152
metalli quvurlari, zirhlangan kabellarning yerda yotqizilgan metal
qobiqlari, tabiiy zaminlashlar sifatida suyuq yoqilg‗ilar, gazlar va
chiqindilar quvurlari, kabellarning alyumin qobiqlaridan foydalanish qat‗iy
man etiladi.
Tabiiy zaminlashlar qarshiliklari etarli bo‗lmaganda su‘niy
Zaminlashlar o‗rnatiladi. 6.10 - rasm. Shu maqsadda obyekt podstansiya
perimetri bo‗ylab 0.70.8 m chuqurli transheyalar qaziladi. Transheya
tubiga uzunligi 3...5m. (elektrodlar) sifatida vertikal zaminlashlar kiritiladi.
Bu (elektrodlar) sifatida po‗lat prokat qo‗llaniladi:
dumaloq diametrli kamida 16 mm;
quvurlar diametri kamida 32 mm;
burchaklar (uglovoy) ko‗ndalang kesimi kamida 100 m
2
.
Elektrodlarni yеrga kiritish zarbli yoki bo‗rash usullarida bajariladi.
Bo‗rab kiritishda elektr kiritgich qo‗llaniladi-reduktorli drel aylanish
tezligini 100 ayl/min dan pasaytiradigan va elektrodni kiritishda aylanish
momentini oshiradiganlari qo‗llaniladi. Elektrodlarning pastki uchiga
buralish shakli byeriladi (11.2.2, b -rasm ).
Elektrodlarning yuqori qismi yеrga kiritilib bo‗lgach elektrodlar
uchlari kallagi 150-200 mm transheya tubidan chiqishlari, o‗zaro
gorizontal Zaminlashlar bilan ulanadi. Gorizontal zaminlashlar sifatida
yassi odatda 100 mm
2
po‗lat tasmalar yoki 10 mm diametrli po‗lat simlar
qo‗llaniladi. Ochiq TQ da qo‗shimcha bo‗ylama va ko‗ndalang gorizontal
zaminlashlar yotqiziladi, zaminlashlar turga o‗zaro birlashtirilgan. Bu TQ
va YoTQ hududida qisqa tutashish toki yеrga oqqanda elektr potensialini
to‗g‗rilash uchun zarur.
