Abdinazarov xasanboy xoliqnazarovich




Download 5.95 Mb.
Pdf ko'rish
bet114/121
Sana07.02.2022
Hajmi5.95 Mb.
#17191
1   ...   110   111   112   113   114   115   116   117   ...   121
Bog'liq
umurtqasizlar zoologiyasi
2-topshiriq chiziqli (amaliy), 50-son, metrolgik manbalar, 1111, Xasanova Fazilat Muhammadovna , slayd 6, Создание систем Микроконтро́ллеров с помощью устройства Switch bank, Amaliy ish 1, 1-Mustaqil EVS, 2-Mustaqil EVS, 4-Amaliy ish ES TITUL, file, 1-ma\'ruza20-21-kompy.info, 00
Ishning maqsadi: Chigirtka va tut ipak qurti misolida hashoratlarning 
postembrional rivojlanishiga doir belgilarni o’rganish. 
Hashoratlarning postembrional rivojlanishi ularning muayyan guruhlari 
uchun sistematik belgi bo’lib xizmat qiladi. Evolyutsion taraqqiyotining eng 
yuqorigi pog’onasiga ko’tarilgan qanotli hashoratlarning postembrional rivojlanish 
gemimetabolik (chala metamorfoz) va golometabolik (to’liq metamorfoz) yo’l 
bilan o’tadi(50,51-rasm). 
Chala metamorfoz yo’li bilan rivojlanadigan hashoratlarga, nisbatan tuban 
tuzilishga ega bo’lgan to’g’ri qanotlilar, suvaraklar, ninachilar, qandalalar va 
kunlik kapalaklar kiradi. Bularning tuxum ochib chiqqan lichinkalari voyaga etgan 
(imago) hashoratlarga ko’p jihatdan o’xshashdir. Lekin qanotlarining va 
ikkilamchi jinsiy belgilarining rivojlanmaganligi, shuningdek ayrimlarida faqat 
lichinka davriga xos bo’lgan (provizor) organlarining bo’lishi bilan farq qiladi 
(kunlik kapalak lichinkalarining traxeya jabralari, tut ipak qurtining qorin 
qismidagi oyoqlari). 
Lichinka bilan imago orasidagi tafovutlar. Ular bir yoshdan ikkinchi yoshga 
o’tgan davrda, qator po’st tashlashlar natijasida asta-sekin yo’qolib boradi. 
Ko’pchilik hashoratlarning lichinkalari 4-5 marta po’st tashlab, keyin voyaga etadi. 
Misol tariqasida tuqay chigirtkasining rivojlanishini ko’rsatish mumkin (50-rasm). 
Tuxum ochib chiqqan lichinka tashqi ko’rinishdan imagosiga butunlay 
o’xshaydi. Lekin bir yoshdan besh yoshgacha bo’lgan lichinkalik davrini 
o’tganidan keyingina voyaga etadi. 
Golometabolik yo’l bilan rivojlanadigan hashoratlarga - qo’ngizlar, 
kapalaklar, ikki qanotlilar va parda qanotlilar kiradi. Bu hashoratlarning 
lichinkalari tuzilishi va shakli jihatidan keskin farq qiladi. Ularning qanotlari 
umuman rivojlanmagan bo’ladi va lichinka davriga xos bo’lgan organlari ular 
voyaga etgunga qadar saqlanadi. 

133 
To’liq metamorfoz yo’li bilan rivojlanadigan hashoratlarga tut ipak qurtini 
misol qilib olish mumkin (51-rasm).

Download 5.95 Mb.
1   ...   110   111   112   113   114   115   116   117   ...   121




Download 5.95 Mb.
Pdf ko'rish