Rotorning
ifloslangan kontakt halqa-
lari benzinda artiladi. Oksidlangan ishchi
yuzalari jilvir qog‘ozlar bilan tozalanadi
(2.17-rasm ).
Yeyilgan halqalar texnik shartlarda kel-
tirilgan o 'lc h a m la rd a n kam ayib k etm a-
g u n ch a yupqa q irilad i,
keyin silliqlanadi
(2.18-rasm ).
Generatorning uyg'otish chulg‘amida
uzilish. Bunday nosozlik ko‘pincha chul-
g ‘am uchlarining kontakt halqalariga pay-
vandlangan joylarda sodir b o ‘ladi. Uy-
g‘otish chulg‘ami uzilganda, stator chul-
g‘am ida faqat rotor po'lati qoldiq magni-
tizm iga asoslangan 5 V .dan ko‘p b o ‘l-
magan e.yu.k. induksiyalanadi.
Bunday
nosozlik tufayli akkum ulator batareyasi
zaryadlanmaydi.
Uyg‘otish chulg‘am ini uzilishga tek-
shirish rotorni kontakt halqalariga ulan-
gan nazorat lam pasi orqali o ‘tkaziladi
(2 .19-rasm). Agar chulg‘am uzilgan bo‘lsa,
lam pa yonmaydi. Bunday nuqson yum -
shoq kavsharlar
bilan kislotasiz payvand-
lash bilan b arta raf etiladi. U zilish g ‘al-
tak ichida b o ‘lsa, u alm ashtiriladi yoki
qayta o ‘raladi.
Uyg‘otish chulg‘am ini rotor korpusiga
tutashuvi. Bunday tutashuv chulg‘am izo-
latsiyasi yemirilganda sodir b o ‘ladi. Kor
pus bilan tutashganda chulg‘am dan tok
o ‘tmaydi, uning uchlari rotor kontakt hal
qalariga chiqazilgan joylarda sodir b o ‘-
ladi. Chulg‘am ni korpusga tutashuvi ge
n erato r uyg'otish zanjirida to k kuchini
oshirishiga olib keladi.
U yg‘otish chulg‘am ini ro to r korpu
siga tutashuvini 220 V.li nazorat lampasi
bilan aniqlanadi (2.20-rasm ).
Bitta sim
h a r qanday kontakt halqasi, ikkinchisi
2.17-rasm.
G enerato r
ro tori halqasini
silliqlash.
2 .18-rasm.
G eneratorni
yeyilgan, qayta ishlov
berilgan halqalari.
2 .19-rasm.
Uyg‘otish
c h u lg ‘am ini uzilishga
tekshirish.
2.20-rasm.
U y g ‘otish
chulg‘am ini
korpus
bilan qisqa tutashuvga
tekshirish.
2.21-rasm.
O m m e tr
bilan uyg‘otish
chulg‘am i qarshiligini
o ‘lchash.
2.22-rasm.
A m p erm e tr
va voltm etr yordam ida
uyg‘otish c h u lg 'a m i
qarshiligini
aniqlash.
o ‘zak yoki ro to r vali bilan tutashtiriladi.
C h u lg ‘am k o rp u sg a tu ta s h g a n b o ‘lsa,
lam pa yonadi.
Uyg'otish chulg‘amida o'ramlararo qisqa
tutashuv. Bunday tutashuv qizib ketish va
shikastlanish o q ibatida chulg‘am sim lari
izolatsiyasini yem irilishidan sodir b o ‘ladi.
Natijada uyg‘otish chulg‘amida zanjirdagi
qarshilik
kam ayadi, u esa uyg‘otish toki
qo‘llanishiga olib keladi, binobarin chul-
g‘am harakati ortadi va simlarni izolatsiya-
sining yemirilishi yana ham ko‘payadi va
g‘altakni ko‘p sonli o ‘ramlarini o ‘zaro tu-
tashuviga olib keladi.
Uyg‘otish chulg‘ami g‘altagidagi o 'ra m
lararo tutashuvni om m etr yordam ida uy
g'otish g ‘altagining qarshiligini o ‘lchash
bilan (2.21-rasm ) yoki am perm etr va volt-
m etrni chulg‘am lardan akkum ulator or-
qali tok o ‘tayotgan paytdagi ko‘rsatkich-
lariga qarab (2.22-rasm ) aniqlanadi.
A m perm etr va voltm etr ko‘rsatkich-
lariga ko‘ra, kuchlanishni tok kuchiga b o ‘-
lish bilan o ‘lchanadigan
qarshilik to p i-
ladi. A gar g ‘altak qarshiligi m e ’yordan
kam b o ‘lsa, uni alm ashtiriladi yoki qayta
o ‘raladi.
K o‘p h ollarda am aliyotda uyg‘otish
chulg‘ami g ‘altagida o'ram lararo tutashuv
borligini tekshirish uchun uni ketm a-ket
am perm etr orqali akkum ulator batareya-
siga ulanadi (2.23-rasm ) va chulg‘am zan-
jiridagi tok kuchi
ham da shu tipdagi ol-
dindan uyg‘otish chulg‘am ida nosozlik
bo‘lmagan generator rotori chulg‘amidagi
tok kuchi o ‘lchanadi. 0 ‘ram lararo tu ta
shuv b o ‘lmasa, har ikki o ‘lchov natijalari
bir xil m iqdorda b o ‘lishi kerak.
