Andijon mashinasozlik instituti “Transport va logistika ” fakulteti

Issiqlik uzatilishi yoki issiqlik almashuvi qattiq, suyuq va gazsimon jismlarda issiqlikning tarqalishini o'rganadi. Issiqlik uch xil usulda: issiqlik o‘tkazuvchanlik, konveksiya va nurlanish orqali uzatiladi. Issiqlik o‘tkazuvchanIik deb, jism mikrozarrachalarning tebranma harakati orqali issiqlikning uzatilishiga aytiladi.

Issiqlik o‘tkazuvchanIik deb, jism mikrozarrachalarning tebranma harakati orqali issiqlikning uzatilishiga aytiladi. Issiqlik o‘tkazuvchanlik asosan qattiq jismlarda sodir bo‘ladi. Issiqlik o‘tkazuvchanlikda issiqlik gazlarda har xil energiyaga ega molekulalarning to'qnashuvida, suyuqliklarda molekulalarning tebranishida

tebranishida metallarda erkin elektr diffuziyasi natijasida issiqlik o'tadi. Konveksiya faqat suyuqlik va gazlarda sodir bo‘ladi. Zarrachalarning harakatlanishi natijasida o‘rin almashish hodisasiga konveksiya deyiladi.

Issiqlik o'tkazuvchanlik va konveksiya bir paytda sodir bo‘lganda konvektiv issiqlik almashunuvi deyiladi. Konveksiya 2 xil bo‘ladi: erkin va majburiy konveksiya.

Erkin konveksiya zichliklar farqi hisobiga sodir bo'ladi, majburiy konveksiya esa tashqi kuch ta’sirida (nasos, ventilyatorlar yordamida) sodir bo‘ladi. Nurlanish usulida issiqlik elektromagnit to‘lqinlari yordamida uzatiladi.

ISSIQLIK 0 ‘TKAZUYCHANLIK Oldingizda kosada qo‘yilgan qaynoq sho‘rvaga qoshiqni solib qo‘ysangiz, ko‘p o‘tmay qoshiqni ham ushlay olmay qolasiz. Sababi, qoshiq tayyorlangan metall katta issiqlik o‘tkazuvchanlik ko‘rsatkichiga ega bo‘ladi. Shu sababli, metall qoshiqning sho‘rvaga botib turgan qismi, sho‘rva issiqligini butun metall bo‘ylab o‘tkazadi va qoshiq ham qizib ketadi

Umuman olganda, deyarli barcha metallar yuqori issiqlik o‘tkazuvchanlik namoyon qiladi va metallga uzatilgan issiqlik butun metall bo‘ylab juda tez tarqaladi. o‘zi aslida, tabiatda har qanday jism o‘ziga xos issiqlik o‘tkazuvchanlik ko‘rsatkichiga ega bo‘ladi