ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES
VOLUME 2 | ISSUE 8 | 2021
ISSN: 2181-1385
Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723
Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89
DOI: 10.24412/2181-1385-2021-8-282-285
Academic Research, Uzbekistan 284 www.ares.uz
Ong — psixik faoliyatning oliy shakli. U fakat insonga xos fenomendir. Ong,
uning mohiyati masalasi eng qad. muammolardan biri. Ongni dastlab diniy va
mifologik karashlar doirasida tushuntirishga uringanlar. Ongni
liniy tushuntirish uni
iloxiy hodisa, xudo yaratgan mo'jiza tarzida talkin qilishga asoslanadi. Koʻpgina
dinlarda inson Ongi buyuk ilohiy aqlning namoyon boʻlish shakli tarzida tavsiflanadi.
Bunday qarashlarning ildizi juda qad. boʻlsada, ular hamon oʻzining koʻplab
tarafdorlariga ega. Kimki olam va odam yaratilganligini tan olar ekan, Ong ham
yaratganning qudrati deb hisoblaydi.
Ongsizlik (psixologiyada) — ong ishtirokisiz sodir boʻladigan ruhiy jarayon va
holatlar. Ong, koʻpincha, badan harakatida, xotira, xayolda na-moyon boʻladi. Real
mavjud, lekin sezilmaydigan qoʻzgʻatgichlar vujudga keltiradigan javob taʼsirotlarida,
asli ongli paydo boʻlib, takrorlanishi natijasida avtomatlashib ketgan harakatlarda va
boshqa holatlarda roʻy beradi. Mac, odam oʻz oʻyxayollariga choʻmgan holda uyiga
qaytadi va har holda yoʻldan adashmasdan keladi. Agar u biror xavfni sezib qolsa, bu
xavfning sababi va qandayligini hali anglamasdan turib ham, himoya harakatini qiladi.
Bemor psixikasida
vujudga keladigan alahlash, gallyusinatsiya kabi patologik
hodisalar, uxlash, gipnoz vaqtida, lunatizm va shahrik. chogʻida yuz beradigan psixik
faoliyat ham Ong holatiga kiradi. Freyd Ongni sof irratsionalis-tik tarzda talqin etadi.
Uning fikricha, ong bilan Ong oʻrtasida murosasiz qarama-qarshilik bor. Insonning bu-
tun xattiharakati ana shu qarama-qarshilik bilan belgilanadi. Ongni odam anglashga va
payqashga jurʼat etolmaydi, u insondagi azaliy mayllar maskanidir.
Ongsizlik sohasiga: biologik ehtiyojlar (jinsiy mayllar, tabiiy ehtiyojlar, ozuqaga
bo’lgan ehtiyoj va boshqalar); tilaklarni siqib chiqarish (kimningdir muhabbatini
qozonishga behuda urinish, amalga oshmagan orzular, yashirin hafagarchilik); tushda
sodir bo’ladigan psixik hodisalar (tush ko’rish);
sezilmaydigan, lekin real ta’sir
ko’rsatadigan seskantiruvchilarga nisbatan javob reaktsiyalari («subsensor»
ta’sirlanishlar); avval anglangan, lekin takrorlanishlar tufayli avtomatlashgan va
shuning uchun anglanmaydigan bo’lib
qolgan harakatlar; maqsadi anglanmagan
faoliyatga nisbatan ayrim mayllar va boshqalar kiradi. Anglanmagan hodisalarga
bemor odam psixikasida
yuzaga keladigan alahlash, gallyutsinatsiyalar kabi ayrim
patologik hodisalar ham kiradi.
XULOSA
Ongsizlik-kishini o’zini tuta olmaydigan qilib qo’yadigan taaassurotlar bilan
bog’liq psixik jarayonlar harakatlar va holatlar yig’indisidir.
Psixik holat sifatida
ongsizlik voqelikni aks ettirishning shunday bir shakli hisoblanadiki ,bunda harakat
