A. A. Derkachning akmeologiya faniga qo‘shgan hissasi

Akmeologiyaning hozirgi kundagi rivojlanishi va uning boshqa fanlar bilan aloqasi.

• A.A.Derkach tomonidan ochib berilgan prinsipial holat shaxsning madaniyatini aniqlash, madaniyat faqatgina faoliyat
• usuli, ozlashtirilgan tajriba emas, balki Yangi xususiyat, shaxsning yangidan paydo bolishi bilan bogliqligini, Bu holatni sivilizatsion tabiiylik tushunchasini kiritgan holda yaqqol korsatib bergan, chunki u madaniyat, sivilizatsiyalashganlikning
• substansional ichki tabiatini ochib beradi.

• XXI asr insoniyat tarixida inson bilimining eng yuqori darajaga ko‘tarilishi, uning aqlu-zakovati, flkrlash qobiliyati, manaviyati va taffakurining boyib borishi orqali professionallik darajasini shakllantirib borish lozimligini talab etmoqda. Ammo, qobiliyat, iste’dod, komillik, insondagi intiluvchanlik akmeologiya bilan uzviy bog‘liq. Intiluvchanlik – istak, xohish, mayl, qiziqish, xobbi va boshqalar o‘zini ochiq yoki yashirin holda ko‘rsatadi.

• Bilim olishga ehtiyoj insonda ko‘payib boradi. Inson miyasi tirik ekan, fikr yuritishi tabiiydir, zero, «Bilim inson ongi va ruhining oziqasidir» Yetuklik holati insonda kutilmaganda va birdaniga paydo bo imaydi. Unga va uning qandayligi uchun insonni barcha o‘ychan hayoti «ishlab beradi», faqat tabiatdan berilgani uchun emas, balki insonni еtuklik bosqichiga qanday jismoniy mustahkamlik zaxirasi bilan yaqinlashuvi ko‘proq yashab o‘tilgan turmush tarzi bilan bog‘lliq bo‘ladi.
• Ushbu bosqichdan turib inson cho‘qqiga chiqish va tushib ketishlarini, qanchadan-qancha kechinmalarni boshidan o‘tkazishini unutish kerak emas.

• . Bu uning sihat-salomatligi, shaxs sifatida va o‘zini turli faoliyatlarda ifodalashiga ham bog‘lliq. Inson еtukligining qandaydir vaqt kesmasiga to‘g‘ri keladigan rivojlanishining eng yuqori darajasi, uning cho‘qqisi «akme»ning o‘zginasidir.

• Uning akmeologiya erishuvidagi faoliyatining natijalari bundan dalolat beradi.
• 2. Uning qay darajada mazmunan ko‘p qirraligi, boy ijtimoiy buyukligi, tashabbuskor va originalligi.
• 3. Ushbu professional cho‘qqining qaysi balandligini egallaganligidan dalolat beradi.
• Albatta, insonning akmesiga ijtimoiy, iqtisodiy, siyosiy, huquqiy, ijtimoiy-psixologik vaziyatlar orqali hayot yo‘lining xususiyaatlari ham bog liq bo‘ladi, ko‘tarilgan еtuklik bosqichiga ko‘p jihatdan uning akmesining miqdor-sifat ko‘rsatkichlari, qanday qilib dunyoqarashi tashkil topganligi, umumiy va maxsus intellektining shakllangani, ahloqli yadrosi tuzilganligi va ijodkorlik qobiliyatlarining rivoj topganligi bilan belgilanadi.

• Yetuklik yoshidagi inson taraqqiyotini kompleks o‘rganadigan fan esa akmeologiya deb ataladi. O‘tmishdagi uzoq tarixiy madaniyatimizga nazar tashlar ekanmiz, o‘zbek xalqi insoniyatning ajralmas bir qismi ekanini, ushbu zaminda ko‘plab allomalar еtishib, bu allomalarimizning ilmiy asarlarini tadqiq etar ekanmiz, ular a k m е , akmeologiya tushunchalariga yaqin iboralari qo‘llaganlarining guvohi bo‘larmiz

• Adabiyotlar:
• 1. Abdulxanova I.A, Anisimov O.S, Derkach A.A va bosh. ”Akmeologiya Darslik RAGS, 2004.
• 2.Tillayeva S.N ”Akmeologiya asoslari” T.: Tafakkur bo‘stoni 2014
• 3. Azizxo‘jayeva N. Pedagogik texnologiya va pedagogik mahorat. – T.: 2003
• 4..Kuzmina N.V. Osnovы akmeologii. M., 2007