ACADEMIC RESEARCH IN MODERN SCIENCE
International scientific-online conference
159
BIOMETRIK IDENTIFIKATSIYALASH TIZIMLARINING TAHLILI
Otaboyeva Munisa Ollabergan qizi
(Muhammad-al Xorazmiy nomidagi Toshkent axborot texnologiyalari
universiteti Urganch filiali stajyor-o’qituvchi)
otaboyevamunisa49@gmail.com, +998942309997
https://doi.org/10.5281/zenodo.8054105
Annotatsiya:
Ushbu maqolada biz har xil turdagi biometrik identifikatsiya
texnologiyalarining qo’llanilish sohalarini batafsil koʻrib chiqamiz.
Kalit soʻzlar
:
biometriya, biometrik identifikatsiya, iris,
yuz tuzilishi,
barmoq izi,
Bugungi biometrik autentifikatsiya usullari turli turlarga bo'lingan, ammo
ularning barchasi bir xil maqsadlarga ega. Qolaversa, ularning ishlash usulining
o‘zagi ham bir-biriga o‘xshash. Biometrik tizimlarning eng ko'p qo'llaniladigan
turlari
Biometrik tizimlarning ikki turi mavjud: jismoniy biometrika va xulq-atvor
biometrikasi.
Jismoniy biometrika
Maxsus qurilmalar (skanerlar, sensorlar va boshqa o'quvchilar)
yordamida insonning biometrik ma'lumotlari ma'lumotlar bazasida saqlanadi.
Tizim barmoq izi kabi bu maʼlumotlarni saqlaydi va raqamli maʼlumotlarga
aylantiradi. Keyin, barmoq skanerga qaytarilganda, tizim yangi ma'lumotlarni
o'z ma'lumotlar bazasida saqlangan narsalar bilan taqqoslaydi. Nihoyat,
tizim
shaxsning shaxsini tasdiqlaydi va mos keladigan bo'lsa, unga kirish huquqini
beradi yoki bo'lmasa, so'rovni rad etadi.
Zamonaviy smartfon kameralari va videoregistratorlari
neyron tarmoqlardan
quvvat oladigan o‘rnatilgan sensorlar yordamida yuzlarni osongina taniy oladi.
Shu ma'noda, tasvir shaxsning identifikatoriga aylanadi. Bu texnologiyadan
nafaqat telefonlarni qulfdan chiqarish, balki xaridlarni tasdiqlash yoki moliyaviy
xizmatlarga kirish kabi murakkabroq vazifalar
uchun ham foydalanish
mumkin.[1]
Xulq-atvor biometrikasi
Xulq-atvor biometrikasi - bu shaxsni dinamik yoki xulq-atvor xususiyatlariga
ko'ra aniqlaydigan tanib olish tizimi. Bu xususiyatlar qo'l
yozuvi va imzo
dinamikasi, ovoz va nutq ritmlari, imo-ishoralarni aniqlash, yozish tezligi orqali
elektron qurilmadan foydalanish xususiyatlari,
odamning smartfon yoki
planshetni ushlab turish usuli va hatto yurish usulini o'z ichiga olishi mumkin.
Ushbu tur passiv biometrika sifatida ham tanilgan,
chunki u autentifikatsiya
