Andijon mashinasozlik insitituti elektro tehnika fakulteti mem yonalishi k-93-21 guruxi talabasi marufjonov husanboyning issiqlik texnikasi fanidan tayorlagan mustaqil talimi

Download 1.73 Mb.
Sana	05.03.2024
Hajmi	1.73 Mb.
	#167315

Bog'liq
husanboy issiqlik 1
Hybrid-renewable energy systems in microgrids integration, developments and control ( PDFDrive ), 1427572, gipermatnlar yaratish va ishlash, 2 5454015403950874988-3[1], Биринчи бет, Astanov Axliddin, Asosiy makroiqtisodiy ko, 11-маъруза, Additiv va multiplikativ ekonometrik modellarni tuzish, ,,,, Mavzu Erkin savdo va proteksionizm siyosati Reja, Tursunov Murodjon ingliz tilidan mustaqil ishi, Haqidagi fan, 0.В.И. Вешкурцев, Д.Г. Мирошин Практикум по дисциплине Оборудование отрасли, yakka tartibli ishchi reja

ANDIJON MASHINASOZLIK INSITITUTI ELEKTRO TEHNIKA FAKULTETI MEM YONALISHI K-93-21 GURUXI TALABASI MARUFJONOV HUSANBOYNING ISSIQLIK TEXNIKASI FANIDAN TAYORLAGAN MUSTAQIL TALIMI

Termodinamikaning birinchi qonuni - bu fanning asosiy qonunlaridan biri bo'lib, u issiqlik, massa almashinuvi va kimyoviy jarayonlarni amalga oshirishi kerak bo'lgan termodinamik tizimlar uchun energiya saqlanishning umumiy fizik qonunini ifoda qiladi. Saqlanish qonuni (energiya balansi tenglamasi) shaklida birinchi qonun oqim termodinamikasida va muvozanatsiz termodinamikada qo'llaniladi. Muvozanat termodinamikasida termodinamikaning birinchi qonuni odatda energiyaning saqlanish qonunining oqibatlaridan biri sifatida tushuniladi, buning natijasida o'quv va ilmiy adabiyotlarda qo'llaniladigan birinchi qonun formulalarining bir xilligi yo'q.
Termodinamikaning birinchi qonuni nima?
Koʻpgina quvvat stansiyalari va dvigatellar issiqlik energiyasini ishga aylantirish orqali ishlaydi. Buning sababi, qizdirilgan gaz mexanik turbinalar yoki porshenlarni harakatlantirib ish bajarishi mumkin. Termodinamikaning birinchi qonuni gazlar uchun energiyaning saqlanish qonunini tavsiflaydi. Termodinamikaning birinchi qonuniga koʻra, U sistema ichki energiyasining oʻzgarishi sistemaga berilgan issiqlik miqdori Q va W sistema ustida bajarilgan ish ning yigʻindisiga teng. Formula shaklida termodinamikaning birinchi qonuni quyidagicha:
Izohorik jarayon (V=const) - Hajm o'zgarmas bo'lganida temperaturaning ortishi (kamayishi) bilan bosimning ortishi (kamayishi) sodir bo'ladi, shuning uchun:
Gaz tashqi kuchlarga qarshi ish bajarmaydi,ya'ni:
Izoxarik jarayon, devorlari qalin, o'zgarmas hajmga ega bo'lgan idishga gazni isitish yoki sovutishda sodir bo'ladi. Termodinamikaning birinchi qonuniga asosan[1], izoxarik jarayonda gazga uzatilgan issiqlik miqdorining hammasi gaz ichki energiyasining ortishiga sarf bo'ladi:
Bu jarayonda solishtirma issiqlik sig'imi Cv ichki energiya bilan quyidagicha bog'liqdir:
Izobarik jarayon — bosim oʻzgarmas boʻlgan sharoitda sistemada sodir boʻladigan fizik jarayon. Izobarik jarayon sistemaning termodinamik holat diagrammasida izobara bilan tasvirlanadi. Atmosfera bosimida sodir boʻladigan fizik jarayonlar, jumladan, suvning isishi, ochiq idishdagi gazning qizishi yoki sovishi, moddaning ikki fazali holatidagi izotermik jarayon va koʻpgina kimyoviy reaksiyalar izobarik jarayonga misol boʻla oladi. Yuqori va past bosimlarda moddalarning xossalarini tadqiq qilishda, issiklik mashinalarida (masalan, Joul, Dizel sikllari) izobarik jarayon dan foydalaniladi.
Izotermik jarayon (yun. ἴσος (izos) - "barobar" va θέρμη (termon) - "issiq") deb oʻzgarmas haroratda tizim holatining oʻzgarishiga aytiladi. Bu jarayonda harorat sobit qoladi: ΔT = 0. Havoning asta-sekin siqilishini yoki meshdan gazni soʻrib chiqarganda nasos porsheni ostida gazning kengayishini taxminiy oʻlaroq izotermik jarayon, deb hisoblash mumkin. Izotermik jarayonni oʻtkazish uchun odatda tizimga termostat oʻrnatiladi. Bunda jarayonning kechishi yanada tezlashadi. Tizim harorati esa termostat haroratidan farq etmaydi. Izotermik jarayon shunday jarayonki, gaz vazni, molyar gaz va harorat є — konstanta hisoblanadi.

ETIBORIZ UCHUN RAXMAT

Download 1.73 Mb.