gi, vazni). Ranglarning yorug‘lik manbayiga nisbatan uch holati (frontal, yon to -

Download 6,43 Mb. Pdf ko'rish
bet	28/60
Sana	04.12.2023
Hajmi	6,43 Mb.
	#110757

1 ... 24 25 26 27 28 29 30 31 ... 60

Bog'liq
Arxitekturaviy kompozitsiya asoslari (X.Po\'latov va b.)

gi, vazni). Ranglarning yorug‘lik manbayiga nisbatan uch holati (frontal, yon to -
mondan, kontrajur). Ranglarning metrik va ritmik xususiyatlari. Rang va shakl m u-
nosabati. Axromatik va xromatik uyg‘unliklar (garmoniyalar).
M a ’ruza. Kuchli badiiy vositalardan bin rangdir. M a’lumki, nur shi-
sha prizm adan o ‘tkazilsa, u kamalak ranglarga (spektrga) ajraladi. Agar
spektr ranglar birlashtirilsa, oq rang hosil bo'ladi. Kamalak ranglar bilan
binafsha rang xromatik ranglar deyiladi. Fizikaviy nuqtayi nazardan rang
m a’lum o ‘lchamlarga ega bo'lgan to ‘lqindir. N u r biror sathga tushar ekan,
m a’lum uzoqlikdagi to'lqinlar qaytariladi, qolganlari esa singib ketadi.
Natijada ko‘zimizga sath biror ranglar tariqasida idrok etiladi.
Har bir xromatik rang o pining uch: rangliligi, yorqinligi, yorug'ligi
jihatlari bilan bir-biridan farqlanadi. Ranglilik ( “цветовой ф о н ”) ranglar-
ni o ‘zaro farqlab turadigan asosiy jihatdir. Yorqinlik muayyan b o ‘yoqdagi
rangni hosil qiluvchi zarrachalam ing (pigm entning) nisbiy m iqdoridir.
Bunday zarrachalar miqdori qancha ko‘p bo‘lsa, rang shuncha yorqin bo‘ladi.
Muayyan rangning oq-qora (axro m atik) holatidagi ko‘rinishi u n in g
yorugMigini (“яркость”т ) tashkil qiladi. Spektr ranglardan yorug‘ligi eng
kam bo‘lgani binafsha rangidir. Eng yorug‘ rang - sariq. Qolgan ranglar
ulaming oralig‘ida joylashadi.
Ranglar birlamchi (asosiy) va ikkilamchi (to‘ldiruvchi-m urakkab)
xillarga b o ‘lin a d i. A sosiylarga: s a riq , k o ‘k (havo rang) va q iz il;
to‘ldiruvchilan*a: yashil (sariq, ko‘k), qovoq sariq (sariq, qizil) va binafsha
(ko‘k-qizil) ranglar kiradi. Boshqa ranglar asosiy va to ‘ldiruvchi ranglar
ning turli birikmasi natijasida hosil b o ‘ladi. Agar ranglar tartib bilan joy-
lashtirilsa, o‘ziga xos rang shari hosil b o ‘ladi. Ranglar ta ’siri bo ‘yicha issiq
va sovuq, og‘ir va yengil, uzoq va yaqin b o ‘lishi mumkin.
www.ziyouz.com kutubxonasi

Mazkur mavzudagi klauzura va vazifalar yordamida talabalar spektr
ranglari, ranglar doirasi to ‘g ‘risidagi bilimlarini mustahkamlaydilar, har
xil ranglardan uyg‘unliklar hosil qilish ko‘nikmalariga ega bo‘ladilar.

Download 6,43 Mb.

1 ... 24 25 26 27 28 29 30 31 ... 60

Download 6,43 Mb.

Pdf ko'rish