Prokatlash texnologiyasi xaqida ma’lumot.
Metallurgiya zavodlarida suyuqlantirilgan po‘latdan yirik
quymalar olinib, ularni sovumasdanoq (800-900
o
C li
vaqtda) qoliplardan ajratib, platformalarda qizdirgich
quruq pechlarga uzatiladi va u yerda 1300
o
C gacha
qizdirilib, zaruratga ko‘ra ishlatiladi.
Prokatlash stanidan (blyuminglardan) kvadrat qirqimli
blyums deb ataluvchi maxsulot olinadi. Bu olingan
maxsulotni xali sovumaganligida uzunligi 2-6 m li
bo‘laklarga rolganglarda surilishida kuchli qaychilarda
ajratiladi. Keyin esa bu maxsulotning bir qismi keyingi
prokatlash uchun xomaki yoki sort stanlariga, bir qismi
mashinasozlik zavodlarining temirchilik sexlariga
uzatiladi.
Trubalar prokatlash
Trubalar choksiz va chokli bo‘ladi. Chokli trubalarni
ishlab chiqarish uchun zagotovka sifatida po‘lat
polosa olinadi uning eni olinadigan trubaning
pirimetriga, qalinligi esa uning devori qalinligiga teng
bo‘ladi.
Kichik diametrli (100 mm gacha) trubalar olishda
zagotovka maxsus pechlarda 1300-1350
o
C gacha
qizdirilib, so‘ngra zanjirli stanning
payvandlash
voronkasi orqali tortib o‘tkaziladi. Bunda zagotovka
truba shakliga kelib, qisilayotgan qirralari voronkadagi
bosim xisobiga payvandlanadi.
Katta diametrli trubalar (630-1420 mm gacha) uchun
mo‘ljallangan zagotovkalar list qayirish stanlarida truba
shakliga keltiriladi.
Keyin truba shakliga kelgan zagotovkani zaruriy
temperatura (1300
o
C) gacha qizdirib, uni po‘lat
opravkaga kiygizilgan xolda uyiqli jo‘valardan o‘yib
o‘tkazish bilan payvandlanadi.
Chokli trubalarning choklarini payvandlashda flyus
qatlami ostida avtomatikaviy payvandlash, rolikli kontakt
payvandlash, argon muxitda yoy yordamida payvandlash
usullaridan ham foydalaniladi.
Choksiz trubalarni ishlab chiqarish
Choksiz trubalar ishlab chiqarish uchun qizdirilgan
quymani qiyshiq prokatlash stanida prokatlash bilan
unga teshik ochib qalin devorli gilza olinadi.
Qizdirilgan gilzani maxsus stanlarda prokatlab
trubalar olinadi.
http://fayllar.org
