|
A-guruh iii-bosqich talabasi Musurmonova Marjonaning Asosiy texnologik jarayonlar va qurilmalar fanidan Kurs loyihasi Bajardi
|
| bet | 4/9 | | Sana | 06.06.2024 | | Hajmi | 1,07 Mb. | | #260819 |
Bog'liq marjonaOlinishi
Issiqqa chidamli. Piroliz natijasida murakkab uglevodorodlar (anilin, ditolil, naftalin, antratsen) hosil bo‘ladi. Anilinni radiolizlab, ditolil, benziltolil, dibenzil olinadi. Anilinni 500—700° da vodorod bosimi (40—60 atm) ostida dimetillab, undan sanoatda anilin ishlab chiqariladi. Anilinni katalitik oksidlab, benzil spirt, benzaldegid, benzoy kislota, malein angidrid hosil qilinadi.
Anilin kaprolaktam bo‘yoklar, portlovchi moddalar (trinitroanilin), farmatsevtik va turli yarim mahsulotlar olishda ishlatiladi. Plastmassalar, lokbo‘yoq, tipografiya bo‘yoqlari olishda, rezina sanoatida erituvchi sifatida qo‘llanadi.
Anilin juda zaharli bo'lib, markaziy asab tizimiga ta'sir qiladi, qonda methemoglobin hosil bo'lishiga va qizil qon tanachalarining yo'q qilinishiga (gemoliz) sabab bo'ladi, natijada organizm kislorod ochligiga olib keladi. Teri va shilliq pardalar orqali tanaga, nafas olish tizimi orqali esa bug 'shaklida kiradi. O'tkir va surunkali zaharlanish (anilizm) mumkin. Gepatotoksik (jigarning jiddiy shikastlanishiga olib keladi).
Olinishi.
Anilin olishning asosiy usuli nitrobenzolni gaz yoki suyuq fazada katalitik (katalizatorlar Ni, Cu, Pd va boshqalar) gidrogenlashdir. Nitrobenzolning gaz fazali gidrogenatsiyasi 250-350 ° C da amalga oshiriladi; suyuq fazali gidrogenatsiya past haroratlarda (100-200 ° C) sodir bo'ladi. Nitrobenzol benzolni konsentrlangan nitrat va sulfat kislotalar aralashmasi (nitratlash aralashmasi) bilan nitrlash orqali olinadi:
C6H5NO2+3H2→C6H5NH2+2H2O.
Muqobil sintez usuli - fenolning ammonolizi. Jarayon katalizator (Al2O3, aluminosilikat va boshqalar) ishtirokida yuqori haroratda (300 ° C dan yuqori) va bosimda (1 MPa dan ortiq) amalga oshiriladi. Ushbu usulni tanlash arzon fenol mavjudligi bilan belgilanadi va ikkinchisini ishlab chiqaruvchilar tomonidan qo'llaniladi.
2022 yilda jahonda anilin ishlab chiqarish 9,4 million tonnani tashkil etdi. Ishlab chiqarish hajmi bo'yicha Xitoy, AQSh, Yaponiya va Germaniya yetakchilik qilmoqda.
Ishlatilishi
Anilindan boʻyoqlar va pigmentlar, shuningdek, vulkanizatsiya tezlatgichlari, poliuretanlar (izosiyanatlar ishlab chiqarish uchun xom ashyo), portlovchi moddalar, fotomateriallar, dori vositalari (ogʻriq qoldiruvchi, antipiretik, allergiyaga qarshi preparatlar va vitaminlar) va pestitsidlar ishlab chiqarishda foydalaniladi. O'rnini bosuvchi anilin hosilalari (xloroanilinlar, ksilidinlar va boshqalar) ham keng qo'llaniladi.
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
A-guruh iii-bosqich talabasi Musurmonova Marjonaning Asosiy texnologik jarayonlar va qurilmalar fanidan Kurs loyihasi Bajardi
|
