|
Kimyo sanoati atmosfera xavosini ifloslantiruvchi manba sifatida
|
| bet | 2/3 | | Sana | 12.01.2024 | | Hajmi | 22,62 Kb. | | #135945 |
Bog'liq Atmosfera havosi va insonKimyo sanoati atmosfera xavosini ifloslantiruvchi manba sifatida
Kimyo sanoati rang-barang kimyoviy moddalarni-kislotalar,ishkorlar,tuzlar va boshka anorganik moddalarni,mineral ugitlar ,zaxarli ximikatlar, polimerlar, sintetik tolalar, erituvchilar, smolalar, buyoklar, loklar, jixozlar, asbob-uskunalar, xujalik buyumlari,shuningdek sanoatimiz uchun askotadigan kupdan-kup vositalarni ishlab chikaradi.
Kimyo sanoatining eng yirik tarmoklaridan biri azotli mineral ugitlar ishlab chikaruvchi korxonalardir.Bu korxonalar ammiak,azot kislotasi,azotli mineral ugitlar,fosforli ugitlar,fosforli tuzlar,sulfat kislotasi ishlab chikaradi.Bu tarmok korxonalarida foydalaniladigan xom ashyolardan kaliyli ugitlar, oxak, fosforidlar olinadi.Kimyo sanoati tarmoklariga kiradigan korxonalardan sintetik kauchuk,xlor,xlorli oxak toshlar,kislotalar,xlorli birikmalar,plastmassa va sun’iy smolalar,lok buyoklar,zaxarli kimyoviy moddalar,neft kimyosi maxsulotlari va yana boshka kimyoviy maxsulotlar ishlab chikaruvchi korxonalarni kursatish mumkin.
Ammiak ishlab chikarish jarayoni asosini vodorod va azotni sintez kilish reaksiyasi tashkil etadi.Mazkur reaksiya yukori bosimda xamda yukori darajali xaroratda kechadi.Bunda xom ashyo sifatida tabiiy koks gazidan foydalaniladi.Sanoat mikyosida ammiak olish jarayonida atmosfera xavosi korxonalardan chikadigan is gazi,ammiak va metan kabi tajovuzkor omillar bilan ifloslanadi.
1 tonna ammiak ishlab chikarishda xosil buladigan chikindilar ammiak 100 kg, metan 45 kg, is gazi 100 kg, bulishi kayd kilingan.Shuningdek, boshka regeneratsiya syexlarida ammiak 105 kg,metan 45 kg mikdorida ajralib chikish,atmosfera xavosini bulgaydi.
50— % li azot kislotasi ishlab chikarishda ammiak katalizatorlar vositasida azot oksidiga aylantiriladi va suv bilan absorbsiya kilinadi.
Mazkur jarayon 3.7, 7.3 va 9 atmosfera bosimida kechadi.Azot kislotasi ishlab chikarishda xavoga azot kislotasining bugi uchib chikadi.Xisoblarga karaganda,ishlab chikarilgan 1 tonna maxsulotga 25—,5 kg chikindi tugri keladi.
Fosforli (superfosfat, fosfat ammoniy) va murakkab ugitlarni (ammofoska, nitrofoska) ishlab chikarish jarayonida superfosfat,ftorli birikmalar changi paydo buladi, shuningdek ammiak,oltingugurt,azot oksidi,is gazi va fosforli birikmalarning changi atmosfera xavosiga ajralib chikadi, ular kupincha ruxsat etiladigan mikdordan kup buladi.Chikindilarning xavoga tarkalish radiusi 5 km va undan xam ziyod bulishi mumkin.Odatda chikindi,tajovuzkor omillar bilan ifloslanishning eng kupi 2— km li masofa atrofida buladi.
|
| |
