3.1-jadval. Kauchuklarning asosiy xususiyatlari va ishlatilish sohasi
Kauchuk
|
Asosiy xususiyatlari
|
Ishlatilish sohasi
|
Tabiiy (TK)
|
o’zilishda yuqori mustahkamlik va elastiklikka ega. 60oS dan 100oS gacha haroratlarda ishlatishga yaroqli.
|
3,6,8,10,12
|
Butadienstirolli (SKS)
|
o’zilishda yuqori mustahkamlikka ega va eskirishga chidamli. 100oS gacha haroratda ishlatishga yaroqli. Yuqori haroratdagi sovuq ta’siriga chidamli (75oS gacha).
|
11,12,13
|
Butadienmetil- stirolli (SKMS)
|
3,6,10,12,14
|
Izoprenli (SKI)
|
2,6,8,12,14
|
Butadienli (SKD)
|
Juda yuqori mexanik mustahkamlikka ega, yemirilish va sovuq ta’siriga chidamli.
|
6,8
|
Xlorprenli (niatrit)
|
Yuqori elastiklikka ega, eskirishga chidamli. 120-130oS gacha haroratda neft mahsulotlari muhitida ishlatishga yaroqli. Xom ashyosiz vulkanizatsiyalanadi.
|
1,4,5,7,9,11
|
Butadiennitrilli (SKN)
|
Nairitga o’xshash. Issiqlik ta’siriga
chidamliligi yaxshilangan.
|
4,5,7,9,11,13
|
Dimetilsiloksanli (SKT)
|
Issiqlik ta’siriga chidamli, 600S dan 3000S gacha haroratldarda uzoq muddat ishlatish mumkin. Yuqori dielektirik xususiyatga ega. Neft mahsulotlarida tez eriydi.
|
3
|
Ftorkauchuk (SKF)
|
SKT ga o’xshash, ammo neft mahsulotlarida erimaydi.
|
4,5
|
Etilenpropilenli (SKEP)
|
500S dan 130oS gacha haroratlarda ishlatishga yaroqli, yuqori elektroizolyatsion xususiyatga ega.
|
1
|
Izoh. Uchinchi ustundagi raqamlar kauchukning ishlatish sohasini bildiradi: ya’ni, 1-kabina oynalari va boshqa detallarni zichlash uchun ishlatiladi; 2-kabina eshiklari va boshqa detallarni zichlash uchun ishlatiladi; 3-havo, suv, kislota va ishqorlarning kuchsiz eritmalari muhitida ishlatishga yaroqli zichlagichlar (halqalar, qistirmalar, manjetlar va boshqalar) tayyorlashda ishlatiladi; 4-neft mahsulotlari muhitida ishlatishga yaroqli zichlagichlar tayyorlashda ishlatiladi; 5-neft mahsulotlari muhitida ishlatishga yaroqli klapan detallari tayyorlashda ishlatiladi; 6-havo, suv, amortizatorlar tayyorlashda ishlatiladi; 7-neft mahsulotlari muhitida ishlatishga yaroqli amortizatorlar tayyorlashda ishlatiladi; 8-havo muhitida ishlatishga yaroqli kuch uzatuvchi detallar (disklar, vtulkalar, bloklar) tayyorlashda ishlatiladi; 9-neft mahsulotlari muhitida ishlatishga yaroqli kuch uzatuvchi detallar tayyorlashda ishlatiladi; 10-havo, suv, kislota va ishqorlarning kuchsiz eritmalari muhitida ishlatishga yaroqli himoya detallari (ustquymalar, muftalar va boshqalar) tayyorlashda ishlatiladi; 11-neft mahsulotlari muhitida ishlatishga yaroqli himoya detallari tayyorlashda ishlatiladi; 12-havo, suv, kislota va ishqorlarning kuchsiz eritmalari muhitida ishlatishga yaroqli umumiy maqsadlar uchun ishlatiladigan yordamchi detallar tayyorlashda ishlatiladi; 14-shinalar tayyorlashda ishlatiladi.
|
