uning
maksimal qizish temperasi Fe-С qotishmalarning xolat
diagrammasidagi AЕ chizig‘idan 150-200
o
С past bo‘lishi
kerak.
Metallarni bosim bilan ishlash uchun qizdirish temperaturasi
yuqoriligi chegarasi bilangina cheklanib qolmaydi. Bosim
bilan ishlash uchun qizdirish temperaturasi absolyut erish
temperaturasining 0,7 qiymatidan past bo‘lmasligi kerak
Bosim ostida ishlanadigan metalning strukturasi mumkin
qadar bir jinsli (bir fazali) bo‘lishi kerak, chunki bunda
kristallarning barchasi bir tekis deformatsiyalanadi, qizdirib turib
bosim bilan ishlashda temperaturalar intervalini tanlashda ana
shuni ham hisobga olish kerak.
Metallarni qizdirish rejimi katta ahamiyatga ega bo‘lib, ular
quyidagilardan iborat
a) metalni pechga kiritish va undan olish vaqtida pechdagi
temperatura
b) qizdirilishning oxirgi temperaturasi
s) qizdirishning qancha vaqt davom etishi bilan aniqlanadi.
Qizdirish protsessi to’g‘ri o‘tkazilsa, zagotovka yetarli darajada
bir tekisda qiziydi, zagotovkada mikro va makro darzlar
bo‘lmaydi, metall sirtining oksidlanishi va uglerodsizdanishi
minimal bo‘ladi.
Metallarni bosim bilan ishlashda qizdirish va
sovutish rejimi katta ahamiyatga ega. Temperaturasi 1300-
1350
o
Cbo‘lgan pechda diametri yoki kvadrat kesimining tomoni
100 mm dan ortiq bo‘lgan zagotovkani 1200
o
C gacha qizdirish
vaqti quyidagicha topiladi: T=K*D*D
1/2
T- qizdirish vaqti, soat xisobida
D- po‘latning ximiyaviy tarkibini, zagotovkalarning shaklini va
ularning pech’ tubiga joylashtirish tartibini xisobga oluvchi
koeffitsient
Qizdirilayotgan buyumning o‘lchamlari qachalik katta bo‘sa,
shakli qanchalik murakkab va po‘latning issiqik o‘tkazuvchanligi
qachalik kichik bo‘lsa,u shunchalik sekin sovutilishi kerak.
Buning uchun pokovkalar shtabellar qilib teriladi yoki yopiq
yashiklarga, qumga joylanadi, shlakda yoki zarur bo‘lsa, pech
bilan birgalikda sovutiladi.
