|
Тezlashtirilgan eskirish hisoblash usuli
|
| bet | 11/26 | | Sana | 13.06.2024 | | Hajmi | 217,5 Kb. | | #263355 |
Bog'liq Soliyeva Malohat diplom ishi3. Тezlashtirilgan eskirish hisoblash usuli
a) sonlarning yigindisi bo’yicha qiymatni hisobdan chiqarish usuli. Bu usul eskirish hisoblanadigan asosiy vositaning xizmat qilish yillari summasi orqa-li aniqlanadi va bu summa hisoblash koeffitsientida maxraj bo’lib xizmat qila-di. Bu koeffientsientning sur’atida ob’ektning xizmat muddati oxirigacha qolgan yillar soni (teskari tartibda) turadi. Bu usulda ham, oldingilarga o’xshash, eski-rish summasi boshlang’ich qiymatdan tugatish (qoldiq) qiymati chegirilgandan qol-gan qismidan hisoblanadi.
Masalan, yuqorida misol tariqasida olingan dastgohning taxmin qilina-yotgan foydali xizmat muddati 5 yil bo’lsin. U holda dastgohni ishlatish yillari summasi (kumulyativ son) - 15 yil bo’ladi:
1+2+3+4+5=15
Dasgohning xizmat muddatining har yiliga to’g’ri keladigan eskirish summa-si ulushini topish uchun xizmat muddatini oxirigacha bo’lgan yillarni (ya’ni tes-kari tartibda) kumulyativ songa bo’lib chiqamiz, ya’ni
515, 415, 315, 215, 115
So’ngra, har bir kasrni eskirish hisoblanadiganso’mma (B-Т) ga ko’pay-tirish orqali har yillik amortizatsiya summasi aniqlanadi. Bu usulda amortiza-tsiya ajratmalari summasi jadvali quyidagi ko’rinishda bo’ladi (jadvalga qarang).
Jadvalda keltirilgan hisoblardan ko’rinib turibdiki, dastgohning xizmat muddatining dastlabki yillarida eng katta amortizatsiyaso’mmasi hisoblanmokda, keyingi yillarda esa u yilma-yil kamayib bormoqda, jamlangan amortizatsiya sekin-asta ortib boradi, balans qiymati qoldiq qiymatga etib bormagunicha har yili eskirish summasiga kamayib boradi.
( so’m hisobida)
Sana
|
Boshlang’ich qiymat
|
Yillik eskirish summasi
|
Jamlangan eskirish summasi
|
Balans qiymati
|
xarid sanasi
|
550.000
|
|
|
550.000
|
1 yil oxiri
|
550.000
|
(515x500.000)=166.667
|
166.667
|
383.333
|
2 yil oxiri
|
550.000
|
(415x500.000)=133.333
|
300.000
|
250.000
|
3 yil oxiri
|
550.000
|
(315x500.000)=100.000
|
400.000
|
150.000
|
4 yil oxiri
|
550.000
|
(215x500.000)= 66.667
|
466.667
|
83.333
|
5 yil oxiri
|
550.000
|
(115x500.000)= 33.333
|
500.000
|
50.000
|
|
| |
