A. A. Akayev, A. T. Kenjabayev, yo. S. Ilxamova, M. Yu. Jumaniyazova iqtisodiyotda axborot komplekslari

Download 8.25 Mb. Pdf ko'rish
bet	55/268
Sana	23.02.2023
Hajmi	8.25 Mb.
	#43285

1 ... 51 52 53 54 55 56 57 58 ... 268

Bog'liq
Иктисодиётда ахборот комплекслари ва технологиялари дарслик
Statistika(Oraliq) (1), Налоговый кодекс Республики Узбекистан, xkzbvdehbohboi, Blender 2.92.0, menejment, Toksanbayeva Albina sug\'urta mustaqil ishi, 3-TEZIS, 2-mavzu, psihologiya-i-alhimiya, Reading log 1 (1), Tarixiy xotirasiz kelajak yo\'q, Волейболни вужудга келиши ХАМДА ўйин қоидалари, ИШЧИ КУЧИ БОЗОРИ ВА БАНДЛИК, O\'ZBEKISTON VA JAHON HAMJAMIYATI, Doc2

Kompilyator tartibida

Interpretator tartibda dasturlarning buyruqlari bosqichma-bosqich, birin-
ketin bajariladi. Unda har bir buyruq nazorat qilinadi, so‘ngra mashina tiliga
aylantirib, bajariladi. Tegishli amallar bajarilgandan keyin, ular xotiradan
o‘chiriladi, tizim qayta ishlash bosqichiga o‘tadi va keyingi buyruqni bajarishga
kirishadi, interpritator tartibida «Exe» kengaytirmali fayl hosil qilinmaydi. Bunday
faylini hosil qilish uchun kapilyator tartibida foydalaniladi.
Kompilyator tartibida buyruqlar bevosita bajarilmaydi, balki ular «exe»
faylga yoziladi. Exe faylni hosil qilish jarayoni ikki bosqichdan iborat bo‘ladi:
boshlang‘ich dasturni nazorat qilish va uni obj turga aylantirish; matn muharriri
yordamida dasturni exe faylga aylantirish. Exe faylning bajarilishi uchun MBBT
ning mavjud bo‘lishi shart emas, Interpretator tartibida ishlaydigan MBBT ga
dBase III Plus, FoxBase va Karat kiradi, kompilyator tartibida Clipper, panel
tartibida esa Clario ishlaydi.
MBBT foydalanuvchi bilan ma’lumotlar bazasi o‘rtasidagi aloqani
ta’minlovchi dastur sifatida ishtirok etadi. Uning funksiyalari menyu va dasturlar
ko‘rinishida namoyon bo‘ladi.
Menyu tartibid MBBTning funksiyalari ekranda tasvirlanadi. Foydalanuvchi
kursorni harakatlantirish orqali tegishli funksiyani aniqlashi va bajarishga

86
chaqirishi lozim. Tizim aniqlangan funksiyalarni bajarib bo‘lgandan so‘ng yana
menyu holatiga qaytadi.
Dasturiy tartibda tegishli buyruqlar kiritiladi, dasturlar qayta ishlanadi va
bajarishga chaqiriladi. Bu holda MBBT interpritator tartibida ishlaydi va
foydalanuvchidan dasturlash tillarini bilish talab qilinadi.
MBBT da foydalaniladigan dasturlash tillariga umumiy talablar bilan bir
qatorda quyidagilar ham qo‘yiladi:
- tilning to‘liq bo‘lishi;
- vazifalarni bajarish uchun tegishli vositalarning bo‘lishi;
- aniqlangan ma’lumotlarni to‘liq qayta ishlash va boshqalar.
Dasturlash tillari bir qator belgilarga ko‘ra turkumlarga ajratiladi.

o‘zgaruvchanlik;

jarayonlilik;

foydalanilayotgan matematik apparat va boshqalar
MBBT dagi dasturlar tegishli bo‘yruqlarning to‘plamidan tashkil topadi.
Echilayotgan masalalarning qiyinligiga qarab, dasturlar oddiy yoki murakkab
tuzilishiga ega bo‘ladi. Oddiy tuzilishga ega bo‘lgan dasturlarda buyruqlar ketma-
ket joylashadi. Murakkab tuzilishli dasturlarda esa buyruqlar modullar holatida,
ya’ni asosiy modul va quyi dasturlar to‘plamidan iborat bo‘ladi. Ma’lumotlar
bazasini hosil qilishda modullik tamoyilidan foydalanish qulay va samaralidir.

Download 8.25 Mb.

1 ... 51 52 53 54 55 56 57 58 ... 268

Download 8.25 Mb.

Pdf ko'rish