mюр g
q 103 F
(êÏ à)
Bu erda m yur - yuritgich to’gri kelayotgan massa; g - erkin tushish tezlanish;
F - yuritgichni kontakt maydoni yuzasi.
Tutashuv kontur maydonini aniqlash uchun traktor shinasi protektori gorizontal maydongacha qo’yiladi, bunda maydonning notekisligi kontur yuzasi chegarasida 1 mmdan oshmasligi kerak. G’ildiraklar holati to’gri chiziqli xarakatga mos kelishi kerak. G’ildirak kontakt yuzasining izini uni domkrat bilan ko’p marta tushurishda olinadi (izni to’liq to’ldirguncha). Bu vaqtda traktor gorizontal maydonchada ko’zgalishiga yo’l ko’ymaslik kerak. Xar bir tushirishdan so’ng gildirakni proektor chikigining kengligiga mos keladigan burchakka burish lozim. Bo’yovchi modda protektor chikiklariga shunday suriladiki, bunda izni bo’yok okishisiz bo’lishini ta’minlaydi. So’ngra iz atrofi oxista egri chizik bilan belgilab chikiladi.
Zanjirli traktor uchun
F = l yb g
bu erda: l u - zanjirning asbob bilan tutashuvda bo’lgan bo’lagini shartli uzunligi; b g
- zanjirni kengligi.
l u =l 1 +l 2 +l 3
l 1 – etaklovchi gildirak va orka tayanch galtak orasidagi markazlar aro masofani tayanch maydonchasigacha proektsiyasi (zanjir zvenosini va tayanch maydonchasi orasidan kiyalik 2 0 dan ortik bo’lsa, l 1 nolga teng deb olinadi);
l 2 - eng chekka tayanch galtaklar orasidagi markazlar aro masofani tayanch maydonchasiga proektsiyasi;
l3 - yo’naltiruvchi gildirak va oldingi tayanch galtak orasidagi markazlar aro masofani tayanch maydonchasini proektsiyasi (zanjir zvenosi va tayanch maydonchasiga orasidagi kiyalik 50 dan ortik bo’lsa, l3 nolga teng deb olinadi.
Og’irlik markazining koordinatlarini aniklashda o’lchovlar traktorni foydalanish massasiga ko’ra o’tkaziladi. Shinalardagi bosim ishlab chikaruvchi korxonaning transport ishlariga mo’ljallangan tavsiyalariga ko’ra belgilanadi. Yo’naltiruvchi gildiraklar xolati to’gri chizikli xarakatga mos keladigan xolatga keltirilishi kerak.
Og’irlik markazining bo’ylama koordinatasi (21-rasm) ushbuga teng.
m
𝑙 m1 L
bu erda L - traktor bazasi; m - traktor massasi; m1 =G1 /g - oldingi ko’prikka to’gri keladigan massa.
Gildirakli traktorda G1 – yuklanish oldingi ko’prikni tarozida tortib aniklanadi. Zanjirli traktor esa platformaga o’rnatiladi. Ogirlik markazining bo’ylama koordinatasi platformani burilish o’kidan boshlab xisoblanadi.
G’ildirakli va zanjirli traktorning og’irlik markazini bo’ylama koordinatasini
aniqlash sxemasi:
1-traktor; 2-tarozi; 3- platforma.
Og’irlik markazining ko’ndalang koordinatisini aniqlash sxemasi
Og’irlik markazining ko’ndalang koordinatsiyasi traktorini simmetriya o’kidan xisoblanadi.
S m2 m3 B
m 2
Bu erda V – traktor koleyasi (ko’ndalang o’k bo’yicha gildiraklar orasidagi masofa); m2 , m3 - traktorning o’ng va chap bortlariga to’gri kelayotgan massa.
Og’irlik markazining tik koordinatasini aniklash uchun traktor turli qiyalik burchaklariga og’dirib turib, tarozida tortiladi.
h r
L(LL1 rH )
m1 m
1 1
r m1
1
LH rL1 m m
bu erda: h – og’irlik markazining tik koordinatlari;
r - etaklovchi g’ildirakning statik dumalash radiusi yoki sharnir markazidan maydonchagacha bo’lgan masofa;
G’ildirakli traktor og’irlik markazining tik koordinatasini aniklash sxemasi.
Zanjirli traktor og’irlik markazining tik koordinatasini aniklash sxemasi
r - g’ildiraklarning statik radiuslari farki yoki traktor gorizontal xolatida sharnir va galtak o’ki maydonchasi orasidagi masofa;
H - gildiraklar o’klari orasidagi tik yo’nalishdagi masofa yoki ogdirilgan traktor uchun galtak o’ki va sharnir orasidagi masofa;
1 g
burchak ostida turganida galtakka tushayotgan massa.
L1
| 