| Transgen hayvonlarni klonlash
Transgen hayvonlar yaratish – juda murakkab jarayon. Statistik ma'lumotlarga ko'ra, in'ektsiya qilingan 40 ta sichqon zigotasidan bitta transgen sichqon, in'ektsiya qilingan 100 ta qo'y yoki echki zigotasidan bitta transgen qo'y yoki echki, in'ektsiya qilingan 1500 ta qoramol zigotasidan faqat bitta transgen qoramol olinadi. Olingan transgen hayvonlarning 50% kamroq qismi transgen oqsilni ekpressiyalaydi. Ba'zida gen ekspressiyalangani bilan mahsulot sut bilan ajralib chiqmaydi. Buni sabablari hali ohirigacha aniqlangan emas.
Barcha parametrlar bo'yicha ideal transgen hayvon olingan taqdirda ham yana bir muammo tug'iladi. Olingan ideal transgen hayvonning hamma belgilari ham uning keyingi avlodlariga o'tavermaydi.
Shuning uchun olimlar tomonidan transgen hayvon olishga nisbatan sut emizuvchilarni klonlashga ko'proq e'tibor qaratilmoqda. Klonlash yordamida bir marta olingan ideal produtsent-hayvonni qayta-qayta yangi nushalarini ko'paytirish mumkin. Ko'paytirilgan yangi nushalar ya'ni klonlar orqali tibbiyot va farmakologiyada ko'p qo'llaniladigan odam oqsillariga bo'lgan ehtiyojni qondirsa bo'ladi.
Qurbaqa klonini olishning qisqartirilgan shemasi.
Yan Vilmut tajribalari asosida sut emizuvchilar klonini olish printsipi. Tuhum hujayra sitoplazmasi va donor hujayra turli ranglarda ko'rsatilgan.
Qo'y klonini olishning dastlabki bosqichlari: qo'y hujayrasining yadrosini olib tashlash va yadrosi olingan hujayrani somatik hujayra bilan qo'shish: A-ingichka shisha mikropipetka yordamida tuhum hujayraning yadrosini olib tashlash; B- tuhum hujayraning yadrosini olib tashlash operatsiyasining muvaffaqiyatli chiqqan-chiqmaganini tekshirish: olingan yadro DNKsi ul'trabinafsha nurlarda yaltiraydi; C- somatik hujayra tutgan shisha mikropipetka tuhum hujayraga yaqinlashtirilmoqda; D- somatik hujayrani (yadrosi bilan birga) tuhum hujayraga kiritish; E- elektr maydoni ta'sirida somatik va tuhum hujayrani qo'shilishi.
| 