130
Suvda va quruqlikda yashovchi turkumi aniqlagich jadvali
1.(2). Dumi yo’q. Dumsizlar - Ecaudata
2.(1). Dumi bor. 3.(4). Chiga kiradi.
3.(4). Tanasining eni uzunligi 3 martadan oshiq to’g’ri keladi(dumi
qo’shiladi).
Dumsizlar lichinkasi - Ecaudata
4.(3). Tanasining eni uzunligi 3 martadan oshiq to’g’ri keladi (dumi
qo’shiladi).
Dumli amfibiyalar -Caudata
5.(6). Oyoqlari yo’q. Oyoqsizlar - Apoda
Hozirgi vaqtda amfibiyalar sinfi 2000 turni o’z ichiga oladi, shundan 33
turi sobiq SSSR da va 2 ta turi O’zbekistonda uchraydi. O’zbekistonda
yashil qurbaqa - Bufovirilis va kul baqasi - Ranq ridi bunda uchraydi.
Sudralib yuruvchilar turkumlarini aniqlash jadvali
1.(2). Tanasi suyak qalqon ichida joylashgan va qalqonlari ustida shox
plastinkalar bor. Toshbaqalar - Chelonia
2.(1). Terisi mayda shox tangachalar yoki burtmalar bilan qoplangan
Tangachalilar- Squavata
Toshbaqalar turkumi- Chelonia
Toshbaqalar
sudralib
yuruvchilarning
qadimgi
gruppasi
hisoblanadi. Tanasi pishiq qalqon ichida joylashgan.
U burtib chiqqan
orqa yassiroq qorin qalqonlariga bo’linadi.Jag’i shox moddadan iborat
tumshuq bo’lib tishi yo’q.
O’zbekistonda bittagina turi -
cho’l toshbaqasi - Testudo horspieldi yashaydi.
U quruqlik toshbaqalari - Testodo urug’iga ,
bitta nominal oilaga -
(Testudonital) va yashirin bo’yinli
toshbaqalar - (Erayptadira) kenja turkumiga mansubdir.
Tangachalilar turkumi - Squamata
Tangachalilarning shox moddadan tuzilgan, tangachalar ,
qalqonchalar
yoki burtmalar bilan qoplangan, jag’larida tishi bor.
O’zbekistonda tangachalilarning 2 ta kenja turkumga talluqli 57 turi
uchraydi.
O’zbekistonda zaxarli ilonlarning 6 turi uchraydi: kulvor ilon
(gyurza) - vipera letbitia , cho’l qora ilon (gadyuka) - Bevis,
charx ilon ( efa) -Eiltua earinatus, qalqon tumshuq (shitomordnik) -
Ancistrodon nolus, O’rta
Osiyo kuz oynakli iloni
131
(kobra)- noja ox iona, o’q ilon- Taphrometopan lineolatuna.
Shulardan faqat o’q ilongina odamga zahar sola olmaydi, chunki uni
zahar bezining yo’li oziq tishlariga ochiladi.
Ilonlar hyech qachon odamga birinchi bo’lib xujum qilmaydilar.
Ilon zahri medisina uchun qimmatli xom ashyo hisoblanadi.
Ruxsatnomasiz zaharli ilonlarni ovlash qat’iyan man qilinadi.
