20
4-BOB. TA’LIM VA TARBIYA JARAYONI
Ta’lim va tarbiya jarayoni davlat talablari va davlat o‘quv dasturi asosida amalga oshiriladi.
Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida ta’lim tili va chet tillaridan foydalanish tartibi O‘zbekiston
Respublikasining “Davlat tili to‘g‘risida”
6
gi qonuni bilan tartibga solinadi. Maktabgacha ta’lim tashkiloti
ta’lim va tarbiya jarayonini o‘quv yili bo‘yicha tashkil qiladi. O‘quv yili 2-sentabrda
boshlanadi va
31-maygacha davom etadi.
1-iyundan 31-avgustgacha MTTda yozgi sog‘lomlashtirish davri tashkil etiladi.
4.1. MAKTABGACHA YOSHDAGI BOLANING RIVOJLANISHIDA
O‘YINNING ROLI VA MAKTABGACHA TA’LIM
TASHKILOTINING TA’LIM VA TARBIYA JARAYONIDA
UNING AHAMIYATI
Davlat o‘quv dasturida bolaning o‘yin o‘ynash huquqi tan olinadi, o‘yinning bola uchun ahamiyati, uning
pedagogik imkoniyatlari ta’lim va tarbiya jarayonini tashkil etishda inobatga olinadi.
O‘yin maktabgacha yoshda yetakchi faoliyatdir. O‘yin orqali ta’lim olish bolalarni ta’lim olishi va
rivojlanishining yondashuvlaridan biridir. O‘yin – bu bolani o‘zini va atrofidagi dunyoni o‘rganishga
undashning tabiiy usuli. O‘yin
bolaning shaxsiyati, uning bilish,
ijtimoiy-hissiy, ijodiy va jismoniy
jihatlarini rivojlantiradi. O‘yinda bolalarning tengdoshlari va pedagogi bilan o‘zaro munosabati nutq va
ijtimoiy ko‘nikmalarni
rivojlantirishga yordam beradi, uning motorikasi takomillashib boradi.
O‘yin boshqa bolalar bilan hamkorlikda ta’lim olish imkoniyatini yaratadi, ularga tavakkal qilish, xato
qilish va qiyinchiliklarni yengish imkonini beradi. Va, eng muhimi, o‘yin ta’lim olishni quvonchli qiladi,
bolalarning tasavvurini va ijodkorligini rivojlantiradi. O‘yin har xil bo‘lishi mumkin – bolaning yoki
bolalar guruhining tashabbusi bilan to‘laligicha erkin, pedagogning minimal yoki to‘liq
ishtirokisiz -
pedagog tomonidan tashkil etilgan va uning ko‘rsatmalari yordamida amalga oshiriladi. Erkin o‘yinning
ahamiyatini tushunish va e'tirof etish bilan birga, uyushgan o‘yinda pedagogning hal qiluvchi rolini ham
tan olish kerak.
Ta’lim va tarbiya jarayoni o‘yin o‘ynash imkoniyatini ta'minlashi kerak, rivojlantiruvchi muhit esa o‘yin
o‘ynash imkoniyatiga hissa qo‘shishi kerak. O‘yin uchun sharoit yaratish, ya'ni bolalarni yetarli vaqt, joy,
qo‘llab-quvvatlovchi resurslar va o‘yinchoqlar bilan ta'minlash juda muhimdir.
Maktabgacha yoshdagi bolalar bilan ishlaydigan pedagoglar bolalar o‘yiniga yordam berishlari
muhimdir.
