• ACADEMIC RESEARCH IN MODERN SCIENCE
  • ACADEMIC RESEARCH IN MODERN SCIENCE




    Download 0,63 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet2/5
    Sana20.05.2024
    Hajmi0,63 Mb.
    #245588
    1   2   3   4   5
    Bog'liq
    ARIMS1728
    Документ, Task 2 (3), 6 sinf inf, 213-216 (1), 1946901
    ACADEMIC RESEARCH IN MODERN SCIENCE
     
    International scientific-online conference 
    160 
    jarayonini davom ettirish uchun foydalanuvchining faol ishtirokini talab 
    qilmaydi. 
    Ushbu dinamik autentifikatsiya usullari insonning xatti-harakatining 
    xususiyatlariga asoslanadi. Ular har qanday harakatni takrorlash jarayonida 
    insonning o'ziga xos xulq-atvori va ongsiz harakatlariga baho beradi. 
    Biometrik autentifikatsiya usullari: barmoq izlari, yuzni tanish, qo‘l 
    geometriyasi, ìrísí tanib olish, retinani identifikatsiyalash, ovozni aniqlash, 
    tugmalar bosish dinamikasi va qo‘lda yozilgan imzo. 
    Biometrika uzoq vaqtdan beri kelajakdagi autentifikatsiyaning maqsadi bo'lib 
    kelgan, bu biometrik autentifikatsiya bizning joriy autentifikatsiya va kirishni 
    nazorat qilishning boshqa vositalarini sezilarli darajada o’zgartirgan desak 
    mubolag’a bo’lmaydi. Biometrik tizimlar quyidagi tarzda ikki xil rejimda 
    ishlatilishi mumkin. 
    Tekshirish(1-1): shaxs oʻzi daʼvo qilgan shaxs ekanligini aniqlash. Tekshiruv 
    rejimida tizim olingan biometrik maʼlumotlarni maʼlumotlar bazasida saqlangan 
    shablon bilan solishtirib, shaxsini tasdiqlaydi. 
    Identifikatsiya (1-n) : shaxsning kimligini aniqlash. Identifikatsiya rejimida tizim 
    ma'lumotlar bazasidagi barcha foydalanuvchilarning shablonlarini moslik uchun 
    qidirish orqali shaxsni aniqlaydi. 
    Biometrik tizim birinchi navbatda shaxsdan biometrik ma'lumotlarni olish , 
    so'ngra ma'lumotlardan xususiyatlar to'plamini ajratib olish va oxirida quyidagi 
    rasmda ko'rsatilganidek, ma'lumotlar bazasidagi shablon bilan xususiyatlar 
    to'plamini solishtirish orqali ishlaydi. 
    1-rasm. To’liq biometrik tizim. 


    ACADEMIC RESEARCH IN MODERN SCIENCE
     
    International scientific-online conference 
    161 
    Biometrik usullar nima? 
    Biometrik ma'lumotlardan foydalanish yoki insonning o'ziga xos xususiyatlari 
    yuzlab yillar davomida u yoki bu shaklda mavjud bo'lib kelgan, xoh u odamning 
    jismoniy tavsifi bo'ladimi yoki yaqinda olingan fotosuratmi. Biometrik 
    autentifikatsiya usullari baholanadigan xususiyatlar turiga ko'ra tasniflanadi: 
    fiziologik atributlar yoki xatti-harakatlarning o'ziga xosligi. 
    Fiziologik biometrika 
    Fiziologik biometrik ma'lumotlar odamni inson tanasining bir qismi sifatida 
    olingan ma'lumotlarga ko'ra tasniflashga asoslanadi, masalan, barmoq izlari, yuz 
    yoki ko'z irisi. 
    Barmoq izini aniqlash 
    Bugungi kunga qadar eng mashhur biometrik, barmoq izini aniqlash, barmoqlar 
    va bosh barmoqlarning kaft tomonida, kaft va oyoq tagida joylashgan epidermal 
    ishqalanish teri tizmalari ko'payishi bo'lgan mayda-chuydalarga asoslangan 
    tasniflashning bir qator yondashuvlaridan foydalanishi mumkin. . Biz ulardan 
    autentifikatsiya qilish uchun foydalanishimiz mumkin, chunki quyidagi asosiy 
    tamoyillar mavjud.[2] 
    Barmoq izi inson hayoti davomida o'zgarishsiz qoladi. 
    Barmoq izlari ularni tizimli ravishda tasniflash imkonini beruvchi umumiy tizma 
    naqshlariga ega. 
    Barmoq izi individual xususiyatdir, chunki bir xil tog'ay belgilariga ega bo'lgan 
    ikkita barmoq hali topilmagan. 
    Barmoq izini aniqlash jismoniy biometrikaning bir turi hisoblanadi. Ushbu 
    autentifikatsiya usuli uchun ma'lumotlarni autentifikatsiya qilish uchun barmoq 
    izi skaneri ishlatiladi. Barmoq izini aniqlash darajalari 
    Biometrik dunyoda barmoq izi tafsilotlari uch xil darajaga bo'lingan: 
    Birinchi daraja : Birinchi bosqichda barmoq izini aniqlash dasturi chop etishning 
    o'ziga xos xususiyatlarini ta'kidlamasdan, barmoq izlari naqshlarini bir butun 
    sifatida tasvirlaydi. 
    Ikkinchi daraja : Barmoq izining kichik nuqtalari batafsilroq to'planadi, ulardan 
    noyob xususiyatlarning asosiy qismi olinadi. 
    Uchinchi daraja : Bu tizmalarning shakllari va tasvirlarini va ular bilan bog'liq 
    bo'lgan teshiklarni o'z ichiga oladi. Bu eng murakkab va batafsil daraja bo'lib, 
    odatda foydalanish holatlarida keng qo'llanilmaydi.[3] 
    Turli xil biometrik tizimlar bilan ham biz ularni uch xil usulda ishlaydigan uchta 
    turga bo'lishimiz mumkin: barmoq izini optik sensor yordamida raqamli kodga 
    aylantirish, chiziqli termal sensor yordamida konversiyani tejash va barmoq 



    Download 0,63 Mb.
    1   2   3   4   5




    Download 0,63 Mb.
    Pdf ko'rish