157
kutilmagan faktlar va ko‗pincha ishlatuvchi xizmatchi noto‗g‗ri harakat
ta‘siri ishga yaroqsizligiga olib keladi.
Qurilmalar ishdan chiqishida keltirilgan zararlar qiymati elektr
iste‘molchi kategoryasiga odamlar
hayotiga qancha xavfligi, texnalogik
jarayonning qanchal darajada buzilishi, mahsulot ishlab chiqaraolmaslik
darajasi, ishchi mexanizmlar va boshqa turdagi isroflar (salt) qiymatlari
kiradi.
Yuqorida keltirilganlardan
shunday xulosaga kelish mumkin, bu
to‗xtovsiz (keng manoda ishonchli) ishlashi o‗ning ishlatilishidagi har
tomonlama aloqalari bilan chambarchas bog‗liq, bo‗larga: tashish, saqlash,
ishlatish shart-sharoit jarayonlari, xizmat ko‗rsatish va ta‘mirlash sifati va
boshqalar kiradi.
Shu sababli qurilmalarni ishlatish shunday tashkil qilinishi kerakki,
elektr qurilma ishonchli ishlashi ta‘minlansin va mumkin qadar halokatli
oqibatlarga olib keluvchi sabablar (zarrarlar) o‗z vaqtida bartaraf qilinsin.
Qurilmaning ishonchligi deb, o‗rnatilgan ishlatish ko‗rsatkichlarini
vaqt bo‗yicha belgilangan daraja chegaralarida
saqlab qolib foydalanish
shartlariga va belgilangan rejimga mos keladigan topshiriq va vazifalarni
bajarilishi tushuniladi.
Qurilmalar
xususiyatlarining
asosiylaridan
biri
ishonchlik
hisoblanadi, ular faqat ish jarayonida o‗zini ko‗rsatadi. Qurilmaning
ishonchligi o‗ni loyihalashda o‗rnatiladi va yaratishda, ta‘mirlashda,
ishlatishda esa amalga oshiriladi.
§12.2 Elektr jihozlarni ishlatishga qabul qilishni tashkil ishlari.
Har bir qurilishi tugallangan korxona, o‗y-joy
yoki umumiy bino
ishlatishga davlat qabul komissiyasi tomonidan qabul qilinadi, komissiya
tuzilishiga buyurtmachi vakili, pudratchi tashkilot tuman yoki shahar ijroya
komitet xodimi kiradi. Xalq depo‗tatlar maslahatchilari, davlat sanitariya
va o‗t o‗chirish
nazorati, kasaba soyuz qo‗mitasi va boshqa aloqador
tashkilotlar.
Obyektni davlat komissiyasiga tag‗dim etishdan oldin (alohida sexni,
binoni, inshootni) ularda o‗rnatilgan qurilmalarni buyurtmachi tomonidan
tayinlangan kommisiya, qurilish montaj ishlari tugagatilgan alohida
qurilmalarni sinov va kompleksli ishlashini sinab ko‗rib ishchi kommisiya
qabul qiladi. Sexlarda va boshqa binolarda o‗rnatilgan
motorlar va elektr
kuch qurilmalarni bir vaqtning o‗zida qurilish ishlari va sanitariya-texnik
va texnologik qurilmalarni qabul qilishga tavsiya qiladi.
Alohida sinov ishlarini o‗rnatilgan tartibda olib boriladi.
Qurilishi tugallangan binolarga, inshootlarga issiqlik - qurilish, suv
158
elektr ta‘minoti (shu jumladan ТП, HL va boshqa) sanitar-xo‗jalik
xonalari, qurilish- montaj tashkilotlari qurilish
davomida foydalanib
kelingan inshootlar.
Alohida sinov ishlari oxiriga etgach kommisiya aniqlangan
kamchiliklar bo‗yicha akt to‗zilib muddat byeriladi pudratchi tomondan
davlat qabul kommisiyasi qabuligacha barcha nuqsonlarni bartaraf qiladi
va qurilish inshooti davlat qabul kommisiyasiga tavsiya bildiradi. Barcha
sinov tekshiruvlar natijalarihaqidaakt tuziladi. Kompleksli sinab ko‗rish
muvaffaqiyatli
tugagach, ishchi kommisiya inshootda qurilish ishlari
tugatilganihaqidato‗zilgan
aktga
imzo
chekadi,
davlat
qabul
kommisiyasiga takdim etish uchun, davlat qabul kommisiyasi tuzilishi
yuqorida qayt etilgan.
Ko‗rsatilgan aktlarga imzo chekilgandan boshlab elektr qurilmalar
buyurtmachi tomonidan qabul qilingan hisoblanadi
va obyekt barcha
narsalari butun saqlanishiga javobgarlik masuliyati buyurtmachiga
yuklanadi.
