Umumiy ma`lumotlar.
Ishlab chiqarish jarayonida mexanizatsiya deb, qo`l mehnatini mashina va mexanizmlar ishi bilan almashtirish, shuningdek, mavjud mashina va mexanizmlarni zamonaviysi bilan almashtirish tushuniladi.
Mexanizatsiya me`yorini hisoblash
Mexanizatsiya me`yori u mexanizatsiyalashgan mehnat xajmining umumiy mehnat xajmiga nisbati orqali aniqlanadi.
U= (Tm /Tu)*100 %
Bu yerda : Tm — Texnologik xujjatlarda keltirilgan jarayonlardagi operatsiyalarning mexanizatsiyalashgan mehnat xajmi, odam*min; Tu —barcha operatsiyalardagi mehnat xajmi, odam*min;
Mexanizatsiya darajasi ishchi funktsiyalarning odam bilan qo`llanilishi va bu jarayonlarning avtomatlashtirilgan texnologik jarayon bilan farqini foizdagi taqqoslash bilan aniqlanadi.
S= (M / (4N) )*100%;
M=Z1M1+ Z2M2+ Z3 M3+ Z3,.5 M3,5+ Z4M4
Bu yerda: 4— ATK uchun maksimal bo`g`in; N ——operatsiyalarning umumiy soni; Z1... Z4 — jihozning bo`g`ini, tegishlicha 1...4 ga teng ; M1 . . . M4 — Z1... Z4 bo`g`inlarda qo`llanilayotgan jihozning mexanizatsiyalashgan operatsiyalar soni
Qo`llanmaga ko`ra mexanizatsiya vositalari o`ziga yuklatilgan vazifaga qarab quyidagilarga bo`linadi:
Qo`l mehnati qurollariga( gaykali kalitlar ,otvyorkalar va boshqalar) z=0;
Qo`lda ishlaydigan mashinalarga (press, parma,mustaqil energiya manbaiga ega bo`lmagan tashxislash qurilmalari) z=1;
Mexanizatsiyalashgan qo`l mashinalariga(elektroteshish dastgohlari, elektroparma, pnyovmogaykaburagich va boshqa tashqi energiya manbaiga ega bo`lgan mashinalar) z=2;
Mexanizatsiyalashgan mashinalarga (universal dastgohlar, presslar,kran balkalar,tashxislash stendlari va avtomatik boshqaruv tizimiga ega bo`lmagan jihozlar) z=3;
Yarimavtomat mashinalarga(havo tarqatuvchi avtomat kolonkalar, konveyersiz avtomat yuvgichlar,avtomatik tashxislash jihozlari) z=3.5
Avtomat mashinalarga (quritish va bo`yash kameralari,avtomatik yuvgichlar) z=4;
ATK da qo`llaniladigan texnologik jihozga mos ravishda bo`g`in beriladi.
Masalan: ko`rish chuqurligi ko`targichi R-637ga z=3; Oldi ko`prikni tekshiruvchi moslamaga z=1; g`ildirak yaqinlashuvini tekshiruvchi chizg`ichga z=0.
|
