• Mikroprotsessorlarning turlari
  • Intel mikroprotsessorlari
  • -MARUZA: YARIM O‘TKAZGICHLI MIKROELEKTRONIKANING




    Download 1,16 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet17/53
    Sana21.05.2024
    Hajmi1,16 Mb.
    #248249
    1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   53
    Bog'liq
    Ajiniyoz nomidagi nukus davlat pedagogika instituti

    7-MARUZA: YARIM O‘TKAZGICHLI MIKROELEKTRONIKANING 
    FIZIK ASOSLARI 
    Reja: 
    1.
     
    Kompyuterning funksional jihatdan tuzilishi 
    2.
     
    SHKning asosiy bloklari va ularning vazifalari. Shaxsiy kompyuterning 
    tuzilishi 
    3.
     
    Mikroprotsessorlarning turlari 
     
    Zamonaviy protsessorlar mikroprotsessorlar kо‘rinishida tayyorlanadi. Jismonan 
    mikroprotsessor integral sxema kо‘rinishidan iborat, ya’ni u umumiy maydoni atigi 
    bir necha kvadrat millimetr keladigan tо‘g‘ri burchak shaklga ega kristall holatdagi 
    kremniyning 
    yupqa 
    plastinkasi 
    kо‘rinishida 
    tayyorlangan bо‘lib, ustiga 
    protsessorning barcha ishlarini bajaradigan sxemalar (qoliplar) joylashtirilgan. Ushbu 
    kristall-plastinka, odatda, plastmassa yoki sopoldan tayyorlangan yassi korpusga 
    joylanib, kompyuterning tizim platasiga ulash imkoni bо‘lishi uchun metall 
    tilchalariga ega tilla simlar bilan ulanadi. 
    Hisoblash tizimida parallel ishlaydigan bir nechta protsessorlar bо‘lishi mumkin. 
    Bunday tizimlar – kо‘p protsessorli tizimlar deb ataladi. 
    Eng birinchi MP-4004 rusumli mikroprotsessor 1971 yilda Intel firmasi (AQSH) 
    tomonidan ishlab chiqarilgan. Bugungi kunda mikroprotsessorlarning bir necha 
    yuzlab turi tayyorlanadi, biroq ular orasida Intel va AMD firmalari tomonidan ishlab 
    chiqarilayotgan mikroprotsessorlar eng kо‘p tarqalgani mikroprotsessorlar deb e’tirof 
    etilmoqda. 
    Intel mikroprotsessorlari 
    Baliq ovida qо‘llaniladigan elektron xо‘rak bilan о‘quvchi ishlatadigan shaxsiy 
    kompyuter о‘rtasida qanday umumiylik bor? Ikkalasining zamirida Intel 
    mikroprotsessorlari mavjud. Mikroprotsessorlar tо‘g‘risida gap borganda kо‘pchilik 
    shaxsiy kompyuterni tasavvur qiladi. Biroq ilk protsessorlar kundalik hayotda keng 
    qо‘llaniladigan kо‘plab mexanizm va asbob-uskunalar ichiga о‘rnatilgan edi. 1971 
    yili Intel kompaniyasi о‘zining eng birinchi mikroprotsessorini havola etganida, 


    =-30-= 
    ushbu texnologiya kelajakda qanday murakkab apparatlar yaratilishiga olib kelishini 
    о‘shanda hech kim hayoliga ham keltirmagan edi. 
    Protsessor qо‘llanilgan ayrim sohalarni sanab о‘tamiz: 
    - svetofor kontrolleri 
    - interfaol о‘yinchoqlar 
    - radiomodem 
    - sun’iy yо‘ldosh orqali aloqa 
    - avtomobilda qо‘llaniladigan raqamli navigatsiya tizimi 
    - avtomobilda qо‘llaniladigan о‘t oldirish va yoqilg‘i yetkazish tizimini boshqarish 
    - printerlar 
    - ovoz rejissyorining pulti 
    - lokomotivlar (dvigatelning elektr ta’minotini nazorat qilib borish uchun 
    qо‘llaniladi) 
    - interfaol sezuvchan (sensorli) videoekran 
    - kompyuterli terminal klaviaturasi 
    - kо‘chmas disk 
    - elektr energiyasi sarfi ustidan nazorat 
    - texnologik nazorat (ishlab chiqarish jarayonining sharoitlari, jumladan harorat, 
    bosim yoki materiallar sarfi ustidan nazorat) 
    - baliq ovida qо‘llaniladigan elektron xо‘rak 
    - elektron gitara, organ, sintezator 
    - geliyli detektor 
    - sport trenajyorlari 
    - darts elektron о‘yini 
    - tadqiqot asboblari 
    - dengiz kemalari shvartovka muftalarining kontrollerlari 
    - start blokining sensorlari (yengil atletikada falstartning (komanda berilmasdan 
    oldin olingan startning) oldini olish uchun qо‘llaniladi) 
    - kompyuter-kassa tizimlari 
    - uyali aloqa (qо‘l) telefon apparatlari 


    =-31-= 
    - kabelli televideniyening dekoderi 
    - faksimil aloqa apparati 
    - sun’iy yо‘ldoshdagi qabul qurilmasi 
    - tibbiyot jihozlari 
    - bemorlar holati ustidan nazorat qilish tizimi 
    - savdo-sotiqda qо‘llaniladigan avtomatlar 
    - duradgorlikda qо‘llaniladigan elektron adilak (shayton) 
    - nusxakash uskunalar 
    - shtrix-kodli printer 
    - robot qо‘li 
    - yovvoyi hayvonlarni tutqunlikda kо‘paytirish (hayvonning terisi ostiga о‘zining 
    yaqin qarindoshi bilan chatishtirilishiga yо‘l qо‘ymaslik uchun olimlar 
    foydalanadigan genetik axborotga ega juda kichik mikrosxemalar ulanib, bitkazib 
    yuboriladi) 

    Download 1,16 Mb.
    1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   53




    Download 1,16 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    -MARUZA: YARIM O‘TKAZGICHLI MIKROELEKTRONIKANING

    Download 1,16 Mb.
    Pdf ko'rish